Phân Tích Hiệu Quả Đổi Mới Công Nghệ Doanh Nghiệp Việt Nam

1. Thông tin Luận văn thạc sĩ

• Tên Luận văn: Phân tích hiệu quả đổi mới công nghệ doanh nghiệp Việt Nam
• Tác giả: Nguyễn Thị Bến
• Số trang: 54
• Năm: 2017
• Nơi xuất bản: Trường Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh
• Chuyên ngành học: Chính sách công
• Từ khoá: Đổi mới công nghệ, hiệu quả, doanh nghiệp Việt Nam, DEA

2. Nội dung chính

Luận văn “Phân tích hiệu quả đổi mới công nghệ doanh nghiệp Việt Nam” của tác giả Nguyễn Thị Bến, thực hiện năm 2017, tập trung vào việc đánh giá tác động của đổi mới công nghệ đến năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp Việt Nam. Luận văn xuất phát từ bối cảnh tăng trưởng kinh tế Việt Nam dần chuyển dịch từ dựa vào vốn và lao động sang dựa vào công nghệ, nhấn mạnh vai trò then chốt của đổi mới công nghệ trong việc nâng cao năng suất và năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp. Nghiên cứu sử dụng phương pháp định lượng Phân loại dữ liệu định tính và định lượng, cụ thể là mô hình phân tích đường bao giới hạn DEA, để đánh giá hiệu quả đổi mới công nghệ ở cấp độ doanh nghiệp. Dữ liệu được sử dụng từ khảo sát doanh nghiệp của Ngân hàng Thế giới năm 2009 và 2015.

Luận văn trình bày cơ sở lý thuyết về hiệu quả, năng lực đổi mới công nghệ và năng lực cạnh tranh, đồng thời lược khảo các nghiên cứu trước đây về mối quan hệ giữa chúng. Tác giả đi sâu vào các lý thuyết về chấp nhận và lan tỏa công nghệ Mô hình lý thuyết phổ biến sự đổi mới (IDT – Innovation Diffusion Theory), cũng như các chính sách ưu đãi đổi mới công nghệ tại Việt Nam. Trên cơ sở đó, luận văn xây dựng mô hình DEA với các biến đầu vào phản ánh năng lực nghiên cứu và phát triển, năng lực sản xuất, năng lực tiếp cận và phân bổ nguồn lực, năng lực tiếp thị và năng lực tổ chức của doanh nghiệp. Các biến đầu ra bao gồm tốc độ tăng trưởng doanh thu, tốc độ tăng trưởng lợi nhuận, tốc độ tăng trưởng hiệu suất sản xuất, tỷ lệ xuất khẩu và tỷ lệ sản phẩm mới.

Kết quả nghiên cứu cho thấy rằng, mặc dù các doanh nghiệp Việt Nam nhận thức được vai trò của đổi mới công nghệ, tỷ lệ chi đầu tư cho hoạt động này vẫn còn thấp và hiệu quả đổi mới công nghệ chưa cao. Sự cần thiết phải nâng cao hiệu quả kinh doanh trong doanh nghiệp Các doanh nghiệp đang sử dụng lãng phí nguồn lực và thiếu đầu tư đổi mới công nghệ, dẫn đến năng lực cạnh tranh thấp. Cụ thể, các doanh nghiệp Việt Nam vừa thiếu hiệu quả kỹ thuật, vừa thiếu hiệu quả theo quy mô trong hoạt động đổi mới công nghệ. Bên cạnh đó, các ngành có hoạt động nghiên cứu phát triển tập trung vào phát triển sản phẩm, tạo ra các sản phẩm đáp ứng thị trường có hiệu quả cao hơn các ngành hướng tới cải thiện hiệu suất trong ngắn hạn. Hơn nữa, phân tích cũng chỉ ra tiềm năng nâng cao năng lực cạnh tranh bằng cách mở rộng đầu tư và cải thiện quy mô đổi mới công nghệ.

Dựa trên kết quả phân tích, luận văn đề xuất một số khuyến nghị chính sách nhằm hoàn thiện các biện pháp hỗ trợ và khuyến khích doanh nghiệp tăng đầu tư đổi mới công nghệ. Thứ nhất, các giải pháp cần tập trung tạo môi trường tiếp cận công nghệ dễ dàng và thuận lợi hơn, khuyến khích doanh nghiệp tiếp cận với công nghệ sẵn có trên thế giới và mở rộng quy mô đổi mới công nghệ. Thứ hai, Nhà nước không nên can thiệp vào các hoạt động R&D mà nên để thị trường tự điều tiết. Thứ ba, cần có các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp học tập, tiếp thu các kinh nghiệm quản lý từ nước ngoài để nâng cao năng lực cạnh tranh. Luận văn cũng chỉ ra một số hạn chế của nghiên cứu, bao gồm việc sử dụng phương pháp DEA có thể bỏ qua các yếu tố nhiễu và sai số, cũng như giả định về tác động ngắn hạn của đổi mới công nghệ có thể khác biệt so với tác động dài hạn.