Download Luận văn thạc sĩ ngành Quản trị du lịch và lữ hành: Nghiên cứu các yếu tố ảnh hưởng đến phát triển du lịch sinh thái bền vững huyện Củ Chi (ThS08.080)
Nghiên cứu này nhằm tìm hiểu hiện trạng du lịch sinh thái tại huyện Củ Chi – Thành phố Hồ Chí Minh và các mô hình nghiên cứu liên quan đến phát triển du lịch sinh thái bền vững của các tác giả trong và ngoài nước trước đây. Từ đó tác giả đề xuất mô hình nghiên cứu với các thang đo tầm quan trọng của các yếu tố ảnh hưởng đến phát du lịch sinh thái bền vững tại huyện Củ Chi và thực hiện khảo sát các du khách đã từng đi du lịch tại đây. Cuối cùng dựa trên kết quả khảo sát và phân tích các yếu tố ảnh hưởng có mức độ quan trọng nhất nhằm đề xuất các hàm ý chính sách để phát triển du lịch sinh thái bền vững tại huyện Củ Chi.
Số liệu phỏng vấn được thu thập năm 2017 với kích thước mẫu được chọn lọc là 316 phiếu khảo sát du khách trong nước đã đi tham quan du lịch tại huyện Củ Chi được đưa vào phân tích bằng phầm mềm SPSS. Kết quả phân tích hồi quy cho thấy loại trừ yếu tố sự tham gia của cộng đồng địa phương thì có 05 nhóm yếu tố ảnh hưởng đến phát triển du lịch sinh thái bền vững tại huyện Củ Chi theo thứ tự giảm dần gồm: Bảo vệ môi trường, Tổ chức quản lý điểm đến, Sản phẩm và dịch vụ du lịch, Cơ sở vật chất kỹ thuật và Tài nguyên du lịch sinh thái. Khảo sát cũng cho thấy du khách có độ tuổi càng cao, thu nhập càng cao và nghề nghiệp có nhiều kinh nghiệm khoa học thì mức độ đánh giá càng cao đối với các yếu tố ảnh hưởng đến phát triển du lịch sinh thái bền vững huyện Củ Chi.
Bên cạnh đó do tài nguyên du lịch sinh thái hạn chế chưa có nhiều thuận lợi phát triển bền vững và đặc điểm nền kinh tế nông nghiệp đô thị nên huyện Củ Chi cần nghiên cứu các chính sách phát triển du lịch sinh thái bền vững gắn với du lịch xanh, du lịch nông nghiệp công nghệ cao và trang trại, nhà vườn
Mặt hạn chế của đề tài là với phương pháp lấy mẫu thuận tiện với đối tượng là các du khách nên đối tượng trả lời không được chọn lọc sẵn, thời gian trả lời của khách du lịch không được lâu nên có thể có một phần các trả lời sai lệch và không trùng quan điểm dự kiến của luận văn. Đây cũng là hướng nghiên cứu tiếp theo cho các đề tài sau này.
ABSTRACT
This research aimed to explore the current status of ecotourism in Cu Chi District – Ho Chi Minh City and study the models of sustainable ecotourism development by local and foreign researchers. From that, the author proposes a research model with scales of the importance of factors affecting sustainable ecotourism development in Cu Chi district and survey the tourists who have traveled here.
Finally, based on the results of the survey and analysis of the most important influencing factors to propose policy implications for sustainable ecotourism development in Cu Chi District. Interview data collected in 2017 with selected sample size of 316 forms of questionnaires for domestic visitors who visited the district in Cu Chi were analyzed by SPSS software. The results of the regression analysis showed that excluding the local community, there are five groups of factors affecting sustainable ecotourism development in Cu Chi district in descending order including: environment protection, destination management organization, tourism products and services, material facilities and eco-tourism resources. The research also showed that the higher the age, the higher the income and the more experienced occupations, the higher the level of assessment for factors affecting the sustainable development of the eco-tourism in Cu Chi district.
Besides, due to the limited ecotourism resources and the characteristics of urban-agricultural economy, Cu Chi district needs to study sustainable ecotourism development policies in association with green tourism, hi-tech agricultural tourism and farm, horticultural tourism.
The drawback of the research is that with the convenient method of sampling, the tourists as respondents were not selected and they had not enough time to respond to questions, some answers may be wrong and not focused on the viewpoint of the thesis. This disadvantage will also be the next research direction for later topics.
