Trách nhiệm xã hội doanh nghiệp đối với người tiêu dùng ngành thực phẩm: Trường hợp tại Tổng công ty Cổ phần Bia – Rượu – Nước giải khát Sài Gòn

CHƯƠNG 1: MỞ ĐẦU…………………………………………………………………………………1

1.1. Đặt vấn đề …………………………………………………………………………………………1

1.2. Mục tiêu nghiên cứu: ………………………………………………………………………….2

1.3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu: ……………………………………………………….2

1.3.1. Đối tượng nghiên cứu: ………………………………………………………………….2

1.3.2. Phạm vi nghiên cứu: …………………………………………………………………….3

1.4. Phương pháp nghiên cứu: ……………………………………………………………………3

1.5. Kết cấu báo cáo nghiên cứu:………………………………………………………………..3

CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT ………………………………………………………………5

2.1. Cơ sở lý thuyết về trách nhiệm xã hội doanh nghiệp (CSR). ……………………5

2.1.1. Khái niệm về CSR ……………………………………………………………………….5

2.1.2. Các cách tiếp cận về CSR:…………………………………………………………….6

2.2. Một số quan điểm về quyền của người tiêu dùng: ………………………………….8

2.2.1. Quyền của người tiêu dùng theo hướng dẫn của LHQ:……………………..8

2.2.2. Theo ISO 2600 về trách nhiệm xã hội doanh nghiệp trong mối liên hệ

với khách hàng / người tiêu dùng:………………………………………………………………8

2.2.3. Trách nhiệm đối với khách hàng theo GRI: …………………………………….9

2.3. Tổng quan một số nghiên cứu thực nghiệm về CSR trong mối liên hệ với
người tiêu dùng: ………………………………………………………………………………………….9

2.4. Kinh nghiệm thực hành CSR của các tổ chức sản xuất, kinh doanh bia rượu trong và ngoài nước …………………………………………………………………………………..13

2.4.1. Một số khái niệm về việc xác định uống có trách nhiệm: ………………..13

2.4.2. Một số khái niệm về sử dụng ‘uống bia rượu vừa phải’: …………………14

2.4.3. Kinh nghiệm thực hành CSR đối với người tiêu dùng của một số công ty/ tập đoàn sản xuất bia:…………………………………………………………………………15
2.5. Đề xuất khung đánh giá thực hành CSR của SABECO đối với người tiêu dùng: ………………………………………………………………………………………………………18

CHƯƠNG 3: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU …………………………………………..20

3.1. Phân tích dữ liệu thứ cấp: ………………………………………………………………….20

3.2. Phân tích dữ liệu sơ cấp:……………………………………………………………………20

3.2.1. Qui trình khảo sát và phân tích dữ liệu:…………………………………………20

3.2.2. Xây dựng thang đo:…………………………………………………………………….21

3.2.3. Khảo sát sơ bộ:…………………………………………………………………………..25

3.2.4. Kiểm định và điều chỉnh thang đo ………………………………………………..26

3.2.5. Khảo sát chính thức: …………………………………………………………………..26

3.2.6. Tổng hợp kết quả khảo sát:………………………………………………………….28

CHƯƠNG 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG THỰC HÀNH CSR ĐỐI VỚI NGƯỜI TIÊU DÙNG TẠI SABECO…………….31

4.1. Tổng quan về SABECO: …………………………………………………………………….31

4.1.1. Thông tin chung: ………………………………………………………………………..31

4.1.2. Tầm nhìn – Sứ mệnh – Giá trị cốt lõi: …………………………………………..31

4.1.3. Quá trình hình thành và phát triển………………………………………………..32

4.1.4. Ngành nghề kinh doanh ………………………………………………………………33

4.1.5. Địa bàn hoạt động: ……………………………………………………………………..34

4.1.6. Mô hình tổ chức quản lý: …………………………………………………………….35

4.1.7. Kết quả kinh doanh của SABECO giai đoạn 2014-2018. ………………..36

4.2. Phân tích thực trạng thực hành CSR của SABECO đối với người tiêu dùng.
………………………………………………………………………………………………………38

4.2.1. Trách nhiệm đối với sản phẩm: ……………………………………………………38

4.2.2. Trách nhiệm cung cấp thông tin: ………………………………………………….45

4.2.3. Tôn trọng quyền lợi khách hàng: ………………………………………………….50

4.2.4. Giáo dục nhận thức: ……………………………………………………………………52

4.2.5. Tiêu dùng bền vững: …………………………………………………………………..55

4.2.6. Chính sách phát triển bền vững: …………………………………………………..56

4.3. Đánh giá chung thực trạng thực hành CSR của SABECO đối với người tiêu dùng: ………………………………………………………………………………………………………60
CHƯƠNG 5: GIẢI PHÁP CẢI TIẾN CÔNG TÁC THỰC HÀNH CSR ĐỐI VỚI NGƯỜI TIÊU DÙNG CỦA SABECO………………………………………………….63
5.1. Mục tiêu định hướng phát triển SABECO trong giai đoạn 2020 tầm nhìn
2025. ………………………………………………………………………………………………………63

