Quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng Đông Á chi nhánh Đồng Tháp

M C L C LỜI CAM ĐOAN ...................................................................................................... i LỜI CẢM ƠN ............................................................................................................ ii MỤC LỤC................................................................................................................. iii DANH MỤC CÁC BẢNG........................................................................................ vi DANH MỤC CÁC HÌNH ........................................................................................ vii DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT SỬ DỤNG ..................................................... viii TÓM TẮT ................................................................................................................. ix CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU.........................................................................................1 1. SỰ CẦN THIẾT CỦA ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU Error! Bookmark not defined.1 2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU....................................................................................2 2.1. Mục tiêu tổng quát .............................................................................................2 2.2. Mục tiêu cụ thể...................................................................................................2 3. CÂU HỎI NGHIÊN CỨU ......................................................................................2 4. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU........................................................2 4.1. Đối tượng nghiên cứu.........................................................................................2 4.2. Phạm vi nghiên cứu............................................................................................3 5. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU...........................................................................3 5.1. Phương pháp thu thập số liệu .............................................................................3 5.2. Phương pháp phân tích, xử lý số liệu.................................................................3 6. Ý NGHĨA KHOA HỌC VÀ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI .....................................3 7. KẾT CẤU CỦA ĐỀ TÀI ........................................................................................4 TÓM TẮT CHƯƠNG 1..............................................................................................4 CHƯƠNG 2: TỔNG QUAN VỀ NGÂN HÀNG ĐÔNG Á CHI NHÁNH ĐỒNG THÁP VÀ CÁC RỦI RO TRONG HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG ....5 2.1. TỔNG QUAN VỀ NGÂN HÀNG ĐÔNG Á CHI NHÁNH ĐỒNG THÁP.......5 2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển của Ngân hàng TMCP Đông Á................5 2.1.2. Quá trình hình thành và phát triển của Ngân hàng TMCP Đông Á chi nhánh Đồng Tháp...................................................................................................................9 2.1.3. Cơ cấu bộ máy tổ chức..................................................................................10 2.2. PHÂN TÍCH CÁC RỦI RO TRONG HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG ĐÔNG Á CHI NHÁNH ĐỒNG THÁP .......................................................15 iii 2.2.1. Tình hình dư nợ cho vay tại ngân hàng Đông Á chi nhánh Đồng Tháp .......15 2.2.2. Tỷ lệ thu nhập từ hoạt động tín dụng ............................................................19 TÓM TẮT CHƯƠNG 2............................................................................................20 CHƯƠNG 3: CƠ SỞ LÝ THUYẾT .........................................................................21 3.1. CƠ SỞ LÝ THUYẾT.........................................................................................21 3.1.1. Các khái niệm về rủi ro tín dụng và quản trị rủi ro tín dụng ........................21 3.1.1.1. Khái niệm, đặc điểm, nguyên nhân của rủi ro tín dụng ......................21 3.1.1.2. Phân loại Rủi ro tín dụng ....................................................................23 3.1.1.3. Khái niệm Quản trị rủi ro tín dụng .....................................................25 3.1.2. Nội dung Quản trị rủi ro tín dụng .................................................................25 3.1.2.1. Nhận diện rủi ro tín dụng ....................................................................25 3.1.2.2. Đo lường rủi ro tín dụng .....................................................................26 3.1.2.3. Kiểm soát rủi ro tín dụng ....................................................................31 3.1.2.4. Tài trợ rủi ro tín dụng .........................................................................33 3.2. LƯỢC KHẢO CÁC NGHIÊN CỨU TRƯỚC .................................................35 