Key words: eco-tourism, factors influencing sustainable development
ThS08.080_Nghiên cứu các yếu tố ảnh hưởng đến phát triển du lịch sinh thái bền vững huyện Củ Chi
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN ……………………………………………………… i LỜI CẢM ƠN…………………………………………………………... ii TÓM TẮT…………………………………………………………......... iii
MỤC LỤC…………………………………………………………......... v DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT………………………………………….. x DANH MỤC CÁC BẢNG……………………………………………. xi DANH MỤC CÁC HÌNH ………………………………………………. xiv
Chương 1: TỔNG QUAN ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU …………….......... 1
1.1 Tính cấp thiết và lý do chọn đề tài………………………………...…. 1
1.2. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài………………………………........... 3
1.3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu: …………………………………. 3
1.3.1 Đối tượng nghiên cứu……………………………………........... 3
1.3.2..Phạm vi nghiên cứu……………………………………............. 3
1.3.3. Câu hỏi nghiên cứu……………………………………............. 4
1.4.Phương pháp nghiên cứu…………………………………….............. 4
1.4.1. Dữ liệu nghiên cứu…………………………………….............. 4
1.4.1.1. Thu thập số liệu thứ cấp: …………………………............. 4
1.4.1.2. Thu thập số liệu sơ cấp: ………………………….............. 4
1.4.2.Phương pháp nghiên cứu………………………….................. 4
1.4.2.1. Phương pháp định tính…………………………................. 4
1.4.2.2. Phương pháp định lượng………………………….............. 5
1.5. Lược khảo tài liệu nghiên cứu và điểm mới của đề tài ……………… 6
1.5.1. Lược khảo tài liệu nghiên cứu…………………………............. 6
1.5.2. Điểm mới của đề tài …………………………............................ 7
1.6. Kết cấu của đề tài…………………………........................................ 8
Chương 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU ....... 9
2.1. Cơ sở lý thuyết về phát triển du lịch sinh thái..................................... 9
vi
2.1.1.Khái niệm du lịch sinh thái …….................................................. 9
2.1.2. Các đặc trưng của du lịch sinh thái…….................................... 10
2.1.2.1 Đặc trưng về tài nguyên tự nhiên ……................................. 10
2.1.2.2 Đặc trưng về bản sắc văn hóa địa phương…….................... 11
2.1.2.3 Đặc trưng về phát triển bền vững…….................................. 11
2.1.2.4 Đặc trưng về tính cộng đồng.……........................................ 11
2.1.2.5 Đặc trưng về tinh thần trách nhiệm …….............................. 12
2.1.2.6 Đặc trưng về tính giáo dục ……........................................... 12
2.1.3. Các loại hình du lịch sinh thái……............................................. 12
2.2. Phát triển du lịch sinh thái theo hướng bền vững…............................ 13
2.2.1 Khái niệm và các nguyên tắc của du lịch bền vững.................... 13
2.2.2 Du lịch sinh thái và phát triển bền vững....................................... 15
2.2.3. Vai trò của phát triển du lịch sinh thái theo hướng bền vững…. 15
2.3. Các nhóm yếu tố ảnh hưởng đến PTDLST theo hướng bền vững …. 17
2.3.1. Nhóm các yếu tố về tài nguyên ……........................................ 17
2.3.1. Nhóm các yếu tố về công tác quản lý tổ chức .......................... 17
2.3.3. Yếu tố liên quan đến du khách…………………....................... 18
2.3.4. Nhóm các yếu tố khác…………………..................................... 19
2.4. Các mô hình nghiên cứu về phát triển du lịch sinh thái bền vững …. 20
2.4.1. Các mô hình trên thế giới …….. ……………............................ 20
2.4.2. Các mô hình tại Việt Nam …… …………………....................... 22
2.5. Mô hình nghiên cứu đề xuất và các giả thuyết nghiên cứu ………… 26
2.5.1. Mô hình nghiên cứu đề xuất …………………............................ 26
2.5.2. Giả thuyết nghiên cứu…………………...................................... 31
Tóm tắt chương 2 ………………………...…............................................ 32
Chương 3: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ……............................... 33
3.1. Thiết kế nghiên cứu…………………...…........................................ 33
3.1.1. Nghiên cứu định tính ..…………...…........................................ 33
3.1.2. Nghiên cứu định lượng ..…………...….................................... 34
vii
3.1.3. Thiết kế mẫu ..…………...…....................................................... 35
3.1.4. Phương pháp phân tích dữ liệu ................................................... 36
3.1.4.1 Đánh giá độ tin cậy thang đo bằng phương pháp hệ số tin 36
cậy Cronbach’s Alpha……………………...…......................................