5.2. Giải pháp nhằm cải tiến công tác thực hành trách nhiệm xã hội doanh
nghiệp đối với khách hàng tại SABECO. ……………………………………………………..64

5.2.1. Giải pháp nâng cao hiệu quả thực hành CSR của SABECO trong vấn đề

sản phẩm:………………………………………………………………………………………………64

5.2.2. Giải pháp nâng cao hiệu quả trong việc cung cấp thông tin cho người tiêu dùng ……………………………………………………………………………………………….66
5.2.3. Giải pháp nâng cao hiệu quả công tác giáo dục nhận thức cho người tiêu dùng …………………………………………………………………………………………………68
5.3. Kiến nghị: ……………………………………………………………………………………….71

5.4. Kết luận: …………………………………………………………………………………………72

 

TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC 01
PHỤ LỤC 02

PHỤ LỤC 03

PHỤ LỤC 04

PHỤ LỤC 05

 

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

SABECO : Saigon Beer – Alcohol – Beverage Joint Stock Corporation

Tổng Công ty Cổ phần Bia – Rượu – Nước giải khát Sài Gòn

CSR : Corporate Social Responsibility

Trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp

ISO : International Organization for Standardization

Tổ chức tiêu chuẩn hóa quốc tế

GRI : Global Reporting Initiative

IARD : International Alliance for Responsible Drinking

Liên minh Quốc tế về uống rượu có trách nhiệm

ICAP : International Center for Alcohol Policies

Trung tâm Quốc tế về chính sách rượu

ĐHĐCĐ : Đại hội đồng Cổ đông

HĐQT : Hội đồng quản trị

 

DANH MỤC BẢNG

 

Bảng 2.1 Tóm tắt các nghiên cứu thực nghiệm ………………………….. 12

Bảng 2.2 Tóm tắt hoạt động CSR của một số đơn vị sản xuất rượu bia trong

nước và khu vực ………………………………………….……. 17

Bảng 3.1 Thang đo về Trách nhiệm đối với sản phẩm (SP) …………….. 23

Bảng 3.2 Thang đo về Trách nhiệm cung cấp thông tin (TT) ……….….. 23

Bảng 3.3 Thang đo về Tôn trọng quyền lợi khách hàng (KH) ……….…. 24

Bảng 3.4 Thang đo Giáo dục nhận thức (NT) …………………………… 24

Bảng 3.5 Thang đo Tiêu dùng bền vững (BV) ………………….……… 25

Bảng 3.6 Thang đo Chính sách phát triển bền vững (CS) ………………. 25

Bảng 3.7 Hệ số Cronbach’s alpha của thang đo CSR tại SABECO …….. 27

Bảng 3.8 Thông tin về mẫu khảo sát …………………………….….…… 28

Bảng 3.9 Tổng hợp kết quả khảo sát …………………………….…….… 29

Bảng 4.1 Kết quả kinh doanh của SABECO năm 2014-2018 ……….…. 36

Bảng 4.2 Chỉ tiêu Hiệu quả kinh doanh của SABECO năm 2014-2018 … 37

Bảng 4.3 Kết quả khảo sát “Trách nhiệm đối với sản phẩm” …………… 44

Bảng 4.4 Kết quả khảo sát “Trách nhiệm cung cấp thông tin” ……….…. 49

Bảng 4.5 Kết quả khảo sát “Tôn trọng quyền lợi khách hàng” …………. 52

Bảng 4.6 Kết quả khảo sát “Giáo dục nhận thức” ………………………. 54

Bảng 4.7 Kết quả khảo sát “Tiêu dùng bền vững” …………………..….. 56

Bảng 4.8 Kết quả khảo sát “Chính sách phát triển bền vững” ………….. 59

Bảng 4.9 Tóm tắt điểm mạnh, điểm yếu thực hành CSR của SABECO đối với người tiêu dùng ………………………………………….… 61

Bảng 5.1 Chương trình hành động đối với sản phẩm …………………… 65

Bảng 5.2 Chương trình hành động cung cấp thông tin cho khách hàng .… 67

Bảng 5.3 Chương trình hành động giáo dục nhận thức ……………….…. 69

DANH MỤC HÌNH

Hình 3.1 Qui trình thực hiện khảo sát và phân tích dữ liệu sơ cấp

Hình 4.1 Sơ đồ tổ chức của SABECO

Hình 4.2 Kết quả kinh doanh của SABECO 2014-2018

Hình 4.3 Các sản phẩm Bia của SABECO

Hình 4.4 Các sản phẩm được sử dụng foil nhôm bảo vệ

Hình 4.5 Dấu hiệu cảnh báo trên Nhãn sản phẩm Bia chai và lon của SABECO

Hình 4.6 Dấu hiệu cảnh báo trên bao bì của sản phẩm Heineken

Hình 4.7 Trang điện tử của SABECO

Hình 4.8 Hoạt động bảo vệ môi trường của Heineken

 

