Giải pháp phát triển thị trường sản phẩm năng lượng tái tạo vùng trung du miền núi phía Bắc

Download Luận án Kinh doanh Thương mại: Giải pháp phát triển thị trường sản phẩm năng lượng tái tạo vùng Trung du miền núi phía Bắc Việt Nam giai đoạn 2020 – 2030

2. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu

2.1. Mục tiêu

Mục tiêu nghiên cứu của luận án là nghiên cứu đề xuất giải pháp phát triển thị trường sản phẩm năng lượng tái tạo tại vùng trung du miền núi phía bắc Việt Nam giai đoạn 2020-2030 tầm nhìn đến năm 2045.

2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu

Hệ thống hóa và luận giải chi tiết có bổ sung cơ sở khoa học (lý luận và thực tiễn) về phát triển thị trường SPNLTT tại các vùng chậm phát triển.

Nghiên cứu kinh nghiệm của một số nước nhằm rút ra bài học về phát triển thị trường sản phẩm năng lượng tái tạo vùng Trung du miền núi phía Bắc Việt Nam.

Phân tích, đánh giá thực trạng phát triển thị trường SPNLTT của Việt Nam nói chung và vùng Trung du miền núi phía Bắc nói riêng trong giai đoạn 2010-2020 có cập nhật thêm dữ liệu năm 2021. Các dữ liệu sử dụng trong phân tích thực trạng được đảm bảo độ tin cậy trên cơ sở kết hợp chặt chẽ giữa nguồn thông tin thứ cấp và sơ cấp

Đề xuất quan điểm, định hướng và giải pháp phát triển thị trường sản phẩm năng lượng tái tạo vùng TDMNPB Việt Nam giai đoạn 2020-2030 tầm nhìn 2045.

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

3.1 Đối tượng nghiên cứu

Đối tượng nghiên cứu của luận án là những vấn đề lý luận và thực tiễn về phát triển thị trường sản phẩm năng lượng tái tạo nói chung và phát triển thị trường sản phẩm năng lượng tái tạo vùng Trung du miền núi phía bắc Việt Nam nói riêng

3.2 Phạm vi nghiên cứu

Về nội dung: Luận án tập trung nghiên cứu lý thuyết và thực tiễn (kinh nghiệm của một số nước) làm rõ các yếu tố cấu thành, đặc trưng chủ yếu của thị trường sản phẩm năng lượng tái tạo.

Phạm vi nghiên cứu: Nghiên cứu sản phẩm điện năng lượng tái tạo, thị trường sản phẩm điện năng lượng tái tạo phù hợp với điều kiện thực tiễn của vùng Trung du miền núi phía Bắc Việt Nam.

Phương thức tiếp cận, chủ thể chính trong nghiên cứu là từ phía các cơ quan quản lý Nhà nước để từ đó đề xuất giải pháp phát triển thị trường sản phẩm năng lượng tái tạo (Sản phẩm điện năng lượng tái tạo).

Khung phân tích về phát triển thị trường SPNLTT của 3 chủ thể: Đối với Nhà nước, phát triển thị trường SPNLTT bao gồm: Hoàn thiện thể chế, pháp luật chính sách; thực thi chiến lược phát triển thị trường; thương mại hóa sản phẩm và quảng bá thương hiệu; xây dựng hệ thống tiêu chuẩn chất lượng, xử lý tranh chấp thương mại, và đẩy mạnh tạo thuận lợi hóa thương mại.

Đối với Hiệp hội doanh nghiệp năng lượng bao gồm vai trò cầu nối tích cực của Hiệp hội giữa Nhà nước và Doanh nghiệp; hỗ trợ thông tin, tư vấn về thị trường sản phẩm NLTT; hỗ trợ xúc tiến thương mại; hỗ trợ kỹ thuật nâng cao năng lực sản xuất, hỗ trợ xử lý tranh chấp thương mại.

