Nâng Cao Năng Lực Cạnh Tranh Cụm Ngành Hồ Tiêu Tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu

1. Thông tin Luận văn thạc sĩ

• Tên Luận văn: Nâng cao năng lực cạnh tranh cụm ngành hồ tiêu tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu
• Tác giả: Võ Quốc Cường
• Số trang: 79
• Năm: 2017
• Nơi xuất bản: Trường Đại học Kinh tế TP. Hồ Chí Minh, Chương trình Giảng dạy Kinh tế Fulbright
• Chuyên ngành học: Chính sách công
• Từ khoá: Hồ tiêu, năng lực cạnh tranh, cụm ngành, Bà Rịa – Vũng Tàu, chính sách công

2. Nội dung chính

Luận văn “Nâng cao năng lực cạnh tranh cụm ngành hồ tiêu tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu” nghiên cứu về các yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển của cụm ngành hồ tiêu tại tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu (BR-VT), một trong những địa phương trọng điểm về trồng và xuất khẩu hồ tiêu của Việt Nam. Tác giả Võ Quốc Cường đã sử dụng phương pháp nghiên cứu định tính, dựa trên phỏng vấn chuyên sâu các chuyên gia và khảo sát các hộ trồng hồ tiêu tại tỉnh BR-VT, kết hợp với khung phân tích về năng lực cạnh tranh cụm ngành theo mô hình kim cương của Michael E. Porter để đánh giá thực trạng và đề xuất các giải pháp chính sách nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của cụm ngành này. Nghiên cứu chỉ ra rằng, mặc dù hồ tiêu BR-VT có nhiều tiềm năng và lợi thế, nhưng vẫn còn tồn tại nhiều hạn chế, thách thức cần được giải quyết để phát triển bền vững.

Luận văn đi sâu vào phân tích các yếu tố đầu vào, bối cảnh cạnh tranh, điều kiện cầu và các ngành hỗ trợ liên quan đến cụm ngành hồ tiêu BR-VT. Về điều kiện đầu vào, tỉnh có lợi thế về vị trí địa lý, khí hậu, thổ nhưỡng phù hợp cho cây hồ tiêu, cũng như cơ sở hạ tầng phát triển. Tuy nhiên, nguồn nước tưới tiêu lại khan hiếm vào mùa khô, nguồn nhân lực có xu hướng giảm do quá trình đô thị hóa, và việc tiếp cận vốn vay còn hạn chế đối với các hộ sản xuất nhỏ lẻ. Về bối cảnh cạnh tranh, ngành hồ tiêu BR-VT phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt từ các quốc gia và địa phương khác, đặc biệt là tình trạng phá vỡ quy hoạch vùng trồng và thiếu liên kết chặt chẽ giữa sản xuất, chế biến và tiêu thụ. Về điều kiện cầu, thị trường xuất khẩu hồ tiêu Việt Nam nói chung và BR-VT nói riêng đang có nhiều cơ hội mở rộng, nhưng cũng đòi hỏi các tiêu chuẩn chất lượng khắt khe hơn. Cuối cùng, các ngành hỗ trợ và liên quan, như hiệp hội, chính quyền, các viện nghiên cứu và dịch vụ hỗ trợ, vẫn chưa phát huy hết vai trò trong việc thúc đẩy sự phát triển của cụm ngành.

Phân tích tổng quan cho thấy, cụm ngành hồ tiêu BR-VT chưa phát triển hoàn thiện và còn thiếu tính chuyên nghiệp. Cụm ngành chủ yếu dựa vào các lợi thế tự nhiên và kinh nghiệm sản xuất lâu đời, nhưng chưa có sự đầu tư mạnh mẽ vào chế biến, xuất khẩu và liên kết chuỗi giá trị. Môi trường kinh doanh còn sơ khai, thiếu các chính sách khuyến khích cụ thể và sự tham gia tích cực của các doanh nghiệp lớn. Điều này đã hạn chế khả năng cạnh tranh và giá trị gia tăng của sản phẩm hồ tiêu BR-VT trên thị trường quốc tế.

Để khắc phục những hạn chế và nâng cao năng lực cạnh tranh của cụm ngành hồ tiêu BR-VT, tác giả đã đề xuất một số khuyến nghị chính sách trọng tâm. Thứ nhất, chính quyền tỉnh cần khẩn trương quy hoạch lại và kiểm soát chặt chẽ việc thực hiện quy hoạch vùng trồng hồ tiêu, đồng thời xây dựng các chính sách hỗ trợ khác nhau cho các vùng nằm trong và ngoài quy hoạch để khuyến khích sản xuất bền vững. Thứ hai, cần nhanh chóng hoàn thành và triển khai các chính sách hỗ trợ xây dựng cánh đồng mẫu lớn trên cây hồ tiêu bằng nguồn vốn đầu tư của doanh nghiệp, cũng như xác lập quyền sở hữu trí tuệ (nhãn hiệu chứng nhận) cho sản phẩm hồ tiêu của BR-VT. Thứ ba, cần tăng cường liên kết giữa các tác nhân tham gia cụm ngành, từ nông dân, doanh nghiệp chế biến, xuất khẩu đến các tổ chức hỗ trợ và chính quyền địa phương, thông qua các cơ chế hợp tác, chia sẻ thông tin và lợi ích. Luận văn cũng nhấn mạnh vai trò của nông dân trong việc tuân thủ quy trình sản xuất tiêu sạch, ghi chép nhật ký sản xuất và tham gia các tổ nhóm sản xuất để đảm bảo chất lượng sản phẩm.