TÓM TẮT CHƯƠNG 3............................................................................................38 CHƯƠNG 4: THỰC TRẠNG QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG ĐÔNG Á CHI NHÁNH ĐỒNG THÁP .......................................................39 4.1. TÌNH HÌNH RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG ĐÔNG Á CHI NHÁNH ĐỒNG THÁP............................................................................................................39 4.1.1. Tình hình nợ xấu theo kỳ hạn .......................................................................39 4.1.2. Tình hình nợ xấu theo ngành kinh tế ............................................................40 4.1.3. Tình hình nợ xấu theo thành phần kinh tế ....................................................41 4.2. THỰC TRẠNG QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG ĐÔNG Á CHI NHÁNH ĐỒNG THÁP.................................................................................42 4.2.1. Mô hình quản trị rủi ro tín dụng của ngân hàng............................................43 4.2.2. Thực trạng hoạt động nhận diện rủi ro tín dụng tại NH Đông Á chi nhánh Đồng Tháp.................................................................................................................46 4.2.3. Thực trạng hoạt động đo lường rủi ro tín dụng tại NH Đông Á chi nhánh Đồng Tháp.................................................................................................................49 4.2.3.1. Quy trình phê duyệt cấp tín dụng và thẩm định hồ sơ khách hàng.....50 4.2.3.2. Hệ thống xếp loại tín dụng khách hàng...............................................51 4.2.4. Thực trạng hoạt động kiểm soát rủi ro tín dụng tại NH Đông Á chi nhánh iv Đồng Tháp ................................................................................................................56 4.2.5. Thực trạng hoạt động tài trợ rủi ro tín dụng tại NH Đông Á chi nhánh Đồng Tháp ..........................................................................................................................60 4.2.5.1. Hoạt động trích lập dự phòng rủi ro tại chi nhánh.............................60 4.2.5.2. Hoạt động tài trợ rủi ro tín dụng tại chi nhánh ..................................62 4.3. ĐÁNH GIÁ CHUNG HOẠT ĐỘNG QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG ĐÔNG Á CHI NHÁNH ĐỒNG THÁP...........................................64 4.3.1. Kết quả đạt được ...........................................................................................64 4.3.2. Hạn chế..........................................................................................................65 4.3.3. Nguyên nhân .................................................................................................66 TÓM TẮT CHƯƠNG 4............................................................................................67 CHƯƠNG 5: GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN HOẠT ĐỘNG QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG ĐÔNG Á CHI NHÁNH ĐỒNG THÁP ......................68 5.1. ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN CỦA NGÂN HÀNG ĐÔNG Á CHI NHÁNH ĐỒNG THÁP............................................................................................................68 5.2. GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN HOẠT ĐỘNG QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG ĐÔNG Á CHI NHÁNH ĐỒNG THÁP ...................................70 5.2.1. Hoàn thiện hoạt động nhận diện rủi ro tín dụng ...........................................70 5.2.2. Hoàn thiện hoạt động đo lường rủi ro tín dụng.............................................71 5.2.3. Hoàn thiện hoạt động kiểm soát rủi ro tín dụng............................................71 5.2.4. Hoàn thiện hoạt động tài trợ rủi ro tín dụng..................................................74 5.2.5. Nâng cao trình độ nghiệp vụ tín dụng và phẩm chất đạo đức cho CB-CNV quản lý RRTD ...........................................................................................................74 TÓM TẮT CHƯƠNG 5............................................................................................76 KẾT LUẬN ...............................................................................................................77 1. KẾT LUẬN ...........................................................................................................77 2. KIẾN NGHỊ ..........................................................................................................77 2.1. Đối với Hội Sở của DongA Bank ....................................................................77 2.2. Đối với Ngân hàng Nhà nước ..........................................................................78 3. HẠN CHẾ CỦA ĐỀ TÀI VÀ GỢI Ý HƯỚNG NGHIÊN CỨU TIẾP THEO ....79 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC v DANH M C CÁC BẢNG Bảng 2.1: Tình hình dư nợ cho vay của NH Đông Á chi nhánh Đồng Tháp............15 Bảng 2.2: Các chỉ tiêu phản ánh nợ của chi