Hieu Qua San Xuat Mo Hinh Luan Canh Lua Me Tai Dong Bang Song Cuu Long

1/ Thông tin bài báo

• Tên bài báo: HIỆU QUẢ SẢN XUẤT MÔ HÌNH LUÂN CANH LÚA – MÈ TẠI ĐỒNG BẰNG SÔNG CỬU LONG
• Tác giả: Hồ Nhật Mai Trâm và Nguyễn Hữu Đặng
• Số trang: 211-223
• Năm: 2024
• Nơi xuất bản: Tạp chí Khoa học Đại học Cần Thơ
• Từ khoá: Đồng bằng sông Cửu Long, hiệu quả sản xuất, lúa, luân canh, mè

2/ Nội dung chính

Bài báo này nghiên cứu về hiệu quả sản xuất của mô hình luân canh lúa – mè tại Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL), một khu vực quan trọng trong sản xuất nông nghiệp của Việt Nam. Dựa trên dữ liệu thu thập từ 191 hộ nông dân thực hiện luân canh hai vụ lúa và một vụ mè vào năm 2022, bài viết sử dụng hàm sản xuất biên ngẫu nhiên và hàm lợi nhuận biên ngẫu nhiên theo dạng Cobb-Douglas để đánh giá hiệu quả kỹ thuật và hiệu quả kinh tế. Mục tiêu chính của nghiên cứu là làm rõ các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả sản xuất, từ đó đề xuất các giải pháp cải thiện năng suất và lợi nhuận cho nông dân trong khu vực. Nghiên cứu này cũng so sánh hiệu quả tài chính giữa mô hình luân canh lúa-mè và mô hình chuyên canh ba vụ lúa, từ đó cung cấp một cái nhìn toàn diện về tính ưu việt của mô hình luân canh.

Kết quả nghiên cứu cho thấy, về hiệu quả tài chính, mô hình luân canh lúa – mè mang lại lợi nhuận trên chi phí đầu tư cao hơn so với mô hình chuyên canh 3 vụ lúa. Điều này chủ yếu do chi phí sản xuất vụ mè thấp hơn so với các vụ lúa, đồng thời vẫn duy trì được mức doanh thu tương đương. Về hiệu quả kỹ thuật, các nông hộ còn có tiềm năng tăng năng suất lúa và mè lên lần lượt 11-19% nếu cải thiện việc sử dụng các yếu tố đầu vào. Các yếu tố như số ngày công lao động và lượng giống sử dụng có mối tương quan nghịch với năng suất, trong khi phân đạm và thuốc nông dược lại có mối tương quan thuận. Điều này cho thấy nông dân có thể đang sử dụng một số yếu tố đầu vào chưa tối ưu, cần có sự điều chỉnh hợp lý. Các yếu tố kinh tế – xã hội như kinh nghiệm, thu nhập phi nông nghiệp, tập huấn kỹ thuật và độ màu mỡ của đất cũng có ảnh hưởng đáng kể đến hiệu quả kỹ thuật.

Về hiệu quả kinh tế, bài báo chỉ ra rằng các nông hộ vẫn còn tiềm năng tăng lợi nhuận từ 27-39% nếu cải thiện cả hiệu quả kỹ thuật và phân bổ nguồn lực. Các yếu tố như giá lao động và giá phân kali có mối tương quan nghịch với lợi nhuận, trong khi diện tích gieo trồng lại có mối quan hệ phức tạp, phụ thuộc vào từng vụ. Các yếu tố kinh tế – xã hội như tuổi tác, trình độ học vấn, kinh nghiệm, số lao động gia đình, vay vốn, và tập huấn kỹ thuật đều có ảnh hưởng đến hiệu quả kinh tế. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng sự chênh lệch đáng kể về hiệu quả kinh tế giữa các hộ nông dân cho thấy tiềm năng cải thiện là rất lớn nếu áp dụng các giải pháp phù hợp. Bài báo khuyến nghị nông dân cần nâng cao trình độ kỹ thuật, sử dụng hiệu quả các yếu tố đầu vào, chú trọng đến các yếu tố kinh tế xã hội, và các địa phương cần quy hoạch vùng sản xuất tập trung, đầu tư cơ sở hạ tầng và có chiến lược phát triển nông nghiệp bền vững.