NGHIÊN CỨU RỦI RO LAN TỎA CỦA CÁC CÔNG TY NIÊM YẾT TRÊN THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN VIỆT NAM

1. Thông tin Luận án

• Tên Luận án: Nghiên cứu rủi ro lan tỏa của các công ty niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam
• Tác giả: Nguyễn Thị Nga
• Số trang file pdf: 177
• Năm: 2024
• Nơi xuất bản: Trường Đại học Kinh tế Quốc dân
• Chuyên ngành học: Tài chính – Ngân hàng
• Từ khoá: Rủi ro lan tỏa, công ty niêm yết, thị trường chứng khoán, TVP-VAR, QVAR

2. Nội dung chính

Luận án “Nghiên cứu rủi ro lan tỏa của các công ty niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam” tập trung vào việc khám phá và đo lường sự lan truyền rủi ro giữa các doanh nghiệp niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam, đặc biệt trong bối cảnh có các sự kiện bất ổn như đại dịch COVID-19 và xung đột chính trị toàn cầu. Luận án sử dụng phương pháp tiếp cận định lượng kết hợp với các mô hình kinh tế lượng hiện đại để phân tích dữ liệu giá cổ phiếu và các thông tin tài chính cơ bản, từ đó đánh giá mức độ và cơ chế lan tỏa rủi ro giữa các doanh nghiệp. Mục tiêu chính của luận án là xác định nguồn gốc và các yếu tố ảnh hưởng đến rủi ro lan tỏa, từ đó đưa ra các khuyến nghị chính sách nhằm ổn định thị trường và giảm thiểu tác động tiêu cực của các cú sốc kinh tế.

Nghiên cứu đã chỉ ra sự khác biệt đáng kể về mức độ rủi ro và khả năng lan truyền rủi ro giữa các nhóm cổ phiếu khác nhau trên thị trường chứng khoán Việt Nam. Các cổ phiếu thuộc nhóm blue-chip thường được coi là an toàn, có xu hướng ít bị ảnh hưởng bởi các biến động ngắn hạn trên thị trường và đóng vai trò như các nhân tố nhận sốc. Tuy nhiên, cũng có các trường hợp, các cổ phiếu lớn này có thể trở thành các tác nhân truyền tải rủi ro. Ngược lại, các cổ phiếu thuộc nhóm mid-cap và nhóm có mức độ rủi ro cao cho thấy mức độ biến động lớn hơn và khả năng lan truyền rủi ro cao hơn, đặc biệt trong các giai đoạn bất ổn kinh tế hoặc chính trị. Các phân tích còn cho thấy có sự khác biệt đáng kể về cơ chế lan truyền rủi ro giữa các nhóm cổ phiếu trong ngắn hạn và dài hạn. Trong ngắn hạn, các cổ phiếu thường có xu hướng lan tỏa rủi ro nhanh hơn và mạnh mẽ hơn, trong khi trong dài hạn, mối liên hệ giữa các cổ phiếu có thể trở nên phức tạp và khó dự đoán hơn.

Luận án đã sử dụng mô hình TVP-VAR để đánh giá mức độ liên kết động giữa các cổ phiếu và thấy rằng tính liên kết có xu hướng tăng lên trong các giai đoạn bất ổn như khủng hoảng tài chính hoặc đại dịch. Mô hình QVAR cũng cho phép phân tích mức độ lan truyền rủi ro tại các phân vị khác nhau, từ đó làm rõ cơ chế lan tỏa trong các kịch bản rủi ro khác nhau. Đặc biệt, các phân tích về tổng kết nối ròng và kết nối theo cặp cho thấy rằng các cổ phiếu trong nhóm rủi ro cao thường có xu hướng lan truyền rủi ro lớn hơn và có khả năng tạo ra hiệu ứng domino lan sang các cổ phiếu khác. Đồng thời, nghiên cứu cũng cho thấy sự lan tỏa rủi ro cũng diễn ra ở chiều ngược lại. Các biến động tiêu cực từ cổ phiếu nhóm blue-chip cũng có thể lan truyền sang các cổ phiếu nhỏ và có độ rủi ro cao.

Từ những kết quả nghiên cứu này, luận án đề xuất một số hàm ý chính sách quan trọng nhằm nâng cao khả năng phục hồi và ổn định của thị trường chứng khoán Việt Nam. Trước hết, cần tiếp tục hoàn thiện khung pháp lý và chính sách giám sát để tăng cường tính minh bạch và công bằng của thị trường, hạn chế các hành vi thao túng giá và tạo điều kiện cho các nhà đầu tư tham gia thị trường một cách an toàn. Thứ hai, cần tăng cường công tác thanh tra, kiểm soát nhằm phát hiện và xử lý kịp thời các hành vi vi phạm. Bên cạnh đó, tác giả cũng đề xuất xây dựng một cơ chế phối hợp đồng bộ trong việc thực thi các chính sách kinh tế vĩ mô liên quan đến thị trường chứng khoán. Các chính sách này bao gồm chính sách tài khóa, tiền tệ, kiểm soát vốn, và các biện pháp điều tiết thị trường, từ đó hạn chế được những tác động tiêu cực của những cú sốc từ bên ngoài, và hỗ trợ thị trường chứng khoán phát triển một cách bền vững hơn.