nhánh (2016 – 2018) ...........................17 Bảng 2.3: Thu nhập và tỷ lệ thu nhập từ hoạt động tín dụng (2016-2018)...............19 Bảng 3.1: Tóm tắt các tiêu chí đánh giá RRTD ngân hàng ......................................27 Bảng 3.2: Mô hình xếp hạng của MOODY’S và STANDARD & POOR’S............30 Bảng 3.3: Tóm tắt các nghiên cứu trước đó về QTRR .............................................35 Bảng 4.1: Tình hình nợ xấu theo kỳ hạn (2016-2018)..............................................39 Bảng 4.2: Tình hình nợ xấu theo ngành kinh tế (2016 - 2018).................................40 Bảng 4.3: Tình hình nợ xấu theo đối tượng (2016 – 2018) ......................................41 Bảng 4.4: Tỷ lệ thu lãi và hệ số thu nợ của NH Đông Á chi nhánh Đồng Tháp ......59 Bảng 4.5: Kết quả trích lập dự phòng rủi ro tín dụng và xử lý rủi ro từ quỹ dự phòng......61 vi DANH M C CÁC HÌNH Hình 2.1: Bộ máy tổ chức của ngân hàng Đông Á chi nhánh Đồng Tháp ...............11 Hình 2.2: Thị phần dư nợ cho vay các ngân hàng trên địa bàn Đồng Tháp năm 2018....17 Hình 3.1: Phân loại rủi ro tín dụng theo nguyên nhân phát sinh......................................... 24 Hình 4.1: Mô hình 3 nhóm chính tham gia vào quá trình QTRRTD tại ngân hàng Đông Á chi nhánh Đồng Tháp.......................................................................................................... 44 Hình 4.2: Quy trình chấm điểm và xếp hạng khách hàng ................................................... 54 Hình 4.3: Mô hình chấm điểm và xếp hạng khách hàng..................................................... 55 vii DANH M C CÁC TỪ VIẾT TẮT SỬ D NG STT Chữ viết tắt Nội dung 1 CB-CNV Cán bộ công nhân viên 2 KH Khách hàng 3 NH Ngân hàng 4 NHNN Ngân hàng Nhà nước 5 NHTM Ngân hàng thương mại 6 RRTD Rủi ro tín dụng 7 QLTD Quản lý tín dụng 8 XLRR Xếp loại rủi ro viii Ó Ắ Đề tài “Quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng Đông Á chi nhánh Đồng Tháp” được nghiên cứu nhằm phân tích và đánh giá thực trạng quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng Đông Á chi nhánh Đồng Tháp, trên cơ sở đó đề xuất các giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động quản trị rủi ro tín dụng, góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh của Ngân hàng Đông Á chi nhánh Đồng Tháp. Đề tài sử dụng các phương pháp nghiên cứu định tính như phương pháp thu thập số liệu thứ cấp, phương pháp so sánh, phương pháp thống kê mô tả và tổng hợp lập luận để làm sáng tỏ vấn đề nghiên cứu. Luận văn gồm có 5 chương, trong đó chương 1 và 2 là giới thiệu và tổng quan về tình hình hoạt động tín dụng tại ngân hàng Đông Á chi nhánh Đồng Tháp. Chương 3 nêu lên cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu. Chương 4 tập trung phân thích thực trạng hoạt động quản trị rủi ro tín dụng tại ngân hàng thời gian qua với các hoạt động như nhận diện rủi ro, đo lường rủi ro, kiểm soát và tài trợ rủi ro trong giai đoạn 2016 – 2018. Dựa trên quá trình phân tích thực trạng quản trị rủi ro tín dụng, phân tích các ưu nhược điểm, các nguyên nhân gây nên rủi ro tín dụng ở chương 4, trên cơ sở đó chương 5 đã đưa ra 5 nhóm giải pháp phù hợp với tình hình thực tế tại NH Đông Á chi nhánh Đồng Tháp kết hợp với một số điều kiện cần thực hiện đối với Hội Sở để giúp DongA Bank có được những giải pháp tốt nhất nhằm quản trị rủi ro tín dụng đối với các đơn vị. Ngoài ra, luận văn có nêu một số công việc cụ thể để cải thiện chất lượng cung cấp thông tin tín dụng và thông tin xếp hạng doanh nghiệp giúp chi nhánh ngân hàng có được thông tin chính xác nhất phục vụ cho hoạt động quản trị rủi ro tín dụng. Những giải pháp chủ yếu để quản trị rủi ro tín dụng đối với DongA Bank chi nhánh Đồng Tháp trong điều kiện hiện nay theo quan điểm riêng của tác giả thông qua quá trình nghiên cứu phân tích số liệu cũng như trải nghiệm thực tế để đút kết ra những giải pháp có thể áp dụng tại chi nhánh. Từ khóa: Quản trị rủi ro tín dụng, Dong A Bank ix ABTRACT The research "Credit risk management at Dong A Bank in Dong Thap branch" was studied to analyze and assess the situation of credit risk management at Dong A Bank in Dong Thap branch, and propose major solutions to improve the efficiency of credit risk management activities, contribute to improve the business performance of Dong Thap Bank in Dong Thap branch. The thesis uses qualitative research methods such as secondary data collection method, comparison method, descriptive statistical method and synthesis of arguments to clarify the research problem. The thesis consists of 5 chapters, of which chapters 1 and 2 are an introduction and overview of the credit situation at Dong A bank, Dong Thap branch. Chapter 3 lays out the theoretical basis and research methods. Chapter 4 focuses on analyzing the current situation of credit risk management activities at the bank in the past time with activities such as risk identification, risk measurement, risk control and financing in the 2016-2018 period. Based on the process of analyzing the situation of credit risk management, analyzing