Các Nhân Tố Ảnh Hưởng Đến Sự Minh Bạch Trách Nhiệm Xã Hội Của Các Công Ty Niêm Yết Việt Nam

1/ Thông tin bài báo

• Tên bài báo: Các nhân tố ảnh hưởng đến sự minh bạch trách nhiệm xã hội của các công ty niêm yết Việt Nam
• Tác giả: Lưu Thị Thái Tâm, Ngô Mỹ Trân
• Số trang: 85-101
• Năm: 2020
• Nơi xuất bản: Tạp chí Khoa học Đại học Mở Thành phố Hồ Chí Minh
• Từ khóa: minh bạch trách nhiệm xã hội, sự kiêm chức của CEO, hội đồng quản trị, sở hữu nhà nước, sở hữu nước ngoài

2/ Nội dung chính

Bài báo nghiên cứu về các yếu tố ảnh hưởng đến mức độ minh bạch trách nhiệm xã hội (CSR) của các công ty niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam. Dữ liệu được thu thập từ 323 công ty phi tài chính niêm yết trên sàn giao dịch chứng khoán Hồ Chí Minh và Hà Nội trong giai đoạn 2013-2017. Nghiên cứu đã sử dụng phương pháp phân tích nội dung các báo cáo thường niên và báo cáo quản trị của các công ty để đánh giá mức độ minh bạch CSR. Kết quả cho thấy có một số yếu tố tác động tích cực đến mức độ minh bạch CSR của công ty như quy mô công ty, tuổi công ty và tỷ lệ sở hữu nước ngoài. Các công ty có quy mô lớn, hoạt động lâu năm và có sự tham gia của các nhà đầu tư nước ngoài thường có xu hướng công khai thông tin CSR chi tiết hơn. Ngược lại, các yếu tố như sự kiêm nhiệm chức vụ CEO, tỷ lệ sở hữu nhà nước, tỷ lệ nợ vay và quy mô hội đồng quản trị lại có tác động tiêu cực đến mức độ minh bạch CSR của công ty.

Nghiên cứu sử dụng lý thuyết các bên liên quan và lý thuyết người đại diện để giải thích các kết quả thu được. Lý thuyết các bên liên quan cho rằng công ty chỉ có thể phát triển bền vững khi đảm bảo quyền lợi của tất cả các bên liên quan, bao gồm cả cộng đồng và môi trường. Do đó, các công ty có ý thức về trách nhiệm xã hội sẽ có xu hướng công khai thông tin CSR nhiều hơn. Trong khi đó, lý thuyết người đại diện giải thích rằng có thể có sự xung đột lợi ích giữa các cổ đông và người quản lý. Khi CEO kiêm nhiệm chức chủ tịch hội đồng quản trị hoặc khi tỷ lệ sở hữu nhà nước cao thì mức độ giám sát của hội đồng quản trị đối với ban điều hành có thể bị giảm đi, từ đó làm giảm động lực công khai thông tin CSR. Ngoài ra, nghiên cứu cũng cho thấy rằng các công ty có tỷ lệ nợ vay cao có xu hướng công khai ít thông tin CSR hơn, có thể là do họ muốn che giấu các vấn đề khó khăn tài chính.

Kết quả nghiên cứu cũng chỉ ra rằng các yếu tố khác nhau có thể ảnh hưởng khác nhau đến từng khía cạnh của trách nhiệm xã hội (kinh tế, môi trường, lao động, cộng đồng và sản phẩm/khách hàng). Chẳng hạn, quy mô công ty có ảnh hưởng tích cực đến tất cả các khía cạnh của CSR, trong khi tỷ lệ sở hữu nước ngoài chỉ tác động đến khía cạnh môi trường. Các kết quả này cho thấy rằng việc minh bạch CSR là một vấn đề phức tạp và chịu ảnh hưởng của nhiều yếu tố khác nhau. Dựa trên kết quả nghiên cứu, bài báo đưa ra một số gợi ý chính sách nhằm cải thiện sự minh bạch CSR cho các công ty niêm yết Việt Nam, bao gồm: giảm tỷ lệ sở hữu nhà nước, điều chỉnh quy mô hội đồng quản trị, tách biệt chức vụ CEO và chủ tịch hội đồng quản trị, tăng cường giám sát của hội đồng quản trị và khuyến khích các công ty sử dụng dịch vụ kiểm toán của các công ty lớn. Các giải pháp này được đưa ra nhằm nâng cao tính minh bạch, trách nhiệm và thu hút đầu tư vào thị trường chứng khoán Việt Nam.