TÓM TẮT

 

Những năm gần đây vấn đề rượu bia đang được xem là nguyên nhân của nhiều tác hại xã hội như uống rượu bia và lái xe, tai nạn, bạo lực gia đình, … nhiều câu hỏi đặt ra liên quan đến vai trò và trách nhiệm của các doanh nghiệp kinh doanh bia rượu tại thị trường Việt nam nói chung và Tổng Công ty CP Bia Rượu NGK Sài Gòn (SABECO) nói riêng.
Nghiên cứu này tập trung vào việc xem xét thực trạng thực hành Trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp tại SABECO đối với khách hàng ngành thực phẩm thông qua việc đánh giá nội bộ, so sánh với các đơn vị cùng ngành và thông qua kết quả nghiên cứu định lượng về đánh giá của khách hàng đối với hoạt động trách nhiệm xã hội của SABECO.
Kết quả nghiên cứu giúp đánh giá những mặt đã làm được và những hạn chế cần cải thiện trong việc thực hành trách nhiệm xã hội của SABECO đối với khách hàng từ đó đề xuất các giải pháp phù hợp mang lại hiệu quả cao hơn trong thời gian
tới.

Từ khóa: Trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp, Uống có trách nhiệm, SABECO.

 

ABSTRACT

 

In recent years, the alcohol is considered to be the cause of many social harms such as drinking and driving, accidents, domestic violence, … many questions are raised what are the roles and responsibilities of beer and alcohol enterprises in Vietnam and also Saigon Beer – Alcohol – Beverage Joint Stock Corporation (SABECO)?
This research focuses on analysis performan of corporate social responsibility activities SABECO’s for consumers by analysising secondary information of SABECO, comparison with competitors’ activities and analysis quantitative research results on customer evaluation for SABECO’s social responsibility activities.
The results of the research help to look for the weakness of SABECO’s social responsibility activities for consumers to propose appropriate solutions to increase effect in future.
KEYWORDS: Corporate Social Responsibility, Responsibility Drinking, SABECO.

1

 

 

 

1.1. Đặt vấn đề
CHƯƠNG 1: MỞ ĐẦU

Tổng công ty CP Bia – Rượu – NGK Sài Gòn (SABECO) nhiều năm qua luôn xác định việc thực hiện tốt CSR chính là đầu tư cho chiến lược kinh doanh dài hạn, nâng cao khả năng cạnh tranh và tăng trưởng bền vững của doanh nghiệp.
Với mục tiêu trở thành Tập đoàn công nghiệp đồ uống hàng đầu Việt Nam, nâng cao vị thế trong khu vực trong nước và ngoài nước, SABECO hiểu rằng bên cạnh việc phát triển công nghệ sản xuất, đẩy mạnh sản lượng và mở rộng mạng lưới tiêu thụ, kinh doanh có trách nhiệm chính là giá trị cốt lõi giúp SABECO duy trì và nâng cao danh tiếng trên thị trường, củng cố niềm tin từ người tiêu dùng và nhà đầu
tư.

Trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng gay gắt, nắm bắt và thỏa mãn được những kỳ vọng, yêu cầu của khách hàng chính là chìa khóa tiên quyết giúp doanh nghiệp tồn tại và phát triển lâu dài trên thị trường. Các nguyên tắc ứng xử cụ thể được SABECO thiết lập và cam kết thực hiện để đạt tới những kỳ vọng đạo đức với vai trò là một trong những công ty dẫn đầu ngành. SABECO luôn đặt sự hài lòng của người tiêu dùng là nền tảng cho sự thành công.
Ngày 14 tháng 06 năm 2019, Quốc hội đã ban hành Luật phòng chống tác hại rượu bia và luật sẽ chính thức có hiệu lực từ ngày 01/01/2020. Theo đó những vấn đề chính được đề cập: Đã uống rượu, bia thì không được lái xe; Phải dán thông báo không bán rượu, bia cho người dưới 18 tuổi; Quán nhậu hỗ trợ gọi taxi cho khách sau khi uống rượu, bia; Không mở mới điểm bán rượu, bia gần trường học, bệnh viện; Thành viên gia đình được hướng dẫn kỹ năng từ chối uống rượu, bia; Không quảng cáo rượu, bia dưới 5,5 độ trong khung giờ “vàng”;
Các đối thủ cạnh tranh đang tiếp tục đầu tư nhiều vào marketing và bán hàng để tăng thị phần tại các thị trường chính của SABECO. Phân khúc bia phổ thông vốn là thế mạnh của SABECO đang bị cạnh tranh rất khốc liệt từ các công ty thuộc phân khúc bia cao cấp.
2

