- Thông tin Luận án
* Tên Luận án: Bất bình đẳng trong giáo dục và suất sinh lợi của giáo dục ở Việt Nam
* Tác giả: Lê Đức Hoàng, Vũ Thị Quỳnh Chi
* Số trang file pdf: 177 trang
* Năm: 2024
* Nơi xuất bản: Trường Đại học Kinh tế Quốc dân
* Chuyên ngành học: Kinh tế học (Toán kinh tế)
* Từ khóa: Bất bình đẳng giáo dục, suất sinh lợi giáo dục, kinh tế học, Việt Nam
- Nội dung chính
Luận án này tập trung nghiên cứu về hai khía cạnh quan trọng của giáo dục ở Việt Nam: bất bình đẳng trong giáo dục và suất sinh lợi của giáo dục, đồng thời xem xét mối quan hệ giữa hai yếu tố này. Tác giả sử dụng dữ liệu từ các cuộc khảo sát mức sống hộ gia đình Việt Nam (VHLSS) năm 2020 và 2022 để phân tích thực trạng bất bình đẳng giáo dục, bao gồm cơ hội tiếp cận giáo dục và thành tựu giáo dục đạt được. Các chỉ số như tỷ lệ nhập học, số năm đi học trung bình, hệ số Gini giáo dục… được sử dụng để đo lường và so sánh mức độ bất bình đẳng giữa các nhóm dân số khác nhau về giới tính, dân tộc, khu vực sống và điều kiện kinh tế. Các mô hình kinh tế lượng như hồi quy Logistic, mô hình Probit được sử dụng để xác định các nhân tố ảnh hưởng đến khả năng tiếp cận giáo dục của các cá nhân.
Bên cạnh đó, luận án cũng tiến hành phân tích sâu về suất sinh lợi của giáo dục, một chỉ số quan trọng để đánh giá hiệu quả kinh tế của việc đầu tư vào giáo dục. Hàm thu nhập Mincer được sử dụng làm cơ sở để ước lượng suất sinh lợi của giáo dục bằng các phương pháp OLS, 2SLS và thủ tục Heckman hai bước. Các mô hình được ước lượng để đánh giá sự khác biệt về suất sinh lợi giữa các nhóm đối tượng khác nhau về giới tính, dân tộc, khu vực làm việc, loại hình sở hữu,… Kết quả phân tích cho thấy suất sinh lợi giáo dục ở Việt Nam có sự khác biệt đáng kể giữa các nhóm đối tượng này, đồng thời cũng cho thấy suất sinh lợi giáo dục ở nước ta đang có xu hướng giảm trong giai đoạn 2020 – 2022.
Luận án cũng kiểm định sự tồn tại của đường cong Kuznets trong giáo dục với dữ liệu từ các tỉnh thành của Việt Nam. Kết quả chỉ ra đường cong Kuznets có dạng chữ U ngược khi sử dụng độ lệch chuẩn của số năm đi học để đo lường bất bình đẳng giáo dục, tuy nhiên kết quả này không được xác nhận khi đo lường BBĐ giáo dục bằng hệ số Gini. Các mô hình hồi quy đồng thời được sử dụng để xem xét mối quan hệ giữa bất bình đẳng giáo dục và bất bình đẳng thu nhập. Kết quả thực nghiệm cho thấy bất bình đẳng thu nhập có ảnh hưởng nhất định tới bất bình đẳng giáo dục, trong khi tác động ngược lại thì không rõ ràng.
Cuối cùng, luận án đi sâu vào phân tích mối quan hệ giữa suất sinh lợi của giáo dục và bất bình đẳng trong giáo dục ở Việt Nam, bằng cách xây dựng các mô hình xem xét ảnh hưởng của suất sinh lợi giáo dục tính theo tỉnh thành tới khả năng đi học và đạt được các bằng cấp của cá nhân, từ đó đánh giá tác động gián tiếp của suất sinh lợi giáo dục tới bất bình đẳng giáo dục. Kết quả nghiên cứu cho thấy suất sinh lợi của giáo dục và bất bình đẳng trong giáo dục có mối quan hệ khá chặt chẽ, trong đó có nhiều yếu tố tác động đồng thời đến hai khía cạnh này của giáo dục. Luận án đã chỉ ra những hạn chế của kết quả ước lượng và đề xuất các hướng nghiên cứu tiếp theo. Dựa trên kết quả nghiên cứu, tác giả đề xuất một số hàm ý chính sách nhằm thúc đẩy bình đẳng giáo dục và tăng hiệu quả đầu tư cho giáo dục ở Việt Nam.