3.1.4.2 Đánh giá giá trị của thang đo bằng phân tích EFA.............. 36
3.1.4.3 Xây dựng mô hình hồi quy…………………...…....................... 37
3.1.4.4 Kiểm định khác biệt trung bình……….…………...…............... 38
3.2. Quy trình nghiên cứu …………………...…....................................... 39
3.3. Xây dựng thang đo ………………...…............................................... 40
Tóm tắt Chương 3 …………………...…................................................... 42
Chương 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU.................................................. 44
4.1. Thực trạng về phát triển du lịch sinh thái huyện Củ Chi…………... 44
4.1.1 Giới thiệu về huyện Củ Chi.................................................. 44
4.1.1.1 Lịch sử………………...…................................................... 44
4.1.1.2 Điều kiện tự nhiên……...….................................................. 44
4.1.1.3 Điều kiện xã hội……...…..................................................... 46
4.1.1.4 Đặc điểm tài nguyên thiên nhiên......................................... 47
4.1.1.5 Tình hình kinh tế……...…................................................... 48
4.1.2. Thực trạng hoạt động du lịch sinh thái tại Củ Chi 48
4.1.2.1 Thực trạng về tài nguyên du lịch sinh thái tại Củ Chi 48
4.1.2.2. Thực trạng về cơ sở vật chất kỹ thuật du lịch, khu điểm du 50 lịch sinh thái…...…...........................................................................
4.1.2.3 Thực trạng nguồn nhân lực du lịch...................................... 56
4.1.2.4 Quy hoạch, đầu tư trong du lịch sinh thái............................. 57
4.1.2.5 Vệ sinh môi trường, an toàn thực phẩm.............................. 58
4.2. Kết quả nghiên cứu ………................................................................. 58
4.2.1. Thống kê mô tả mẫu ................................................................... 58
4.2.2. Đánh giá độ tin cậy Cronbach’s Alpha....................................... 60
viii
4.2.2.1 Yếu tố “Tài nguyên du lịch sinh thái “ (TN) ........................ 60
4.2.2.2 Yếu tố “Cơ sở vật chất kỹ thuật “ (VC).…......................... 60
4.2.2.3 Yếu tố “Sản phẩm và dịch vụ” (DV) ................................... 61
4.2.2.4 Yếu tố “Tổ chức quản lý điểm đến” (TC)........................... 62
4.2.2.5 Yếu tố “Sự tham gia của cộng đồng” (CD) ......................... 62
4.2.2.6 Yếu tố “Bảo vệ môi trường” (MT) ...................................... 63
4.2.2.7 Biến phụ thuộc “Phát triển DLST bền vững” (PTBV) ........ 63
4.2.3. Phân tích nhân tố khám phá Exploratory Factor Analysis (EFA) 64
4.2.3.1 Phân tích nhân tố khám phá EFA cho biến độc lập............ 64
4.2.3.2 Phân tích EFA cho biến phụ thuộc PTBV............................ 67
4.2.4. Phân tích mô hình hồi quy tuyến tính đa biến ............................. 68
4.2.4. 1 Phân tích hệ số tương quan Pearson.................................... 68
4.2.4. 2 Phân tích hồi quy và kiểm định sự phù hợp của mô hình... 69
4.2.5. Kết quả đánh giá mức độ ảnh hưởng trong từng yếu tố............. 75
4.2.6. Kiểm định sự khác biệt của mô hình ........................................... 77
4.2.6.1 Kiểm định theo giới tính........................................................ 77
4.2.6.2. Kiểm định theo độ tuổi......................................................... 77
4.2.6.3 Kiểm định theo nghề nghiệp................................................. 78
4.2.6.4 Kiểm định theo thu nhập ...................................................... 79