the advantages and disadvantages, the causes of credit risk in chapter 4, on that basis, chapter 5 has proposed 5 groups of appropriate solutions. With the actual situation in Dong A Bank, Dong Thap branch combined with some conditions to be implemented for Head Office to help DongA Bank to have the best solutions to manage credit risk for the units. In addition, the dissertation outlines a number of specific tasks to improve the quality of providing credit information and corporate rating information to help branch obtain the most accurate information for its credit operation. The above are the main solutions to manage credit risk for DongA Bank Dong Thap branch in the present condition according to the author's own opinion through the research process of analyzing data as well as practical experience to identify solutions that can be applied at the branch. Keywords: Credit risk management, Dong A Bank. x Ơ 1: ỚI THIỆU 1. SỰ CẦN THIẾT CỦA Ề TÀI NGHIÊN CỨU Giữa bối cảnh cạnh tranh và hội nhập hiện nay, một trong những vấn đề đặt ra cho sự tồn tại và phát triển của một ngân hàng thương mại (NHTM) là khả năng quản trị rủi ro, đặc biệt là quản trị rủi ro tín dụng (RRTD) một cách toàn diện và hệ thống. Quản trị RRTD được hiểu là quá trình nhận dạng, phân tích nhân tố rủi ro, đo lường mức độ rủi ro, trên cơ sở đó lựa chọn triển khai các biện pháp và quản lý các hoạt động tín dụng nhằm hạn chế và loại trừ rủi ro trong quá trình cấp tín dụng. Bốn bước trong quy trình RRTD có quan hệ chặt chẽ lẫn nhau và quyết định rất lớn tới hiệu quả quản trị RRTD. Trong 4 bước này, bước 1 và bước 3 được coi là bước quan trọng nhất. Bởi vì, khi phát hiện rủi ro càng sớm, chủ động trong quản lý và kiểm soát rủi ro thì càng giảm thiểu được tổn thất trong hoạt động tín dụng. Từ đó, có thể thấy vấn đề cốt lõi trong quản trị tín dụng ngân hàng chính là đưa ra các giải pháp, cách thức để phát hiện sớm rủi ro. Hiện nay nhiều ngân hàng đã xây dựng hệ thống cảnh báo sớm rủi ro, thực hiện thẩm định tín dụng, củng cố hệ thống báo cáo thông tin quản trị tín dụng MIS… Đây chính là những cách thức nhằm phát hiện sớm RRTD. Tuy nhiên, vẫn phải thấy rằng, các biện pháp này vẫn còn có những hạn chế nhất định trong quá trình thực hiện. Ví dụ như các chỉ số cảnh báo của hệ thống cảnh báo sớm rủi ro vẫn còn tương đối đơn giản, tập trung chủ yếu vào dòng tiền về tài khoản, tình trạng nợ quá hạn trong hệ thống ngân hàng tăng cao làm ảnh hưởng đến kinh doanh, số dư vượt quá hạn mức, mà chưa bao phủ rộng các yếu tố nguyên nhân chính dẫn tới rủi ro tín dụng; hoặc công tác thẩm định tín dụng còn nhiều hạn chế và chất lượng thẩm định chưa cao. Thực tiễn hoạt động tín dụng của hệ thống ngân hàng Đông Á, điển hình là chi nhánh Đồng Tháp trong thời gian qua cho thấy công tác quản trị rủi ro mặc dù đã được quan tâm, tuy nhiên về hoạt động quản trị rủi ro tín dụng vẫn chưa được xác định, đo lường, đánh giá và kiểm soát một cách chính xác, chặt chẽ và theo thông lệ quốc tế. Chính vì vậy yêu cầu cấp bách đặt ra là phải nâng cao công tác quản trị rủi ro tín dụng, hạn chế đến mức thấp nhất do những nguy cơ tiềm ẩn gây nên rủi ro cho hoạt động tín dụng của ngân hàng. Việc quản trị rủi ro tín dụng có vai trò sống còn đối với hoạt động kinh doanh của ngân hàng, đặc biệt đối với một ngân hàng tầm trung như Đông Á chi nhánh Đồng Tháp. 1 Xuất phát từ những nội dung nêu trên, qua thực tiễn nghiên cứu, tác giả đã chọn nội dung “Quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng Đông Á chi nhánh Đồng Tháp” để làm đề tài nghiên cứu cho luận văn tốt nghiệp của mình. 2. M C TIÊU NGHIÊN CỨU 2.1. Mục tiêu tổng quát Phân tích và đánh giá thực trạng quản trị RRTD tại Ngân hàng Đông Á chi nhánh Đồng Tháp, trên cơ sở đó đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện hoạt động quản trị RRTD, góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh của Ngân hàng Đông Á chi nhánh Đồng Tháp. 2.2. Mục tiêu cụ thể - Đề tài hệ thống hóa cơ sở lý thuyết về quản trị RRTD tại các NHTM và phân tích hoạt động quản trị RRTD của Ngân hàng Đông Á chi nhánh Đồng Tháp. - Đánh giá thực trạng quản trị rủi ro tín dụng của Ngân hàng Đông Á chi nhánh Đồng Tháp thông qua các kết quả đạt được, hạn chế và nguyên nhân. - Đề xuất một số giải pháp hoàn thiện hoạt động quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng Đông Á chi nhánh Đồng Tháp trong thời gian tới. 3. CÂU HỎI NGHIÊN CỨU - Thực trạng hoạt động quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng Đông Á chi nhánh Đồng Tháp đã thực hiện như thế nào? - Những thành tựu, hạn chế và nguyên nhân ảnh hưởng đến hoạt động quản trị rủi ro tín dụng của Ngân hàng Đông Á chi nhánh Đồng Tháp thời gian qua ra sao? - Đề xuất những giải pháp chủ yếu và kiến nghị nào nhằm giúp Ngân hàng Đông Á chi nhánh Đồng Tháp hoàn thiện hoạt động quản trị rủi ro tín dụng trong thời gian tới? 4 Ố ỢNG VÀ PH M VI NGHIÊN CỨU 4.1. ố tượng nghiên cứu Đề tài tập trung nghiên cứu hoạt động quản trị rủi ro tín dụng tại ngân hàng Đông Á chi nhánh Đồng Tháp. 4.2. Phạm vi nghiên cứu - Phạm vi nội dung: đề tài nghiên cứu hoạt động quản trị RRTD tại ngân hàng Đông Á chi nhánh Đồng Tháp, từ đó đề ra các giải pháp, kiến nghị nhằm hoàn 2 thiện hoạt động này tại ngân hàng trong thời gian tới. - Phạm vi không gian: Đề tài được nghiên cứu tại ngân hàng Đông Á chi nhánh Đồng Tháp. - Phạm vi thời gian: Số liệu đề tài thu thập trong 3 năm (2016 – 2018). 