1/ Thông tin bài báo
- Tên bài báo: PHÂN TÍCH KHẢ NĂNG THOÁT NGHÈO CỦA HỘ NGHÈO Ở NÔNG THÔN VÀ THÀNH THỊ
- Tác giả: Trịnh Thanh Nhân, Trịnh Anh Khoa
- Số trang: 164-174
- Năm: 2023
- Nơi xuất bản: Tạp chí Khoa học Đại học Cần Thơ
- Từ khoá: Hộ nghèo, hồi quy logit nhị phân, nông thôn, phân rã Blinder-Oaxaca, thành thị, thoát nghèo
2/ Nội dung chính
Nghiên cứu này tập trung phân tích khả năng thoát nghèo của hộ nghèo ở Việt Nam, so sánh giữa khu vực nông thôn và thành thị. Sử dụng dữ liệu từ cuộc điều tra mức sống hộ gia đình Việt Nam (VHLSS) năm 2020, bài viết phân tích 2.918 hộ nghèo năm 2019 để xem xét tình trạng của họ vào năm 2020. Phương pháp nghiên cứu kết hợp mô hình hồi quy logit nhị phân và phương pháp phân rã Blinder-Oaxaca để đánh giá tác động của các yếu tố nhân khẩu học, kinh tế-xã hội và khu vực đến khả năng thoát nghèo. Kết quả cho thấy, dù tỷ lệ hộ nghèo ở nông thôn cao hơn thành thị, nhưng khả năng thoát nghèo của hộ nghèo ở nông thôn lại cao hơn đáng kể so với hộ nghèo ở thành thị. Các yếu tố nhân khẩu học và kinh tế xã hội có tác động rõ rệt hơn đến khả năng thoát nghèo của hộ ở nông thôn so với thành thị.
Cụ thể, nghiên cứu sử dụng mô hình hồi quy logit nhị phân để xác định các yếu tố ảnh hưởng đến khả năng thoát nghèo. Các yếu tố bao gồm tuổi, giới tính, dân tộc, trình độ học vấn của chủ hộ, quy mô hộ gia đình, tiếp cận thông tin, hỗ trợ tín dụng, nhà ở, trợ cấp khó khăn và hỗ trợ canh tác. Kết quả cho thấy, chủ hộ lớn tuổi trong độ tuổi nghỉ hưu có khả năng thoát nghèo thấp hơn so với chủ hộ trẻ tuổi. Dân tộc Kinh và trình độ học vấn cao có tác động tích cực đến khả năng thoát nghèo. Tuy nhiên, quy mô hộ gia đình không có ảnh hưởng đáng kể. Tiếp cận thông tin chính sách, sản xuất kinh doanh có tác động tích cực, trong khi một số chính sách hỗ trợ như tín dụng ưu đãi, hỗ trợ canh tác không thể hiện rõ hiệu quả. Thậm chí, trợ cấp khó khăn có thể làm giảm khả năng thoát nghèo, có thể do tạo ra sự ỷ lại hoặc do các hộ này gặp khó khăn đặc biệt. Hỗ trợ nhà ở lại cho thấy tác động tích cực đến khả năng thoát nghèo.
Nghiên cứu cũng đi sâu vào phân tích sự khác biệt giữa nông thôn và thành thị. Kết quả cho thấy, các yếu tố như dân tộc, trình độ học vấn, tiếp cận thông tin và hỗ trợ nhà ở có tác động rõ rệt đến khả năng thoát nghèo của hộ nghèo nông thôn, nhưng không rõ ràng đối với hộ nghèo thành thị. Điều này cho thấy hộ nghèo thành thị có thể gặp khó khăn hơn trong việc tận dụng các lợi thế về cơ sở hạ tầng và điều kiện kinh tế xã hội. Phương pháp phân rã Blinder-Oaxaca được sử dụng để phân tích sâu hơn về ảnh hưởng của khu vực. Kết quả cho thấy yếu tố khu vực đóng góp một phần đáng kể vào sự khác biệt về khả năng thoát nghèo giữa hai khu vực, cho thấy rằng có những yếu tố không quan sát được, bên cạnh yếu tố về đặc điểm kinh tế-xã hội tác động đến khả năng thoát nghèo của các hộ nghèo. Điều này chỉ ra, chính sách hỗ trợ giảm nghèo cần có sự điều chỉnh phù hợp với đặc thù của từng khu vực, không thể áp dụng một cách đồng đều. Nghiên cứu này cung cấp bằng chứng khoa học để các nhà hoạch định chính sách xem xét và đưa ra các giải pháp giảm nghèo hiệu quả hơn, đặc biệt là đối với các hộ nghèo ở thành thị, vốn có xu hướng khó thoát nghèo hơn so với khu vực nông thôn.