Đối với Doanh nghiệp, phát triển thị trường SPNLTTgồm 4 bước theo mô hình Ansoff: (1) Nghiên cứu, đánh giá thị trường SPNLTT; (2) lập chiến lược phát triển thị trường SPNLTT; (3) xây dựng và thực hiện chiến lược marketing , và (4) hoàn thiện chiến lược phát triển thị trường.

Về không gian: Luận án nghiên cứu thị trường sản phẩm năng lượng tái tạo trên địa bàn các tỉnh Trung du miền núi phía Bắc (14 tỉnh) trong bối cảnh phát triển thị trường sản phẩm năng lượng tái tạo chung tại Việt Nam.

Về thời gian: Nghiên cứu thực trạng phát triển thị trường sản phẩm năng lượng tái tạo giai đoạn 2010-2020 và định hướng giải pháp phát triển thị trường sản phẩm năng lượng tái tạo vùng Trung du miền núi phía Bắc trong giai đoạn 2020-2030.

4. Phương pháp nghiên cứu

Luận án sử dụng phương pháp logic để nghiên cứu mối liên hệ nội tại, chỉ ra được các bộ phận, các yếu tố cấu thành thị trường trong điều kiện lịch sử cụ thể và trong mối liên hệ tác động qua lại lẫn nhau, thường xuyên vận động, phát triển không ngừng của thị trường sản phẩm năng lượng tái tạo.

Phương pháp so sánh, tổng hợp qua đó thiết lập sự tương đồng và khác biệt giữa các loại thị trường sản phẩm năng lượng tái tạo, mở ra phát hiện mới và giải pháp mới được hỗ trợ bởi các bằng chứng khoa học, kinh nghiệm hoặc bằng cách thu thập dữ kiện bổ sung trong quá trình phát triển thị trường sản phẩm năng lượng tái tạo tại vùng TDMNPB trong giai đoạn 2020-2030.

Phương pháp thu thập thông tin thứ cấp được sử dụng trong luận án gồm: Phương pháp nghiên cứu tại bàn để hệ thống hóa các tài liệu, số liệu đã có phục vụ cho xây dựng các luận chứng, luận cứ cho phát triển thị trường sản phẩm năng lượng tái tạo tại vùng TDMNPB trong giai đoạn 2020-2030.
Phương pháp điều tra – khảo sát: Luận án đã thực hiện khảo sát trực tiếp bằng bảng hỏi để thu thập thông tin tại vùng TDMNPB để có cái nhìn đa dạng đầy đủ và sâu sắc hơn về thực trạng thị trường sản phẩm năng lượng tái tạo.

Với các câu hỏi ngắn gọn, súc tích và đi thẳng vào vấn đề, phương pháp này có thể phân tích được nhóm khách hàng mẫu đại diện cho thị trường mục tiêu. Mẫu càng lớn thì kết quả phân tích bạn thu được càng có độ tin cậy cao. Luận án đã áp dụng phương pháp này cho đối tượng khách hàng có liên quan.

1) Phạm vi điều tra – khảo sát: Nguồn số liệu được thu thập khảo sát trên địa bàn 14 tỉnh Trung du miền núi phía Bắc Việt Nam.

2) Đối tượng điều tra – khảo sát: Thực hiện khảo sát, phỏng vấn các chuyên gia trong đó có khối cán bộ ở các cơ quan Trung ương: Bộ Công thương, Khoa học và Công nghệ, Tài Chính, Tài Nguyên Môi trường, Nông nghiệp và phát triển nông thôn, các doanh nghiệp trong ngành năng lượng; Cán bộ công tác tại phòng quản lý năng lượng thuộc các sở Công thương và UBND các huyện thuộc 14 tỉnh (trong phạm vị nghiên cứu). Các khách hàng sử dụng sản phẩm năng lượng tái tạo thuộc 14 tỉnh, tham vấn ý kiến các chuyên gia thuộc lĩnh vực ngành năng lượng.

3) Mục đích điều tra – khảo sát:

Nghiên cứu Cung – Cầu trong đó tập chung nghiên cứu: (a) Phía cầu của thị trường; (b) Phía cung của thị trường; (c) Phát triển thị trường.

Các tác nhân tham gia thị trường trong đó khách hàng là đối tượng ưu tiên.