5. Ơ Ê ỨU 5.1 ươ g á t u t ập số liệu Do thời gian tại ngân hàng không nhiều nên tác giả chỉ tập trung vào phương pháp quan sát, phỏng vấn trực tiếp các chuyên gia trong ngân hàng và thu thập các số liệu thứ cấp, cụ thể như: - Tổng hợp tất cả những dữ liệu thực tế về kết quả hoạt động kinh doanh, các chỉ số liên quan đến quản trị RRTD tại NH Đông Á chi nhánh Đồng Tháp. - Tổng hợp và lược khảo các nội dung về rủi ro tín dụng và quản trị RRTD của các nghiên cứu trong và ngoài nước trước đó làm cơ sở lý thuyết cho đề tài. Bài nghiên cứu sử dụng dữ liệu từ các Báo cáo tài chính đã kiểm toán được công bố của NH Đông Á chi nhánh Đồng Tháp giai đoạn 2016 - 2018. Một số dữ liệu vĩ mô được lấy từ Cục thống kê, các trang web của Ngân hàng Nhà nước và các tổ chức có liên quan khác. 5.2. ươ g á â t c , xử lý số liệu Luận văn sử dụng phương pháp so sánh, thống kê mô tả để phân tích và đề xuất các giải pháp phù hợp nhằm nâng cao hiệu quả quản trị rủi ro tại ngân hàng Đông Á chi nhánh Đồng Tháp trong thời gian tới. Phương pháp được sử dụng chủ yếu trong đề tài nghiên cứu là phương pháp so sánh. Đây là phương pháp xem xét chỉ tiêu kỳ phân tích dựa trên việc so sánh với một chỉ tiêu kỳ gốc nhằm xác định xu hướng và mức độ biến động của các chỉ tiêu. Và cũng là phương pháp được sử dụng nhiều nhất trong phân tích hoạt động kinh tế. Phương pháp thống kê mô tả là tập hợp tất cả các phương pháp đo lường, mô tả và trình bày số liệu bằng các phép tính và các chỉ số thống kê thông thường 6. Ý A KHOA H C VÀ THỰC TIỄN CỦA Ề TÀI Về mặt khoa học, nghiên cứu đã tổng hợp lại các nghiên cứu cả trong và ngoài nước trước đây về vấn đề quản trị RRTD tại các NH trong nước nói chung và NH 3 Đông Á chi nhánh Đồng Tháp nói riêng. Ngoài ra, bài nghiên cứu còn đưa ra các bằng chứng thực nghiệm có thể kiểm định được và bổ sung kết quả cho các nghiên cứu trước đây. Về mặt thực tiễn, nghiên cứu đã phân tích thực trạng quản trị RRTD tại NH Đông Á chi nhánh Đồng Tháp. Ngoài ra, kết quả phân tích định tính của nghiên cứu cho thấy được những thành tựu, tồn tại và hạn chế trong công tác quản trị RRTD của NH thời gian qua, để từ đó đưa ra được những giải pháp và kiến nghị mang tính thực tiễn cao góp phần nâng cao hiệu quả kinh doanh tại NH Đông Á chi nhánh Đồng Tháp trong tương lai. 7. KẾT CẤU CỦA Ề TÀI Nội dung chính của đề tài bao gồm 5 chương: Chương 1: Giới thiệu; Chương 2: Tổng quan về Ngân hàng Đông Á chi nhánh Đồng Tháp và các rủi ro trong hoạt động tín dụng tại ngân hàng; Chương 3: Cơ sở lý thuyết; Chương 4: Thực trạng quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng Đông Á chi nhánh Đồng Tháp; Chương 5: Giải pháp hoàn thiện hoạt động quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng Đông Á chi nhánh Đồng Tháp. TÓM TẮ Ơ 1 Trong chương 1, tác giả đã trình bày các nội dung quan trọng giới thiệu tóm tắt về đề tài nghiên cứu, cụ thể như làm rõ sự cần thiết phải nghiên cứu hoạt động quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng Đông Á chi nhánh Đồng Tháp, mục tiêu nghiên cứu, các câu hỏi nghiên cứu, đối tượng và phạm vi nghiên cứu, kinh nghiệm từ các nghiên cứu trong và ngoài nước, ý nghĩa khoa học và thực tiễn cùng kết cấu của đề tài. Chương 1 sẽ làm cơ sở cho chương 2 đề cập đến thực trạng quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng Đông Á chi nhánh Đồng Tháp và vấn đề đang gặp phải trong hoạt động này tại ngân hàng thời gian qua. 4 Ơ 2: ỔNG QUAN VỀ Â Ô NG THÁP VÀ CÁC RỦI RO TRONG HO NG TÍN D NG T I NGÂN HÀNG 2.1. TỔNG QUAN VỀ Â Ô NG THÁP 2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển của gâ à g ô g Ngân hàng thương mại cổ phần Đông Á (DongA Bank, tên viết tắt: DAB) là ngân hàng thương mại cổ phần Việt Nam được thành lập vào ngày 1 tháng 7 năm 1992 với vốn điều lệ 20 tỉ đồng và 56 nhân viên. Trong bối cảnh nền kinh tế Việt Nam còn nhiều khó khăn và ràng buộc, trải qua 28 năm hoạt động, với tầm nhìn, mục tiêu, chiến lược hướng đến lĩnh vực bán lẻ, DongA Bank đã khẳng định vị trí hàng đầu về việc phát triển ứng dụng công nghệ không ngừng của mình trong hệ thống Ngân hàng TMCP tại Việt Nam. Hiện nay, DongA Bank đã lập được “chiến tích” là trở thành ngân hàng dẫn đầu về dịch vụ chuyển tiền quốc tế và phát triển dịch vụ thẻ. Tên đầy đủ: Ngân hàng thương mại cổ phần Đông Á Tên Tiếng Anh: Dong A Commercial Joint Stock Bank Tên Viết tắt: Dong A Bank Loại hình: Công ty cổ phần Ngành nghề: Ngân hàng Thể loại : Tài chính Thành lập: Năm 1992 Chủ tịch Hội đồng Quản trị: Chủ tịch Võ Minh Tuấn Tổng giám đốc: Nguyễn Thanh Tùng Sản phẩm: Dịch vụ tài chính Tổng tài sản: 5.000 tỷ đồng (31/12/2014), tổng tài sản 87.258 tỉ đồng (31/12/2014) Số nhân viên: 4.183 người Chi nhánh: 223 chi nhánh ở Việt Nam Thông