1/ Thông tin bài báo
- Tên bài báo: PHÂN TÍCH TỔN THƯƠNG TRÊN HIỆN TRẠNG ĐẤT NÔNG NGHIỆP DO TÁC ĐỘNG XÂM NHẬP MẶN TẠI TỈNH TIỀN GIANG NĂM 2020 ỨNG DỤNG ẢNH VIỄN THÁM
- Tác giả: Nguyễn Thị Hồng Điệp, Nguyễn Minh Nghĩa, Cao Nhuận Phát, Dương Cơ Hiếu, Nguyễn Trọng Nguyễn, Phan Kiều Diễm
- Số trang: 185-192
- Năm: 2023
- Nơi xuất bản: Tạp chí Khoa học Trường Đại học Cần Thơ
- Từ khóa: Ảnh viễn thám, đất nông nghiệp, tỉnh Tiền Giang, tổn thương, xâm nhập mặn
2/ Nội dung chính
Bài báo nghiên cứu về tác động của xâm nhập mặn (XNM) đến hiện trạng sử dụng đất và mức độ tổn thương của đất nông nghiệp tại tỉnh Tiền Giang năm 2020, sử dụng dữ liệu ảnh viễn thám. Nghiên cứu đã áp dụng phương pháp phân loại theo hướng đối tượng (Object-Based Image Analysis – OBIA) trên ảnh Landsat 8 và phân loại phi giám sát trên ảnh MODIS để xác định hiện trạng sử dụng đất và cơ cấu canh tác mùa vụ. Kết quả phân loại cho thấy 7 nhóm sử dụng đất chính, bao gồm: đất lúa 3 vụ, đất lúa 2 vụ, luân canh lúa và thủy sản, đất cây lâu năm, đất nuôi trồng thủy sản, đất công trình xây dựng và sông. Trong đó, đất canh tác lúa chiếm diện tích lớn nhất (47,5%) và đất thủy sản chiếm diện tích thấp nhất (4,7%). Độ chính xác của việc phân loại ảnh được đánh giá thông qua độ chính xác toàn cục (85,6%) và hệ số Kappa (0,79), cho thấy độ tin cậy cao của kết quả phân loại.
Nghiên cứu tiến hành phân tích và ước tính mức độ tổn thương dựa trên ba thành phần chính: độ phơi nhiễm, độ nhạy cảm và khả năng thích ứng, theo khung đánh giá của IPCC và UNESCO-IHE. Độ phơi nhiễm được đánh giá dựa trên các yếu tố như độ mặn, thời gian mặn, thời gian khô hạn, độ sâu ngập và diện tích đất bị ảnh hưởng. Độ nhạy cảm được đánh giá dựa trên các yếu tố xã hội và sinh kế như tỷ lệ hộ nghèo, thu nhập từ nông nghiệp và khả năng đáp ứng nhu cầu tưới tiêu. Khả năng thích ứng được đánh giá dựa trên các yếu tố như nhận thức của người dân về XNM, khả năng tiếp cận thông tin, khả năng canh tác đủ nước và tham gia tập huấn. Kết quả cho thấy, đất lúa 3 vụ và đất cây lâu năm chịu ảnh hưởng tổn thương cao nhất, trong khi đất thủy sản chịu ảnh hưởng thấp nhất.
Cuối cùng, bài báo kết luận rằng XNM gây tổn thương đến hầu hết các loại hình sử dụng đất nông nghiệp ở Tiền Giang, đặc biệt là các vùng trồng lúa. Các giải pháp được đề xuất bao gồm: xây dựng các trạm cung cấp nước ngọt, hồ chứa, hệ thống thủy lợi để giảm tác động của mặn; áp dụng các giống cây trồng và lúa chịu mặn tốt; và tập huấn kỹ thuật canh tác cho người dân. Mục tiêu của các giải pháp này là giảm thiểu tác động tiêu cực của XNM đối với sản xuất nông nghiệp và sinh kế của người dân trong khu vực. Nghiên cứu này cung cấp thông tin khoa học quan trọng cho các nhà quản lý và hoạch định chính sách trong việc ứng phó với biến đổi khí hậu và XNM tại Đồng bằng sông Cửu Long.