Phương pháp chọn mẫu: Trong các hình thức thực hiện nghiên cứu thị trường, NCS lựa chọn sử dụng năm phương pháp cơ bản dưới đây: Khảo sát; Thảo luận nhóm; Phỏng vấn cá nhân – phỏng vấn sâu; Quan sát; Thử nghiệm.

Việc chọn mẫu đảm bảo bao phủ hầu hết đối tượng, chi tiết như sau: (1) Bao phủ các đối tượng: Chuyên gia trong ngành; Cơ quan quản lý nhà nước; Cơ quan quản lý địa phương; Người sử dụng; Người sản xuất liên quan đến trang thiết bị, liên quan đến sản xuất năng lượng tái tạo; (2) Bao phủ địa bàn: Bao phủ cả 14 tỉnh thành trong khu vực; Bao phủ cả trung du, vùng núi và đồng bằng, thành thị và nông thôn, cả vùng phát triển, chưa thực sự phát triển và khu vực đặc biệt khó khăn; (3) Quy mô mẫu: Quy mô mẫu đảm bảo độ chính xác cao trong giới hạn của nghiên cứu; (4) Nội dung khảo sát: Về hiện trạng; Về tiềm năng; Yếu tố ảnh hưởng; Yếu tố khách quan: Vĩ mô, vi mô; Yếu tố chủ quan, nội tại: Hỏi về định hướng; Hỏi về SWOT; Các nội dung hỏi khác.

4) Qui trình thực hiện

Bước 1: Xác định rõ mục tiêu nghiên cứu thị trường;

Bước 2: Xây dựng phương án điều tra, khảo sát;

Bước 3: Thiết kế Bảng câu hỏi nghiên cứu thị trường cho từng đối tượng

Bước 4: Tiến hành thu thập thông tin cần thiết

Bước 5: Tổng hợp và phân tích dữ liệu thu thập được (Sau khi thu thập được các thông tin cần thiết, luận án xử lý số liệu khảo sát bằng phần mềm SPSS 4.0)

Bước 6: Trình bày kết quả điều tra được xử lý bằng phần mềm SPSS 4.0.

Kết quả điều tra được trình bày ở một số bảng số liệu trong luận án. (Chi tiết về mẫu phiếu điều tra trình bày tại phần Phụ lục A và Phụ lục B. Kết quả điều tra sau khi được sử lý bằng phần mềm SPSS 4.0 được thể hiện tại bảng 2.4 đến bảng 2.28.

Việc xử lý thông tin, tài liệu, số liệu thu thập được thực hiện bằng các phương pháp phân tích định tính và định lượng để cung cấp các chỉ tiêu (định tính và định lượng) cho các luận cứ luận chứng của luận án.

Luận án sử dụng các phương pháp mô hình hóa, phương pháp kịch bản và phương pháp nội suy, ngoại suy để xác định xu hướng phát triển, mục tiêu và các giải pháp phát triển thị trường các sản phẩm năng lượng tái tạo vùng Trung du miền núi phía Bắc trong giai đoạn 2020-2030 tầm nhìn 2045.

5. Những đóng góp mới của luận án

5.1. Đóng góp của luận án về lý thuyết

Trên cơ sở các học thuyết kinh tế, các tài liệu, công trình nghiên cứu liên quan đến phát triển thị trường năng lượng tái tạo và bằng các phương pháp nghiên cứu khoa học, luận án đã có một số đóng góp cụ thể về mặt lý luận như:

Trên cơ sở hệ thống hóa và luận giải chi tiết có bổ sung những vấn đề lý luận cơ bản về thị trường và phát triển thị trường sản phẩm năng lượng tái tạo. Luận án đã hệ thống hóa và làm rõ một số khái niệm, đặc điểm, lợi ích và nội dung, cũng như các nhân tố ảnh hưởng đến phát triển thị trường sản phẩm năng lượng tái tạo.