4.3 Đánh giá chung thực trạng và các yếu tố ảnh hưởng đến PTDLST
bền vững DLST huyện Củ Chi ….............................................................. 80
43.1. Yếu tố Tài nguyên du lịch sinh thái.............................................. 80
4.3.2 Yếu tố Cơ sở vật chất kỹ thuật hạ tầng......................................... 81
4.3.3. Yếu tố Sản phẩm, dịch vụ du lịch phục vụ DLST....................... 81
4.3.4. Yếu tố Tổ chức quản lý điểm đến du lịch................................... 82
4.3.5 Yếu tố Bảo vệ môi trường ………………................................... 83
Tóm tắt Chương 4 ...................................................................................... 83
Chương 5: KẾT LUẬN VÀ HÀM Ý CHÍNH SÁCH............................ 84
ix
5.1. Kết luận và đề xuất các hàm ý chính sách........................................... 84
5.1.1. Kết luận........................................................................................ 84
5.1.2. Đề xuất các hàm ý chính sách...................................................... 85
5.1.2.1 Đề xuất về bảo vệ môi trường DLST bền vững..................... 85
5.1.2.2 Đề xuất về tổ chức quản lý diểm đến .................................... 86
5.1.2.3 Đề xuất về phát triển sản phẩm, dịch vụ .............................. 86
5.1.2.4. Đề xuất về đầu tư cơ sở vật chất hạ tầng ............................. 90
5.1.2.5 Đề xuất về phát triển tài nguyên DLST huyện Củ Chi……. 92
5.1.2.6 Các nội dung đề xuất khác ................ ................................... 93
5.2. Một số hạn chế của đề tài và hướng nghiên cứu tiếp theo .................. 95
TÀI LIỆU THAM KHẢO....................................................................... 96
PHỤ LỤC 1............................................................................................... 101
PHỤ LỤC 2............................................................................................... 106
PHỤ LỤC 3............................................................................................... 111
PHỤ LỤC 4............................................................................................... 123
HÌNH ẢNH KHẢO SÁT TẠI CỦ CHI.................................................. 130
BẢN ĐỒ GIAO THÔNG - DU LỊCH HUYỆN CỦ CHI …….……… 132
x
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT VÀ KÝ HIỆU
UNWTO : Tổ chức Du lịch thế giới
WTTC : Hội đồng lữ hành và du lịch thế giới TIES : Hiệp hội du lịch Sinh thái quốc tế UBND : Uỷ ban nhân dân
TP.HCM : Thành phố Hồ Chí Minh
HTX : Hợp tác xã
BTCĐGĐĐDL : Bộ tiêu chí đánh giá điểm đến du lịch
DLST : Du lịch sinh thái
PTDLST : Phát triển du lịch sinh thái
PTDLBV : Phát triển du lịch bền vững
ANOVA : Analysis of variance (Phân tích phương sai) DTC : Độ tin cậy
EFA : Exploratary factor analysis (Nhân tố khám phá)
SERVQUAL : Mô hình chất lượng dịch vụ
SERVPERF : Mô hình chất lượng dịch vụ thực hiện
SPSS : Statistical Package for the Social Sciences (Phần mềm
SPSS hỗ trợ xử lý và phân tích dữ liệu sơ cấp).
xi
DANH MỤC CÁC BẢNG
STT Tên bảng Trang
Bảng 2.1 Các loại hình du lịch sinh thái 13
Bảng 2.2 Các nhóm tiêu chuẩn đánh giá phát triển DLST bền vững 14
Bảng 2.3 Tiêu chuẩn sức chứa theo hình thức DLST 19
Bảng 2.4 Thang đo dự kiến các yếu tố tác động đến phát triển 29
DLST bền vững huyện Củ Chi
Bảng 2.5 Tóm tắt giả thuyết trong mô hình nghiên cứu sau đánh giá 31
Bảng 3.1 Biến quan sát của thang đo các yếu tố ảnh hưởng đến 41 phát triển DLST bền vững huyện Củ Chi