tin liên hệ gâ à g ô g : 5 Website: www.dongabank.com.vn Điện thoại: (84.28) 3995 1483 Fax: (84.28) 3995 1614 Email: 1900545464@dongabank.com.vn Có 4.112 lượt cán bộ nhân viên được đào tạo kiến thức, kỹ năng cho đội ngũ phát triển kinh doanh, vận hành và các nghiệp vụ liên quan. Hiện nay, Đông Á bank đang cung cấp dịch vụ cho trên 7,5 triệu khách hàng Cá nhân và Doanh nghiệp. Với con số 1,6 tỷ USD doanh số chi trả Kiều hối vô cùng ấn tượng. * Các thành tựu gâ à g ô g đã đạt được: Một trong những thành tựu và đóng góp quý giá nhất mà Ngân hàng Đông Á đóng góp cho nền kinh tế cũng như Việt Nam đó chính là dịch vụ kiều hồi hàng đầu. Thanh toán quốc tế đang là một phương tiện thanh toán mang tính toàn cầu với nhiều phương thức đa dạng, các phương thức này hạn chế tối đa rủi ro cho các doanh nghiệp và ngân hàng trong các giao dịch ngoại thương. Trong đó, tỷ lệ điện thanh toán đạt chuẩn là một trong những tiêu chí quan trọng để đánh giá chất lượng việc thực hiện thanh toán của các ngân hàng hiện nay. Với tỷ lệ điện đạt chuẩn cao trên 98%, các giao dịch thanh toán quốc tế của khách hàng tại ngân hàng Đông Á sẽ được phục vụ một cách nhanh chóng, chính xác; đồng thời, ngân hàng cũng tiết kiệm được thời gian và chi phí. Giải thưởng này là sự khẳng định và minh chứng cho nền tảng công nghệ cao cũng như sự xuất sắc trong nghiệp vụ của đội ngũ cán bộ nhân viên DongA Bank. Ngân hàng Đông Á là một trong các ngân hàng đứng đầu tại Việt Nam về chất lượng thanh toán quốc tế. Việc 08 năm liên tiếp được Bank of New York Mellon – một trong 07 ngân hàng lớn nhất của Mỹ trao tặng. Danh hiệu “Ngân hàng thanh toán quốc tế xuất sắc”, đã khẳng định cho sự phát triển vượt bậc trong hoạt động thanh toán quốc tế của DongA Bank. Giải thưởng còn là sự ghi nhận của các định chế tài chính lớn, uy tín của nước ngoài đối với chất lượng dịch vụ thanh toán quốc tế của DongA Bank và là cơ sở để khách hàng tin tưởng hơn nữa vào dịch vụ thanh toán quốc tế của ngân hàng. 6 * Quá trình hình thành và phát triể gâ à g ô g : Quá trình hình thành và phát triển của ngân hàng Đông Á có thể được chia thành 6 giai đoạn. Cụ thể như sau: - Năm 1992 – Ngân hàng Đông Á chính thức được thành lập: Ngân hàng TMCP Đông Á (DongA Bank) được thành lập và chính thức đi vào hoạt động vào ngày 01/07/1992, với vốn điều lệ 20 tỷ đồng, 56 cán bộ nhân viên và 3 phòng ban nghiệp vụ. - Giai đoạn 1993 – 1998: Đây là giai đoạn hình thành DongA Bank. Ngân hàng tập trung nguồn lực hướng đến khách hàng cá nhân và doanh nghiệp vừa và nhỏ. Những năm này, DongA Bank đi vào sản phẩm dịch vụ mang tính mới mẻ trên thị trường như dịch vụ thanh toán quốc tế, chuyển tiền nhanh và chi lương hộ. Ngân hàng cũng là đối tác nhận vốn ủy thác từ tổ chức Hợp tác Quốc tế của Thụy Điển (SIDA) tài trợ cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ Việt Nam. DongA Bank cũng là một trong hai ngân hàng cổ phần tại Việt Nam nhận vốn tài trợ từ Quỹ Phát triển Nông thôn (RDF) của Ngân hàng Thế giới. - Giai đoạn 1999 – 2002: DongA Bank trở thành thành viên chính thức của Mạng Thanh toán toàn cầu (SWIFT) và thành lập Công ty Kiều hối Đông Á. Xây dựng và áp dụng thành công hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn ISO 9001:2000 vào hoạt động ngân hàng. Là một trong hai ngân hàng cổ phần nhận vốn ủy thác từ Ngân hàng Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JBIC), DongA Bank ngày càng đẩy mạnh tín dụng vào các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Song song đó, ngân hàng thành lập Trung tâm Thẻ DongA Bank và phát hành thẻ Đông Á. Đây cũng là năm đánh dấu việc tham gia vào hoạt động thể thao với việc nhận chuyển giao đội bóng Công an TP.HCM, lập Công ty cổ phần Thể thao Đông Á (CLB Bóng đá Ngân hàng Đông Á). - Giai đoạn 2003 – 2007: DongA Bank đạt con số 2 triệu khách hàng sử dụng Thẻ Đa năng chỉ sau 4 năm phát hành thẻ, trở thành ngân hàng thương mại cổ phần dẫn đầu về tốc độ phát triển dịch vụ thẻ và ATM tại Việt Nam. Trong những năm này, DongA Bank đã đầu tư và hoàn thành một chuỗi các dịch vụ nhằm mang tiện ích tốt nhất đến cho khách 7 hàng, đặc biệt là khách hàng cá nhân. Theo đó, DongA Bank đã triển khai hệ thống ATM và dịch vụ thanh toán tiền điện tự động qua ATM; thành lập hệ thống Vietnam Bankcard (VNBC) kết nối hệ thống thẻ giữa các ngân hàng; kết nối thành công với tập đoàn China Union Pay (Trung Quốc). DongA Bank cũng là một trong những ngân hàng đầu tiên phát triển và triển khai thêm 2 kênh giao dịch: Ngân hàng Đông Á Tự động và Ngân Hàng Đông Á Điện Tử, đồng thời triển khai thành công dự án chuyển đổi sang core - banking, giao dịch online toàn hệ thống. Đây là bước ngoặt hoạt động để cả hệ thống có thể kết nối, ngân hàng có thể kiểm soát được hoạt động tốt hơn, hạn chế rủi ro đến mức thấp nhất. Nhân kỷ niệm 15 năm thành lập, DongA Bank chính thức thay đổi logo cùng hệ thống nhận diện thương hiệu mới, khánh thành và đưa vào sử dụng nhiều trụ sở hiện đại theo mô hình chuẩn của tòa nhà Hội sở. Doanh số thanh toán quốc tế vượt 2 tỷ USD và đạt con số 2 triệu khách hàng. - Giai đoạn 2008 – 2012: