1. Thông tin Luận án
- Tên Luận án: Đặc điểm sinh thái của loài Cóc đỏ (Lumnitzera littorea (Jack) Voigt) trong các quần xã thực vật rừng ngập mặn ở một số tỉnh ven biển Nam bộ
- Tác giả: Quách Văn Toàn Em
- Số trang file pdf: 234 trang (từ trang bìa đến hết trang Phụ lục Bảng)
- Năm: 2024
- Nơi xuất bản: TP.HCM, Học viện Khoa học và Công nghệ, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam
- Chuyên ngành học: Sinh thái học
- Từ khóa: Cóc đỏ, Lumnitzera littorea, rừng ngập mặn, sinh thái, đa dạng di truyền, Nam bộ
2. Nội dung chính
Luận án tập trung nghiên cứu đặc điểm sinh thái của loài Cóc đỏ (Lumnitzera littorea) trong các quần xã thực vật rừng ngập mặn tại một số tỉnh ven biển Nam bộ, cụ thể là Cần Giờ (TP.HCM), Côn Đảo (Bà Rịa-Vũng Tàu) và Phú Quốc (Kiên Giang). Nghiên cứu này hướng đến việc cung cấp cái nhìn toàn diện về các đặc điểm hình thái, giải phẫu, đa dạng di truyền, cũng như đặc điểm sinh thái liên quan đến môi trường sống của loài Cóc đỏ. Luận án khám phá sự đa dạng di truyền của loài thông qua kỹ thuật PCR-ISSR, phân tích cấu trúc và thành phần loài trong các quần xã có sự hiện diện của Cóc đỏ, và đồng thời đánh giá sự ảnh hưởng của các nhân tố môi trường như chế độ ngập triều, đặc tính lý hóa của đất đến sự phân bố và sinh trưởng của loài cây này. Các kết quả nghiên cứu đóng góp quan trọng vào cơ sở khoa học cho việc bảo tồn và phát triển loài Cóc đỏ, một loài cây đặc trưng của rừng ngập mặn ven biển Việt Nam.
Kết quả nghiên cứu đã làm sáng tỏ các đặc điểm sinh học của cây Cóc đỏ, từ hình thái lá, thân, hoa, quả cho đến cấu trúc giải phẫu chi tiết của các cơ quan này. Lá cây có kích thước và hình dạng khác nhau giữa các khu vực nghiên cứu, thể hiện sự thích nghi với điều kiện môi trường đặc trưng của từng địa điểm. Bên cạnh đó, nghiên cứu đã xác định được sự đa dạng di truyền giữa các quần thể Cóc đỏ ở ba khu vực khác nhau thông qua việc sử dụng chỉ thị phân tử ISSR-PCR. Kết quả phân tích cũng đã làm rõ thêm về cấu trúc và các mô cấu tạo của lá, thân, hoa, quả, xác định sự thích nghi về mặt cấu tạo của chúng với môi trường sống ngập mặn. Cây Cóc đỏ cũng thể hiện những đặc điểm thích nghi về cơ quan sinh dưỡng và sinh sản để duy trì và phát triển trong điều kiện ngập mặn đặc trưng.
Nghiên cứu cũng tập trung phân tích các đặc điểm sinh thái của quần xã Cóc đỏ, bao gồm các yếu tố như chế độ ngập triều, đặc tính lý hóa của đất và thành phần loài trong các quần xã. Kết quả cho thấy, cây Cóc đỏ phân bố ở các vùng có độ cao địa hình và chế độ ngập triều khác nhau, các yếu tố này ảnh hưởng đến sự sinh trưởng và phát triển của loài. Phân tích các đặc tính lý hóa của đất như độ pH, độ mặn, thành phần cơ giới, hàm lượng chất hữu cơ và nitrogen cũng cho thấy sự khác biệt giữa các khu vực nghiên cứu. Đánh giá các chỉ số đa dạng sinh học như Margalef, Shannon, Simpson cho thấy có sự biến động khác nhau của các quần xã trong từng khu vực. Từ đó cho thấy, có sự tương tác phức tạp giữa các loài trong quần xã và sự tác động của các nhân tố môi trường lên sự phân bố của loài.
Dựa trên những kết quả nghiên cứu, luận án đã đề xuất các biện pháp bảo tồn và phát triển cây Cóc đỏ, một loài cây có giá trị sinh thái và kinh tế. Nghiên cứu đã khảo sát khả năng tái sinh của loài và đề xuất một số biện pháp trồng rừng hỗn giao để bảo tồn loài Cóc đỏ tại các khu vực nghiên cứu. Các kết quả nghiên cứu không chỉ cung cấp kiến thức khoa học quan trọng mà còn có ý nghĩa thực tiễn trong việc quy hoạch và bảo tồn rừng ngập mặn, đặc biệt là trong bối cảnh biến đổi khí hậu và mất rừng diễn ra ngày càng phức tạp. Luận án cũng là cơ sở khoa học quan trọng cho các nghiên cứu tiếp theo về đa dạng sinh học và sinh thái của rừng ngập mặn Việt Nam.