Bảng 4.1 Các di tích lịch sử, kiến trúc nghệ thuật huyện Củ Chi 49
Bảng 4.2 Các tuyến đường liên vùng huyện Củ Chi 51
Bảng 4.3 Thống kê có sở lưu trú huyện Củ Chi giai đoạn 2013- 53
2017
Bảng 4.4 Các khu, điểm tham quan du lịch trên địa bàn huyện Củ 54
Chi
Bảng 4.5 So sánh lượt khách quốc tế đến Củ Chi và Thành phố Hồ 56
Chí Minh từ 2013-2017
Bảng 4.6 Tình hình thu thập dữ liệu nghiên cứu định lượng 58
Bảng 4.7 Đặc tính của mẫu nghiên cứu 59
Bảng 4.8 Kết quả phân tích thang đo lần 2 cho nhân tố TN 60
Bảng 4.9 Kết quả phân tích thang đo lần 2 cho nhân tố VC 61
Bảng 4.10 Kết quả phân tích thang đo lần 2 cho nhân tố DV 61
Bảng 4.11 Kết quả phân tích thang đo cho nhân tố TC 62
Bảng 4.12 Kết quả phân tích thang đo cho nhân tố CD 62
xii
STT Tên bảng Trang
Bảng 4.13 Kết quả phân tích thang đo lần 2 cho nhân tố MT 63
Bảng 4.14 Kết quả phân tích thang đo cho nhân tố PTBV 63
Bảng 4.15 Tổng hợp các biến quan sát sau khi phân tích hệ số 64
Cronbach’s Alpha
Bảng 4.16 Kiểm định KMO 65
Bảng 4.17 Kết quả EFA cho các biến độc lập 66
Bảng 4.18 Kiểm định KMO cho biến phụ thuộc 68
Bảng 4.19 Kết quả EFA cho các biến phụ thuộc 68
Bảng 4.20 Ma trận tương quan giữa biến phụ thuộc và các biến độc 69 lập
Bảng 4.21 Diễn giải các biến trong mô hình hồi quy 70
Bảng 4.22 Đánh giá mức độ phù hợp của mô hình hồi quy tuyến 70
tính đa biến
Bảng 4.23 Phân tích phương sai ANOVAa 71
Bảng 4.24 Kết quả phân tích hồi quy tuyến tính bội 71
Bảng 4.25 Kiểm định giả định phương sai của phần dư 73
Bảng 4.26 Kết quả kiểm định các giả thuyết nghiên cứu 75
Bảng 4.27 Kiểm định theo giới tính 77
Bảng 4.28 Kiểm định ANOVA theo độ tuổi 77
Bảng 4.29 Ảnh hưởng của độ tuổi lên đánh giá phát triển DLST bền 78
vững
Bảng 4.30 Kiểm định ANOVA theo nghề nghiệp 78
Bảng 4.31 Ảnh hưởng của nghề nghiệp lên đánh giá phát triển 78
DLST bền vững huyện Củ Chi.
Bảng 4.32 Kiểm định ANOVA theo mức thu nhập 79
xiii
STT Tên bảng Trang
Bảng 4.33 Ảnh hưởng của thu nhập lên đánh giá phát triển du lịch 79
sinh thái bền vững huyện Củ Chi
Bảng 5.1 Nâng cao công tác bảo vệ môi trường 85
Bảng 5.2 Nâng cao công tác tổ chức quản lý điểm đến 86
Bảng 5.3 Các chương trình dự kiến tham quan DLST tại Củ Chi 87
Bảng 5.4 Đề xuất sản phẩm, hàng hóa, đặc sản sản xuất tại Củ Chi 90
Bảng 5.5 Nâng cao chất lượng cơ sở vật chất hạ tầng phục vụ 91
DLST
Bảng 5.6 Quy hoạch không gian phát triển DLST huyện Củ Chi 92
Bảng 5.7 Nâng cao công tác tuyên truyền, quảng bá, tiếp thị điểm 94
đến
xiv
DANH MỤC CÁC HÌNH
STT Tên bảng Trang
Hình 2.1 Sự tiếp cận của PTBV là nền tảng của DLST 15
Hình 2.2 Mô hình nghiên cứu PTDL BV của Maythawn 20
Polnyotee
Hình 2.3 Mô hình nghiên cứu PTDLBV của Manuel Rodríguez 21
Díaz và Tomás F. Espino Rodríguez
Hình 2.4 Mô hình nghiên cứu của Ibrahim Bazazo và các cộng 22
sự
Hình 2.5 Mô hình phát triển du lịch bền vững của Vũ Văn Đông 23
Hình 2.6 Mô hình nghiên cứu của tác giả Nguyễn Quyết Thắng 24
Hình 2.7 Mô hình nghiên cứu của Nguyễn Thị Trang Nhung và 25
các cộng sự
Hình 2.8 Mô hình nghiên cứu của Nguyễn Trọng Nhân 26
Hình 2.9 Mô hình nghiên cứu các yếu tố ảnh hưởng đến 31
PTDLST bền vững tại huyện Củ Chi.
Hình 3.1 Quy trình nghiên cứu các yếu tố ảnh hưởng đến phát 39 triển DLST bền vững tại huyện Củ Chi
Hình 4.1 Đồ thị phân tán giữa giá trị phần dư đã được chuẩn 73 hoá và giá trị dự báo đã được chuẩn hoá
Hình 4.2 Đồ thị phân phối tần số của phần dư (đã chuẩn hóa) 74
Hình 4.3 Đồ thị P-P Plot của phần dư đã chuẩn hoá 74
Hình 4.4 Mô hình chính thức điều chỉnh về các yếu tố tác động 76 phát triển du lịch bền vững huyện Củ Chi.