DongA Bank là ngân hàng đầu tiên tại Việt Nam sở hữu nhiều dòng máy ATM hiện đại như: máy ATM TK21 – Kỷ lục Việt Nam năm 2007 (nhận tiền mặt trực tiếp 100 tờ với nhiều mệnh giá khác nhau trong 1 lần gửi), sản phẩm ATM lưu động (Kỷ lục Việt Nam năm 2010), máy H38N và nhiều dòng máy ATM hiện đại khác. DongA Bank tự hào là ngân hàng có số lượng khách hàng đạt kỷ lục, với trên 6 triệu người, và cung cấp nhiều dịch vụ tiện ích khổng lồ, từ các dịch vụ ngân hàng truyền thống đến các dịch vụ qua các kênh: + Thanh toán tự động; + Ngân Hàng Điện Tử eBanking; + Các sản phẩm khách hàng cá nhân; + Khách hàng doanh nghiệp, kiều hối, thanh toán quốc tế… DongA Bank không ngừng mở rộng mạng lưới rộng khắp từ thành thị, đến nông thôn, vùng sâu, vùng xa, trong nỗ lực mang các dịch vụ ngân hàng đến gần hơn với người dân Việt Nam. Số lượng chi nhánh, phòng giao dịch, điểm 24h tính đạt 240 điểm cùng với 1.400 máy ATM và 1.500 máy POS, kết nối thành công với 3 hệ thống liên minh thể VNBC, Smarklink và Banknetvn. 8 - Giai đoạn 2013 đến nay: Năm 2013-2014 tiếp tục là những năm khó khăn chung của nền kinh tế, ngành tài chính ngân hàng nói chung và DongA Bank nói riêng, khi mà tỉ lệ nợ xấu tăng cao và hầu hết các ngân hàng phải trích lập dự phòng rủi ro, do đó dẫn đến lợi nhuận chưa cao. Tiếp tục với định hướng “Đổi mới và phát triển”, kiên trì với chiến lược phát triển an toàn, bền vững, 2013-2014 DongA Bank đã tập trung phát triển nền tảng, tái cơ cấu, sắp xếp lại bộ máy tổ chức, hệ thống vận hành, nhân sự, tiếp tục xây dựng, hoàn thiện mô hình thẩm định, xét duyệt và quản lý rủi ro tín dụng tập trung, đảm bảo hiệu quả về quản lý rủi ro hoạt động … tiếp tục phát huy những thế mạnh sẵn có về công nghệ, sản phẩm dịch vụ, chất lượng phục vụ, … đồng thời khẳng định hình ảnh “Ngân hàng trách nhiệm, Ngân hàng của những trái tim” sâu sắc trong lòng công chúng. Đặc biệt, năm 2014 là năm với nhiều biến chuyển mạnh mẽ về hỉnh ảnh và hoạt động. Tiếp tục ghi những dấu ấn quan trọng như: sở hữu lượng khách hàng kỷ lục trong hệ thống ngân hàng thương mại cổ phần với trên 7,5 triệu, ra mắt và đi vào hoạt động mạng lưới ATM thế hệ mới có chức năng nhận tiền mặt trực tiếp lên đến 250 máy đặt tại hầu hết các trụ sở giao dịch của ngân hàng; khai trương hàng loạt trụ sở mới khang trang, hiện đại trên cơ sở phuc vụ khách hàng ngày một tốt hơn, khai trương đi vào hoạt động Cao ốc 468 Nguyễn Thị Minh Khai, Q.1, Tp. HCM khang trang, bề thế được xem như hội sở 2 của DongA Bank, hoạt động Kiều hối tiếp tục dẫn đầu thị trường với kết quả đạt được 1,6 tỷ USD năm 2014. DongA Bank trong năm nay cùng với kiểm soát chất lượng tín dụng đã được nâng tầm. Theo đó, đã triển khai các sản phẩm tín dụng nông nghiệp, nông thôn, cho vay khách hàng cá nhân, DNVVN cũng như tích cực tham gia các chương trình cho vay bình ổn giá và chương trình kết nối với doanh nghiệp của NHNN. Ngân hàng Đông Á luôn hoạt động với sứ mệnh “Bằng trách nhiệm, niềm đam mê và trí tuệ, chúng ta cùng nhau kiến tạo nên những điều kiện hợp tác hấp dẫn khách hàng, đối tác, cổ đông, cộng sự và cộng đồng”. 2.1.2. Quá trình hình thành và phát triển của gâ à g ô g c á ng Tháp 9 Ngân hàng TMCP Đông Á chi nhánh Đồng Tháp được thành lập vào ngày 06/11/2013. Địa chỉ: Số 35, Quốc lộ 30, Khóm Mỹ Phú - Phường Mỹ Phú - Thành phố Cao Lãnh - Đồng Tháp. Mã số thuế: 0301442379-003 Điện thoại/Fax: (0277) 9951543 Người đại diện chi nhánh: Phạm Minh Thành Lĩnh vực kinh doanh chính: + Đại lý, môi giới, đấu giá hàng hóa (Agency, intermediary, auction) + Hoạt động của đại lý và môi giới bảo hiểm (Insurance agency and insurance brokerage) + Hoạt động hỗ trợ dịch vụ tài chính chưa được phân vào đâu (Uncategorized finance-assistant services) + Hoạt động trung gian tiền tệ khác (Other monetary intermediary activities) + Kinh doanh bất động sản, quyền sử dụng đất thuộc chủ sở hữu, chủ sử dụng hoặc đi thuê (Real estate business, land use rights of owners, owners or renters). 2.1.3. ơ cấu bộ máy tổ chức Bộ máy tổ chức của ngân hàng Đông Á chi nhánh Đồng Tháp được cấu trúc theo kiểu trực tuyến- chức năng … Trong mô hình này người lãnh đạo từng bộ phận chức năng giữ quyền quyết định trong phạm vi bộ phận của mình. Người lãnh đạo chức năng không ra lệnh trực tiếp cho người thừa hành, chỉ nghiên cứu từng tình huống rồi đề xuất ý kiến tham mưu cho quản trị viên cấp cao nhất. Tuy nhiên, cơ cấu này có nhược điểm là người lãnh đạo cao nhất phải thường xuyên giải quyết mối quan hệ giữa bộ phận trực tuyến với bộ phận chức năng, do vậy quyết định thường tốn nhiều thời gian. 10 Phòng Hành chánh – ỐC Nhân sự Ó ỐC Ó ỐC Phòng kinh doanh ngoại hối Phòng kế hoạch kinh doanh Phòng kiểm tra và kiểm soát nội bộ Phòng điện toán Phòng kế toán ngân quỹ Phòng sản phẩm dịch vụ Các phòng giao dịch tại thành phố, cấp huyện Nguồn: Ngân hàng Đông Á, chi nhánh Đồng Tháp Hình 2.1: Bộ máy tổ chức của gâ à g ô g c á ng Tháp * ám đốc: Chịu trách nhiệm với Chủ tịch Hội đồng thành viên, Tổng giám đốc, các cơ quan cấp trên và trước pháp luật về điều hành hoạt động của ngân hàng, là người chịu trách nhiệm