Không Gian Nghệ Thuật Trong Sáng Tác Của Phi Vân Từ Góc Nhìn Văn Hóa

1. Thông tin đề tài

• Tên Đề tài: KHÔNG GIAN NGHỆ THUẬT TRONG SÁNG TÁC CỦA PHI VÂN TỪ GÓC NHÌN VĂN HÓA
• Tác giả: Nguyễn Chí Sỹ
• Số trang file pdf: 9
• Năm: 2022
• Nơi xuất bản: Tạ p chí Khoa họ c Trườ ng Đạ i họ c Cầ n Thơ
• Chuyên ngành học: Không rõ (bài viết trên tạp chí khoa học)
• Từ khoá: Không gian nghệ thuật, Phi Vân, truyện ngắn Nam bộ, văn hóa Nam bộ

2. Nội dung chính

Bài viết “Không gian nghệ thuật trong sáng tác của Phi Vân từ góc nhìn văn hóa” của Nguyễn Chí Sỹ tập trung nghiên cứu các không gian nghệ thuật trong tác phẩm của Phi Vân thông qua phương pháp tiếp cận văn hóa. Mục đích của bài viết là làm nổi bật những đặc trưng và giá trị văn hóa của các không gian quen thuộc ở Nam Bộ, đồng thời khẳng định những đóng góp quan trọng của Phi Vân vào sự phát triển của văn học Nam Bộ. Tác giả hy vọng bài viết sẽ cung cấp thêm tư liệu cho việc nghiên cứu các tác phẩm của Phi Vân từ góc độ văn hóa. Để hiểu rõ hơn về khái niệm này, bạn có thể tham khảo thêm về khái niệm văn hóa.

Trong các sáng tác của Phi Vân, độc giả dễ dàng nhận thấy những khung cảnh gần gũi, quen thuộc như đình, miếu, cánh đồng, dòng sông, ngôi nhà và con đường. Bối cảnh xã hội trước Cách mạng tháng Tám năm 1945 được tái hiện một cách chân thực, vừa giản dị, thân thuộc với kênh rạch chằng chịt, ruộng đồng bát ngát, vừa hoang sơ, xa xôi. Tác giả đã có những lí giải để làm rõ những đặc trưng của bối cảnh, giúp người đọc cảm nhận được cốt cách, phong vị đặc trưng của vùng đất Nam Bộ những ngày đầu qua bức tranh không gian đa chiều. Văn phong của Phi Vân bình dị, mộc mạc, tự nhiên và gãy gọn, có lúc pha lẫn sự hóm hỉnh.

Cánh đồng, vốn là biểu tượng trong không gian văn hóa của người Việt, được Phi Vân tái hiện qua tâm thức của người nông dân Nam Bộ. Đó là nơi sự sống hình thành và duy trì qua nhiều thế hệ, là biểu trưng cho cuộc sống hạnh phúc và lí tưởng. Cánh đồng chứng kiến sự trưởng thành của bao thế hệ, lưu giữ những kỉ niệm và là chốn thanh bình. Tác giả phản ánh chân thực sự áp bức, bóc lột của địa chủ đối với nông dân. Đồng thời, cánh đồng còn thể hiện rõ nét lối sống, tâm tính của người dân Nam Bộ, những người đã nhanh chóng thích ứng với thiên nhiên khắc nghiệt và có quyết tâm khai phá để sinh cơ lập nghiệp. Vai trò của ngành nông nghiệp trong nền kinh tế quốc dân cũng được thể hiện rõ qua hình ảnh cánh đồng trong các tác phẩm của Phi Vân. Cánh đồng cũng là nơi giao lưu, bày tỏ tâm tư, tình cảm và thể hiện nỗi niềm mênh mông trong cuộc sống.

Sông nước là một không gian không thể thiếu trong các sáng tác của Phi Vân, khẳng định vai trò quan trọng của nó trong sự hình thành lối sống và các giá trị văn hóa Nam Bộ. Sông nước xuất hiện với nhiều hình thức khác nhau, tạo nên một mạng lưới chằng chịt, vừa gây khó khăn, trắc trở, vừa là điều kiện cho sự thích nghi của con người. Để hiểu rõ hơn về điều kiện tự nhiên kinh tế xã hội ở Đồng bằng sông Cửu Long, nơi sông nước đóng vai trò quan trọng, bạn có thể đọc thêm bài viết này. Nó là con đường giao thông chính, phục vụ cho các hoạt động của người dân, đồng thời là nơi thể hiện nhu cầu cải tạo tự nhiên và cung cấp nguồn sống. Sông nước còn là không gian sinh hoạt, nơi người ta “tá túc” qua ngày, và là nơi phản ánh sinh hoạt văn hóa tinh thần, với những điệu hò, giọng hát. Sông nước là cầu nối “văn minh” đến các vùng sâu, vùng xa, góp phần vào quá trình hiện đại hóa giáo dục.

Đình, miếu là những không gian sinh hoạt tín ngưỡng tôn giáo và lễ hội dân gian, có mối liên hệ mật thiết với đời sống của người dân Nam Bộ. Chúng là nơi hội hè và tín ngưỡng chung, là cầu nối gắn kết cộng đồng. Tuy nhiên, Phi Vân cũng day dứt về tệ nạn cờ bạc và mê tín quá độ diễn ra tại các lễ hội đình, miếu, gây ra nhiều hệ lụy tiêu cực cho cuộc sống của người dân. Tác giả cũng ghi nhận sự biến đổi của xã hội nông thôn khi thực dân Pháp đến, với sự suy yếu của đình và sự phát triển của miếu. Dù vậy, đình, miếu vẫn là những không gian gần gũi và quan trọng trong đời sống văn hóa của người dân Nam Bộ.