BẢN ĐỒ DU LỊCH HUYỆN CỦ CHI
(Nguồn: Nhà xuất bản Giao thông vận tải, 2016)
BẢN ĐỒ GIAO THÔNG – DU LỊCH HUYỆN CỦ CHI
(Nguồn: NXB Tài nguyên - Môi trường và bản đồ Việt Nam, 2015)
1
Chương 1: TỔNG QUAN ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU
1.1 Tính cấp thiết và lý do chọn đề tài
Thành phố Hồ Chí Minh là trung tâm kinh tế, văn hóa, du lịch lớn chiếm
0,6% diện tích và 6,6 % dân số của cả nước (Niên giám thống kê TP.HCM, 2017). Trong những năm qua, ngành du lịch Thành phố đã có những nỗ lực phấn đấu không ngừng, luôn giữ vững vai trò năng động là trung tâm liên kết của nhiều sản phẩm du lịch cấp vùng và cả khu vực. Trong năm 2017 tổng lượng khách quốc tế đến Thành phố đạt 6,39 triệu lượt khách, tăng 22,8 % so với năm 2016, chiếm
49,53% lượng khách quốc tế toàn quốc. Lượng khách du lịch nội địa phục vụ ước đạt 24,9 triệu lượt người, tăng 14,6% so cùng kỳ và chiếm 34% lượng khách nội địa cả nước. Tổng doanh thu du lịch (lữ hành, khách sạn, nhà hàng) ước đạt 115,97 ngàn tỷ đồng, tăng 12,6% so cùng kỳ năm 2016, chiếm 22,7 % doanh thu cả nước (Sở Du lịch Tp. HCM, 2017).
Tuy nhiên, các kết quả đạt được vẫn chưa tương xứng với tiềm năng phát triển du lịch của Thành phố đặc biệt là DLST. Để thực hiện hiệu quả chiến lược phát triển bền vững, Thành phố đã xác định xây dựng các sản phẩm DLST tại một số quận huyện như huyện Cần Giờ, huyện Củ Chi, quận 9 và xem phát triển DLST ngày càng trở thành một mục tiêu quan trọng khi tốc độ đô thị hóa tại vùng nông thôn đang diễn ra nhanh chóng, ảnh hưởng môi trường tự nhiên, ảnh hưởng đến đời sống kinh tế, văn hóa và xã hội của cộng đồng dân cư địa phương thuộc các quận, huyện ngoại thành (Sở Du lịch Tp. HCM, 2017). Trong đó, tại huyện Củ Chi ngoài loại hình du lịch di tích lịch sử nổi tiếng với Khu di tích lịch sử địa đạo Củ Chi còn có các khu, điểm du lịch sinh thái như vườn trái cây, tuyến du lịch ven sông Sài Gòn, các làng nghề thủ công truyền thống, vườn hoa lan xuất khẩu, các nông trang, hợp tác xã nông nghiệp nuôi bò sữa, cá sấu, trồng rau an toàn, các cơ sở nuôi trồng cây kiểng, cá cảnh nổi tiếng xuất khẩu nổi tiếng và đặc biệt là khu trung tâm nông nghiệp công nghệ cao duy nhất của Thành phố.
Với điều kiện tự nhiên thích hợp cho sản xuất nông nghiệp, quy hoạch chung
xây dựng huyện Củ Chi đến năm 2020 đã được Ủy ban nhân dân Thành phố phê
2
duyệt tại Quyết định số 2645/QĐ-UBND là phát triển nông nghiệp kết hợp với du lịch sinh thái và dân cư nhà vườn với khoảng 24.385 ha cho sản xuất nông nghiệp chủ yếu phát triển vườn cây ăn trái kết hợp với du lịch sinh thái (UBND Tp.HCM,
2014). Tuy nhiên, do chậm đổi mới trong việc đầu tư xây dựng sản phẩm du lịch, chưa khai thác đúng thế mạnh sẵn có nên DLST kết hợp nông nghiệp ở “vùng đất thép” thời gian qua chưa thực sự lôi cuốn đối với du khách trong và ngoài nước để kéo dài thời gian tham quan và lưu trú trên địa bàn Huyện nới riêng và thời gian lưu trú tại Thành phố nói chung. Đa số khách đi du lịch Củ Chi vẫn tập trung vào tuyến tham quan trong ngày tìm hiểu hệ thống địa đạo Bến Đình, Bến Dược và chưa có sự gắn kết các tuyến điểm trên địa bàn Huyện thành một chương trình du lịch đầy đủ khai thác hết những tiềm năng, thế mạnh của DLST nhằm thúc đẩy phát triển du lịch huyện Củ Chi.