cuối cùng trong toàn bộ hoạt động kinh doanh của ngân hàng đối với khách hàng, quản lý tất cả hoạt động của các phòng, đề ra nhiệm vụ cũng như phương hướng kinh doanh của ngân hàng. * ó g ám đốc: là người giúp Giám đốc điều hành, trực tiếp phụ trách một số 11 lĩnh vực nghiệp vụ, phòng nghiệp vụ tại Hội sở theo sự phân công của giám đốc (có văn bản ủy quyền) và thực hiện giải quyết các công việc đột xuất khác do Giám đốc phân công. Chịu trách nhiệm với Giám đốc và pháp luật về phần việc được phân công. Hiện tại NH Đông Á chi nhánh Đồng Tháp có 2 phó giám đốc, được phân công phụ trách các phòng ở hình 2.1. * Phòng Kế hoạch – kinh doanh: Nghiên cứu đề xuất hoạt động khách hàng tiền gửi, hoạt động huy động vốn tại địa phương; xây dựng kế hoạch kinh doanh ngắn hạn, trung hạn và dài hạn theo định hướng kinh doanh của NH Đông Á chi nhánh Đồng Tháp; phối hợp với phòng kế toán – ngân quỹ tổng hợp theo dõi các chỉ tiêu kế hoạch kinh doanh và tổng hợp quyết toán kế hoạch đến các phòng giao dịch trên địa bàn; thực hiện phân loại khách hàng và tham mưu đề xuất chính sách ưu đãi với từng loại khách hàng; cân đối nguồn vốn và trình Ban giám đốc điều hòa vốn kinh doanh đối với các PGD trực thuộc; làm đầu mối thực hiện thông tin phòng ngừa rủi ro tín dụng theo chế độ quy định; tổng hợp báo cáo chuyên đề; nghiên cứu, đề xuất hoạt động khách hàng tín dụng; tổ chức phân tích kinh tế theo ngành, nghề kinh tế kỹ thuật theo danh mục khách hàng, lựa chọn biện pháp cho vay an toàn, hiệu quả; thẩm định, đề xuất cho vay (hoặc không cho vay) các dự án tín dụng theo phân cấp ủy quyền, thẩm định các dự án vượt thẩm quyền phán quyết, hoàn thiện tài liệu, hồ sơ trình cấp trên phê duyệt; tiếp nhận và thực hiện các chương trình, dự án thuộc các nguồn vốn trong nýớc, nýớc ngoài, trực tiếp làm dịch vụ ủy thác thuộc nguồn vốn Chính phủ, các ngành và tổ chức kinh tế, cá nhân trong và ngoài nước; thường xuyên phân loại nợ, phân tích nợ quá hạn, tìm nguyên nhân và đề xuất hướng khắc phục, xây dựng và thực hiện các mô hình tín dụng thí điểm, tổ chức theo dõi, đánh giá sơ - tổng kết và đề xuất lãnh đạo có cho phép mở rộng mô hình; làm tham mưu giúp Giám đốc đơn vị chỉ đạo, kiểm tra hoạt động tín dụng của các phòng giao dịch trực thuộc NH Đông Á chi nhánh Đồng Tháp; tổng hợp báo cáo và kiểm tra chuyên đề theo quy định và thực hiện các nhiệm vụ khác do Giám đốc đơn vị giao. * Phòng kế toán – ngân quỹ: Trực tiếp hạch toán kế toán, hạch toán thống kê và thanh toán theo quy định của Nhà nước, của NH Đông Á; thực hiện chi trả kiều hối, mua bán vàng, ngoại tệ theo quy định; xây dựng chỉ tiêu, kế hoạch tài chính, 12 quyết toán kế hoạch thu, chi tài chính, quỹ tiền lương đối với các đơn vị trực thuộc trình ngân hàng cấp trên phê duyệt; phối hợp với phòng kinh doanh đề xuất chính sách ưu đãi về lãi suất, hoa hồng đối với khách hàng; sử dụng và quản lý các quỹ chuyên dùng theo quy định của ngành, của Giám đốc NH Đông Á chi nhánh Đồng Tháp; thực hiện nghiệp vụ thanh toán trong và ngoài nước, thực hiện các khoản nộp ngân sách nhà nước theo luật định; tổng hợp lưu trữ hồ sơ, tài liệu về hạch toán kế toán, quyết toán và lập báo cáo thống kê, báo cáo khác theo quy định, chấp hành chế độ báo cáo và kiểm tra theo chuyên đề; chấp hành quy định về an toàn kho quỹ, định mức tồn quỹ theo quy định; quản lý và sử dụng tài sản cố định, công cụ dụng cụ và thiết bị thông tin, điện toán phục vụ kinh doanh theo quy định của ngân hàng Đông Á. * Phòng Hành chánh và Nhân sự: Xây dựng lề lối làm việc trong đơn vị và mối quan hệ với các tổ chức Đảng, Công đoàn, các chi nhánh trực thuộc; phối hợp với phòng kế hoạch kinh doanh đề xuất mở rộng mạng lưới kinh doanh; phối hợp với phòng nghiệp vụ tại NH Đông Á chi nhánh Đồng Tháp, các PGD trực thuộc đề xuất định mức lao động, khoán quỹ lương; thực hiện công tác quy hoạch cán bộ, đề xuất cử cán bộ, nhân viên đi công tác trong và ngoài nước, tổng hợp theo dõi giúp đỡ cán bộ trong diện được quy hoạch đào tạo; làm tham mưu cho Giám đốc trong việc bổ nhiệm, miễn nhiệm, khen thưởng, kỷ luật cán bộ trong phạm vi phân cấp ủy quyền của ngân hàng cấp trên, hoặc hoàn thiện thủ tục t nh ngân hàng cấp trên nếu vượt thẩm quyền; trực tiếp quản lý hồ sơ cán bộ các đơn vị trực thuộc, hoàn thiện hồ sơ về chế độ đối với cán bộ nghĩ hưu, nghĩ chính sách, thôi việc theo quy định của Nhà nước, của ngành; chấp hành công tác báo cáo, thống kê chuyên đề, thực hiện kiểm tra chuyên đề; tổ chức thực hiện công tác thi đua, khen thưởng; xây dựng chương trình Công tác hàng tháng, quý của chi nhánh và chịu trách nhiệm thường xuyên đôn đốc việc thực hiện chương trình đã được Giám đốc phê duyệt. Triển khai chương trình họp giao ban nội bộ giữa chi nhánh và giám đốc các chi nhánh trực thuộc; đề xuất, tham mưu với Giám đốc những vấn đề liên quan đến tiền lương và lao động; trực tiếp làm thư ký cho giám đốc trong các cuộc họp; thực hiện công tác hành chính, văn thư, lễ tân, quản lý và điều động phương tiện giao thông của đơn vị; thực hiện công tác xây dựng cơ bản, sửa chữa tài sản cố định, mua sắm công cụ. 13