Theo Dõi Tác Động Của Đê Bao Ngăn Lũ Lên Hiện Trạng Canh Tác Lúa Vùng Đồng Tháp Mười Năm 2000 Và 2019 Sử Dụng Ảnh Viễn Thám

1/ Thông tin bài báo

• Tên bài báo: THEO DÕI TÁC ĐỘNG CỦA ĐÊ BAO NGĂN LŨ LÊN HIỆN TRẠNG CANH TÁC LÚA VÙNG ĐỒNG THÁP MƯỜI NĂM 2000 VÀ 2019 SỬ DỤNG ẢNH VIỄN THÁM
• Tác giả: Nguyễn Thị Hồng Điệp, Huỳnh Thị Thu Hương, Phan Kiều Diễm, Trần Sỹ Nam, Nguyễn Tấn Phát
• Số trang: 158-171
• Năm: 2021
• Nơi xuất bản: Tạp chí Khoa học Trường Đại học Cần Thơ
• Từ khoá: Ảnh vệ tinh, cơ cấu mùa vụ lúa, đê bao, Đồng Tháp Mười

2/ Nội dung chính

Bài báo nghiên cứu về tác động của đê bao ngăn lũ lên hiện trạng canh tác lúa tại vùng Đồng Tháp Mười (ĐTM) trong hai năm 2000 và 2019, sử dụng công nghệ viễn thám. Nghiên cứu này sử dụng dữ liệu ảnh LANDSAT để trích xuất đường bờ và ảnh MODIS để phân loại cơ cấu mùa vụ lúa. Phương pháp phân tích dựa trên chỉ số khác biệt nước (NDWI) để xác định ranh giới đê bao và chỉ số thực vật (NDVI) để phân loại các loại hình canh tác lúa. Kết quả nghiên cứu được đánh giá độ tin cậy với độ chính xác toàn cục trên 85% và hệ số Kappa lớn hơn 0.7. Nghiên cứu tập trung vào việc đánh giá sự thay đổi diện tích canh tác lúa, cơ cấu mùa vụ và mối tương quan giữa sự phát triển của hệ thống đê bao và sự biến đổi trong nông nghiệp ở ĐTM.

Kết quả nghiên cứu cho thấy sự phát triển mạnh mẽ của hệ thống đê bao trong giai đoạn 2000-2019. Chiều dài đê bao đã tăng đáng kể, kéo theo đó là sự gia tăng diện tích đất canh tác lúa bên trong khu vực đê bao. Cụ thể, diện tích canh tác lúa tăng thêm khoảng 126.139,40 ha (19,36%), cho thấy sự mở rộng đáng kể của vùng canh tác lúa nhờ sự bảo vệ của đê bao. Bên cạnh đó, cơ cấu mùa vụ lúa cũng có sự chuyển đổi rõ rệt. Vùng ĐTM gần như không còn canh tác lúa một vụ, thay vào đó là sự gia tăng đáng kể của canh tác lúa hai vụ và ba vụ, lần lượt tăng thêm 81.229,47 ha (39,18%) và 126.142,15 ha (60,82%) so với năm 2000. Sự thay đổi này chứng tỏ vai trò quan trọng của đê bao trong việc tạo điều kiện thuận lợi cho việc thâm canh tăng vụ và nâng cao năng suất lúa ở khu vực.

Sự chuyển đổi cơ cấu canh tác lúa diễn ra chủ yếu ở các huyện Tháp Mười và Cao Lãnh (Đồng Tháp), Mộc Hóa (Long An), Cái Bè và Cai Lậy (Tiền Giang). Các khu vực này đã chứng kiến sự mở rộng đáng kể của diện tích canh tác lúa ba vụ, cho thấy tác động trực tiếp của việc xây dựng và phát triển hệ thống đê bao. Nghiên cứu cũng cho thấy rằng, việc phát triển đê bao không chỉ bảo vệ đất canh tác khỏi lũ lụt mà còn tạo điều kiện cho nông dân tăng cường sản xuất, từ đó góp phần vào sự tăng trưởng của ngành nông nghiệp khu vực. Bài báo kết luận rằng việc ứng dụng công nghệ viễn thám là một phương pháp hiệu quả để theo dõi và đánh giá các thay đổi về hiện trạng đê bao và cơ cấu canh tác lúa, giúp cung cấp thông tin quan trọng cho việc quy hoạch và phát triển nông nghiệp bền vững ở vùng ĐTM.