Phát triển DLST tại huyện Củ Chi theo hướng bền vững được xem là một định hướng tích cực sẽ mang đến cho ngành du lịch Huyện những sản phẩm “xanh – sạch – chất lượng cao và mang tính nhân văn sâu sắc”; đảm bảo sự ổn định về lợi ích xã hội và môi trường tự nhiên.
Chính vì vậy phát triển DLST bền vững tại huyện Củ Chi là một trong những mục tiêu quan trọng hiện nay nhằm góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế du lịch, nâng cao hiệu quả an sinh xã hội và bảo vệ môi trường tự nhiên trên địa bàn của Huyện và của cả Thành phố Hồ Chí Minh; hỗ trợ chương trình xây dựng và phát triển nông thôn mới và cũng một phương thức góp phần xóa đói giảm nghèo có hiệu quả đối với người nông dân vùng Củ Chi vốn gặp nhiều khó khăn sau chiến tranh chống Mỹ.
Đề tài “ Nghiên cứu các yếu tố ảnh hưởng đến phát triển du lịch sinh thái bền vững tại huyện Củ Chi - Thành phố Hồ Chí Minh” được thực hiện với mong muốn nghiên cứu mô hình tác động đến DLST bền vững trên địa bàn Huyện, và đề xuất các hàm ý, chính sách nhằm phát huy tiềm năng DLST Huyện theo hướng phát triển bền vững.
3
1.2. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài
1. Mục tiêu tổng quát
Nghiên cứu các yếu tố ảnh hưởng đến phát triển du lịch sinh thái bền vững tại huyện Củ Chi - Thành phố Hồ Chí Minh
2. Mục tiêu cụ thể:
- Hệ thống hóa các lý thuyết liên quan đến phát triển DLST bền vững tại huyện Củ Chi - Thành phố Hồ Chí Minh.
- Xác định các yếu tố ảnh hưởng đến phát triển DLST bền vững tại huyện
Củ Chi và xây dựng mô hình nghiên cứu.
- Đo lường và kiểm định các yếu tố ảnh hưởng đến phát triển DLST bền vững kết hợp đánh giá thực trạng phát triển DLST tại huyện Củ Chi
- Đề xuất các kiến nghị và hàm ý, chính sách cho việc phát triển DLST bền vững tại huyện Củ Chi
1.3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu:
1.3.1 Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của đề tài là các yếu tố ảnh hưởng đến phát triển du lịch sinh thái bền vững tại huyện Củ Chi.
Đối tượng khảo sát là du khách trong nước đã từng tham quan, du lịch tại Củ Chi để thông qua nhu cầu của họ nhằm xác định các yếu tố quan trọng trong việc phát triển DLST bền vững tại huyện Củ Chi.
Đối tượng tham gia góp ý cho đề tài nghiên cứu gồm cơ quan quản lý nhà nước địa phương, các chuyên gia, nhà quản lý doanh nghiệp du lịch, hướng dẫn viên đã từng đi du lịch đến huyện Củ Chi, nhân viên các khu, điểm du lịch trên địa bàn Huyện nhằm xây dựng thang đo các chỉ tiêu đánh giá việc việc phát triển DLST bền vững tại huyện Củ Chi.
1.3.2..Phạm vi nghiên cứu
-Về không gian: phạm vi nghiên cứu đề tài chỉ giới hạn trên địa bàn huyện
Củ Chi - Thành phố Hồ Chí Minh.
- Về thời gian: Thời gian nghiên cứu từ tháng 9/2017 đến tháng 12/2017.
4
+ Số liệu thứ cấp lấy từ năm 2013 đến 2017.
+ Số liệu sơ cấp được điều tra từ tháng 9 – 12/2017.
1.3.3. Câu hỏi nghiên cứu
Luận văn sẽ nghiên cứu và trả lời các câu hỏi nghiên cứu sau:
- Các yếu tố nào đang tác động đến phát triển DLST bền vững tại huyện Củ
Chi?