 

 

Xu hướng tiêu dùng hiện nay có nhiều thay đổi, người tiêu dùng có xu hướng sử dụng nhiều hơn các dòng sản phẩm bia ở phân khúc cao cấp; Giới trẻ với thu nhập cao có xu hướng sử dụng các sản phẩm bia ngoại có thương hiệu quốc tế;
Người tiêu dùng ngày càng quan tâm về sức khỏe, do đó có xu hướng sử dụng nhiều hơn các sản phẩm nước uống không cồn có lợi cho sức khỏe.
Tình hình thị trường ngày càng cạnh tranh gay gắt, Luật phòng chống tác hại rượu bia đang chuẩn bị đi vào đời sống đòi hỏi trách nhiệm của SABECO không những phải thỏa mãn được những nhu cầu khác nhau của người tiêu dùng và đảm bảo người tiêu dùng sử dụng các sản phẩm của mình đúng cách không vi phạm luật định. Đứng trước tình hình trên, việc tổ chức đánh giá hoạt động thực hành trách nhiệm xã hội của SABECO đối với người tiêu dùng sẽ rất cần thiết giúp SABECO có sự chuẩn bị phù hợp để thích ứng với những biến chuyển mới của thị trường.
1.2. Mục tiêu nghiên cứu:

Mục tiêu chung: Nghiên cứu nhằm đánh giá lại những mặt đã làm được, những tồn tại trong hoạt động thực hành trách nhiệm xã hội doanh nghiệp của SABECO đối với người tiêu dùng, đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động trong thời gian tới.
Mục tiêu cụ thể: Nghiên cứu tập trung vào 3 mục tiêu cụ thể

(i) Tìm hiểu các phương diện CSR đối với người tiêu dùng nói chung và trong ngành bia – rượu nói riêng.
(ii) Phân tích thực trạng thực hiện CSR của SABECO đối với người tiêu dùng trong mối tương quan với các đơn vị cùng ngành tại thị trường Việt nam và những phản hồi từ người tiêu dùng.
(iii) Tìm ra những điểm yếu, xác định nguyên nhân và đề xuất các giải pháp cải tiến nhằm nâng cao hiệu quả thực hiện CSR tại SABECO đảm bảo tuân thủ luật định của nhà nước và mang lại lợi ích thiết thực cho người tiêu dùng.
1.3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu:

1.3.1. Đối tượng nghiên cứu:
3

 

 

Trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp đối với khách hàng ngành hàng thực phẩm và thực hành trách nhiệm xã hội của SABECO trong việc bảo đảm lợi ích cho người tiêu dùng.
1.3.2. Phạm vi nghiên cứu:

Nghiên cứu chỉ tiếp cận từ khía cạnh khách hàng trong việc bảo đảm lợi ích

cho người tiêu dùng.

Nghiên cứu tập trung phân tích đánh giá thực trạng thực hiện CSR tại SABECO trong thời gian qua và tìm kiếm các giải pháp cải tiến, phát triển trong thời gian tới.
1.4. Phương pháp nghiên cứu:

Bằng phương pháp nghiên cứu định tính tác giả thực hiện phân tích các số liệu thứ cấp thu thập từ các báo cáo đã công bố qua sách, báo, tạp chí, các báo cáo tổng kết có liên quan. Đồng thời thông qua các cuộc thảo luận tay đôi với các chuyên gia trong lĩnh vực trách nhiệm xã hội, lĩnh vực marketing để thiết kế bảng câu hỏi cho nghiên cứu định lượng. Với công cụ là phần mềm SPSS thực hiện việc kiểm định thang đo và phương pháp thống kê mô tả hỗ trợ xem xét đánh giá mức độ quan tâm của người tiêu dùng trên các phương diện thực hành CSR tại SABECO.
Trên cơ sở các số liệu thu thập, kết hợp các lý thuyết nghiên cứu tiến hành phân tích, so sánh, đánh giá những mặt đã làm được và những điểm hạn chế còn tồn tại của SABECO từ đó đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả thực hành CSR đối với người tiêu dùng.
1.5. Kết cấu báo cáo nghiên cứu:

Chương 1: Mở đầu

Chương 2: Cơ sở lý thuyết.

Chương 3: Phương pháp nghiên cứu.

Chương 4: Kết quả nghiên cứu và Phân tích thực trạng thực hành CSR đối với người tiêu dùng của SABECO.
Chương 5: Giải pháp cải tiến công tác thực hành CSR đối với người tiêu dùng của SABECO.