Vận dụng các nghiên cứu khoa học vào nghiên cứu một đối tượng cụ thể là thị trường sản phẩm năng lượng tái tạo. Luận án đã góp phần xây dựng, bổ sung hoàn thiện thêm hệ thống phương pháp nghiên cứu phát triển thị trường sản phẩm có tính đặc thù trong nền kinh tế. Luận án được nghiên cứu mới từ thực tiễn phát triển thị trường năng lượng tái tạo vùng TDMNPB Việt Nam. Do đó, các kết quả nghiên cứu của Luận án góp phần làm phong phú thêm cơ sở dữ liệu, cung cấp thêm bằng chứng khoa học góp phần khái quát hóa thành những vấn đề lý luận về phát triển thị trường SPNLTT tại những khu vực có điều kiện tương đồng với vùng TDMNPB Việt Nam.

5.2. Đóng góp của luận án đối với thực tiễn

Trên cơ sở các nguồn thông tin thứ cấp và sơ cấp, được xử lý bằng các phương pháp nghiên cứu khoa học có độ tin cậy cao, luận án đã có những đóng góp cho phát triển thị trường sản phẩm năng lượng tại tạo tại vùng Trung du miền núi phía Bắc trong giai đoạn 2020-2030 tầm nhìn 2045, những đóng góp cụ thể như:

Đề xuất cách tiếp cận khai thác tiềm năng về phát triển năng lượng tái tạo qua đó thúc đẩy phát triển thị trường sản phẩm năng lượng tái tạo (sản phẩm điện năng lượng tái tạọ) phù hợp với điều kiện cụ thể của vùng TDMNPB qua đó gia tăng nguồn cung, đảm bảo an ninh năng lượng trong giai đoạn 2020-2030 tầm nhìn 2045.

Cách thức gia tăng tỷ trọng NLTT trong cơ cấu tiêu dùng năng lượng tại vùng TDMNPB để từ đó đảm bảo nhu cầu năng lượng cho phát triển kinh tế và tiêu dùng dân cư với mức giá hợp lý. Góp phần giải quyết tình trạng ô nhiễm môi trường do sử dụng năng lượng hóa thạch, đảm bảo phát triển bền vững giai đoạn 2020-2030. Giải quyết được vấn đề điện khí hóa nông thôn, xây dựng nông thôn mới trong việc thực hiện cung cấp điện cho các phụ tải khu vực vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, thu hẹp khoảng cách giữa thành thị và nông thôn, giảm áp lực về tài chính cho ngân sách.

Đề xuất một số giải pháp về phía Nhà nước, Doanh nghiệp, Hiệp hội doanh nghiệp (các doanh nghiệp năng lượng) tham gia tạo lập, phát triển thị trường SPNLTT một cách hiệu quả, phù hợp với sự vận hành của cơ chế thị trường, với những đặc trưng riêng trong phát triển thị trường SPNLTT. Nói cách khác, luận án đã đề xuất cách thức kết hợp hiệu quả giữa “bàn tay hữu hình” và “bàn tay vô hình” trong phát triển thị trường sản phẩm năng lượng tái tạo. Thị trường mà các lý thuyết kinh tế đã chỉ ra cần có sự can thiệp của nhà nước để đảm bảo hiệu quả chung của nền kinh tế.

6. Kết cấu của luận án

Ngoài mở đầu, Tổng quan tình hình nghiên cứu, Kết luận, Tài liệu tham khảo và Phụ lục, nội dung luận án được kết cấu thành 3 Chương như sau:

Chương 1: Cơ sở lý luận và kinh nghiệm của một số nước về phát triển thị trường sản phẩm năng lượng tái tạo;

Chương 2: Phân tích thực trạng phát triển thị trường sản phẩm năng lượng tái tạo vùng Trung du miền núi phía Bắc Việt Nam;

Chương 3: Đề xuất giải pháp phát triển thị trường sản phẩm năng lượng tái tạo vùng Trung du miền núi phía Bắc Việt Nam giai đoạn 2020 – 2030.

LA05.042_Giải pháp phát triển thị trường sản phẩm năng lượng tái tạo vùng Trung du miền núi phía Bắc Việt Nam giai đoạn 2020 – 2030