- Việc đo lường, đánh giá các yếu tố tác động đó như thế nào?
- Các kiến nghị, hàm ý, chính sách nào cần thiết để thực hiện phát triển DLST
bền vững tại huyện Củ Chi?
1.4.Phương pháp nghiên cứu
1.4.1. Dữ liệu nghiên cứu
1.4.1.1. Thu thập số liệu thứ cấp:
Bao gồm các tài liệu, sách báo, tạp chí, công trình nghiên cứu, niên giám thống kê… đã được công bố. Nguồn dữ liệu, số liệu của Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch; Tổng cục Du lịch, UBND Tp.HCM; Cục Thống kê Thành phố; Sở Du lịch Tp.HCM, UBND Huyện Củ Chi, các sở ban ngành liên quan và các nguồn khác.
1.4.1.2. Thu thập số liệu sơ cấp:
Số liệu sơ cấp thu được thông qua việc tiến hành điều tra, phỏng vấn các lãnh đạo, chuyên gia, cán bộ quản lý, cán bộ chuyên môn, hướng dẫn viên, doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực du lịch, du khách …về những vấn đề liên quan đến nội dung nghiên cứu. Việc điều tra, phỏng vấn thông qua các phiếu điều tra khảo sát được thiết kế theo mẫu với nội dung là những tiêu chí đã được lựa chọn để phục vụ cho mục tiêu nghiên cứu.
1.4.2.Phương pháp nghiên cứu
Có 2 phương pháp được sử dụng nghiên cứu gồm:
1.4.2.1. Phương pháp định tính
- Phương pháp phân tích thống kê:
Sử dụng các nguồn dữ liệu thứ cấp tin cậy của Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch, Tổng cục Du lịch, Sở Du lịch TP.HCM, Cục Thống kê TP, UBND Huyện Củ
5
Chi, các sở, ban, ngành, địa phương có liên quan, các doanh nghiệp chuyên về du lịch trên địa bàn Thành phố và UBND huyện Củ Chi. Từ các nguồn số liệu trên, tác giả sử dụng phương pháp phân tích thống kê để đánh giá thực trạng phát triển DLST của Củ Chi.
- Phương pháp chuyên gia:
Tiếp cận và làm việc với các chuyên gia, cán bộ quản lý du lịch, một số lãnh đạo doanh nghiệp trong lĩnh vực du lịch của TP.HCM để phỏng vấn, điều tra, có thêm dữ liệu nhằm bổ sung cho các nghiên cứu định tính; đề xuất các thang đo, cũng như phân tích chính xác hơn về thực trạng, kiến nghị và đưa ra các hàm ý, chính sách phù hợp với thực tiễn của địa phương.
- Phương pháp tham chiếu và suy diễn quy nạp:
Thông qua việc nghiên cứu các tài liệu lý thuyết về DLST của Viện Nghiên cứu Phát triển Du lịch - Tổng cục Du lịch Việt Nam, các công trình khoa học đã được công bố về phát triển du lịch bền vững, những mô hình, cách làm hiệu quả trong phát triển DLST, nhất là ở khu vực TP.HCM, tác giả áp dụng để suy diễn, hệ thống lại các nội dung từ lý luận cũng như thực tiễn nghiên cứu tiềm năng và phát triển DLST theo hướng bền vững.
- Phương pháp so sánh:
Sử dụng phương pháp so sánh để phân tích, đánh giá so sánh giữa Củ Chi với một số nơi có điều kiện tương tự. Trên cơ sở những cơ sở lý thuyết, tiêu chuẩn, mô hình sẵn có và sự nghiên cứu những đặc thù của DLST tại Củ Chi, đề tài lựa chọn mô hình đánh giá và xây dựng các tiêu chí phù hợp với tiến trình nghiên cứu.
1.4.2.2. Phương pháp định lượng
Nghiên cứu chính thức là nghiên cứu định lượng với kỹ thuật thu thập dữ liệu là phỏng vấn qua bảng câu hỏi đóng dựa trên quan điểm ý kiến đánh giá của du khách về phát triển DLST bền vững đã từng tham quan du lịch tại huyện Củ Chi.
Thông tin thu thập sẽ được xử lý bằng phần mềm SPSS 20. Thang đo sau khi được đánh giá bằng phương pháp hệ số tin cậy Cronbach’s Alpha và phân tích nhân tố khám phá EFA, phân tích hồi quy tương quan được sử dụng để kiểm định