Đánh Giá Một Số Chỉ Tiêu Nước Mặt ở Các Mô Hình Canh Tác Tại Cù Lao Dung – Sóc Trăng

1/ Thông tin bài báo

• Tên bài báo: ĐÁNH GIÁ MỘT SỐ CHỈ TIÊU NƯỚC MẶT Ở CÁC MÔ HÌNH CANH TÁC TẠI CÙ LAO DUNG – SÓC TRĂNG
• Tác giả: Nguyễn Ngọc Bảo Châu, Dương Minh Truyền, Lý Văn Lợi và Trương Hoàng Đan
• Số trang: 7
• Năm: 2021
• Nơi xuất bản: Tạp chí Khoa học Trường Đại học Cần Thơ
• Từ khoá: Chất lượng nước mặt, Cù Lao Dung, mô hình canh tác, quyết định canh tác

2/ Nội dung chính

Bài báo nghiên cứu về chất lượng nước mặt tại Cù Lao Dung, Sóc Trăng, một khu vực đang có sự chuyển đổi mạnh mẽ từ các mô hình canh tác truyền thống sang các mô hình thâm canh như nuôi tôm thẻ chân trắng, bên cạnh các vườn cây ăn trái như nhãn, xoài và dừa. Mục tiêu của nghiên cứu là đánh giá các chỉ tiêu chất lượng nước quan trọng như pH, oxy hòa tan (DO), nhiệt độ, độ dẫn điện (EC), độ mặn, BOD5, tổng đạm và tổng lân ở các mô hình canh tác khác nhau trong hai mùa mưa và khô. Việc này sẽ cung cấp thông tin quan trọng cho việc đưa ra các quyết định canh tác nông nghiệp tại địa phương. Nghiên cứu đã thu thập mẫu nước tại bốn mô hình canh tác điển hình, bao gồm ao tôm, vườn nhãn, vườn xoài và vườn dừa trong hai đợt khác nhau, tương ứng với mùa mưa (tháng 10/2019) và mùa khô (tháng 3/2020). Các mẫu nước được phân tích tại phòng thí nghiệm để xác định các thông số chất lượng nước.

Kết quả nghiên cứu cho thấy chất lượng nước tại khu vực Cù Lao Dung đáp ứng các yêu cầu cơ bản cho việc tưới tiêu nông nghiệp theo QCVN 08:2015/BTNMT (cột B1). Tuy nhiên, có một số vấn đề đáng chú ý. Thứ nhất, độ mặn trong nước mặt tăng cao đáng kể vào mùa khô (2,8 – 3,3 ppt), có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến sự sinh trưởng và phát triển của các cây ăn trái, đặc biệt là cây nhãn có ngưỡng chịu mặn thấp. Nhiệt độ nước ở mô hình nuôi tôm cũng cao hơn ngưỡng thích hợp cho tôm phát triển vào mùa khô, điều này có thể gây ảnh hưởng xấu đến quá trình sinh trưởng của tôm. Bên cạnh đó, hàm lượng BOD5 trong mô hình nuôi tôm cũng tăng cao vào mùa khô, cần được kiểm soát để tránh ảnh hưởng đến chất lượng nước khi xả thải ra môi trường xung quanh. Mức độ pH ở một số mô hình cũng chưa đạt mức tối ưu cho cây trồng, ví dụ như pH trong vườn xoài cao hơn ngưỡng phù hợp.

Từ các kết quả này, bài báo đưa ra một số kiến nghị quan trọng. Cần có biện pháp quy hoạch mô hình nuôi tôm hợp lý, đồng thời có phương án xử lý nước thải hiệu quả để giảm thiểu tác động tiêu cực đến các mô hình canh tác khác, đặc biệt là cây nhãn. Bên cạnh đó, cần có các giải pháp cảnh báo sớm về xâm nhập mặn vào mùa khô để người dân có thể quản lý nguồn nước tưới một cách hiệu quả, giảm thiểu thiệt hại cho cây trồng. Nghiên cứu cũng chỉ ra sự mâu thuẫn về nhu cầu sử dụng nước giữa các mô hình canh tác khác nhau trong cùng khu vực, ví dụ như nhu cầu nước mặn cho nuôi tôm và nước ngọt cho cây ăn trái. Bài báo nhấn mạnh sự cần thiết của việc tính toán chi phí và lợi ích để quy hoạch các mô hình canh tác một cách đồng bộ và bền vững tại địa phương.