Các Nhân Tố Ảnh Hưởng Đến Phúc Lợi Của Hộ Gia Đình Nông Thôn Việt Nam

1/ Thông tin bài báo

• Tên bài báo: CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN PHÚC LỢI CỦA HỘ GIA ĐÌNH NÔNG THÔN VIỆT NAM
• Tác giả: Phan Văn Phúc, Nguyễn Thị Kim Ngân
• Số trang: 258-269
• Năm: 2023
• Nơi xuất bản: Tạp chí Khoa học Trường Đại học Cần Thơ
• Từ khoá: Chỉ số tài sản, nông hộ, phúc lợi, tiếp cận nguồn lực, Việt Nam

2/ Nội dung chính

Bài viết tập trung nghiên cứu các yếu tố ảnh hưởng đến phúc lợi của hộ gia đình ở khu vực nông thôn Việt Nam trong giai đoạn 2006-2014. Nghiên cứu này sử dụng chỉ số tài sản, một chỉ số tổng hợp dựa trên nhiều khía cạnh như đất đai, tài sản, giáo dục, và vốn xã hội, làm đại diện cho phúc lợi hộ gia đình thay vì chỉ dựa vào thu nhập. Việc sử dụng chỉ số tài sản nhằm khắc phục những hạn chế của việc đo lường phúc lợi dựa trên thu nhập, vốn thường không chính xác ở khu vực nông thôn do tính mùa vụ và biến động giá cả. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng, bên cạnh các đặc điểm của hộ gia đình như dân tộc và giới tính chủ hộ, thì các yếu tố chính như trình độ học vấn, lao động, diện tích đất canh tác, đa dạng nguồn sinh kế và vốn xã hội đóng vai trò quan trọng trong việc quyết định phúc lợi của các hộ nông thôn. Kết quả này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đầu tư vào giáo dục, tạo điều kiện cho người dân tiếp cận các nguồn lực, và phát triển các hoạt động kinh tế đa dạng để cải thiện đời sống của người dân nông thôn.

Nghiên cứu đã sử dụng bộ dữ liệu Tiếp cận nguồn lực của hộ gia đình ở nông thôn Việt Nam (VARHS) do Viện Nghiên cứu Thế giới về Kinh tế Phát triển (UNU-WIDER) thu thập. Các phương pháp kinh tế lượng, bao gồm cả FMOLS và DOLS, đã được sử dụng để phân tích dữ liệu. Các kết quả cho thấy rằng, giáo dục bình quân đầu người, lực lượng lao động trong gia đình, diện tích đất canh tác có hệ thống tưới tiêu, việc sở hữu giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ), sự tham gia vào các tổ chức xã hội và chính trị, và việc có hoạt động kinh doanh phi nông nghiệp đều có tác động tích cực đến phúc lợi của hộ gia đình. Ngược lại, chủ hộ là nữ hoặc là người dân tộc thiểu số, và quy mô hộ gia đình lớn lại có tác động tiêu cực đến phúc lợi. Điều này cho thấy vai trò của vốn xã hội, nguồn lực đất đai, và sự đa dạng hóa kinh tế trong việc nâng cao phúc lợi, đồng thời chỉ ra sự bất bình đẳng giới và dân tộc vẫn còn tồn tại.

Dựa trên kết quả phân tích, nghiên cứu đưa ra một số khuyến nghị chính sách nhằm cải thiện phúc lợi cho hộ gia đình ở nông thôn Việt Nam. Thứ nhất, cần đầu tư mạnh mẽ vào giáo dục và đào tạo nghề để nâng cao trình độ chuyên môn và kỹ năng cho người lao động. Thứ hai, cần tạo điều kiện để hộ gia đình tiếp cận các nguồn lực sản xuất, đặc biệt là đất đai và vốn, đồng thời khuyến khích đa dạng hóa các hoạt động kinh tế. Thứ ba, cần duy trì và mở rộng các tổ chức xã hội, chính trị để tăng cường sự tham gia và kết nối của các hộ gia đình, cũng như lồng ghép các chính sách hỗ trợ kinh tế trong các hoạt động nhóm. Thứ tư, cần có các chính sách ưu tiên và quan tâm đặc biệt đến phụ nữ và người dân tộc thiểu số để đảm bảo sự bình đẳng trong việc tiếp cận các nguồn lực và cơ hội phát triển. Ngoài ra, việc đầu tư vào cơ sở hạ tầng cho các vùng miền núi, vùng có nhiều người dân tộc thiểu số sinh sống cũng là một yếu tố quan trọng để cải thiện phúc lợi cho người dân.