XÂY DỰNG HỢP TÁC XÃ NÔNG NGHIỆP BỀN VỮNG Ở VIỆT NAM: GÓC NHÌN TỪ THỂ CHẾ, QUẢN TRỊ TÀI CHÍNH VÀ HÀNH ĐỘNG TẬP THỂ

1/ Thông tin bài báo

• Tên bài báo: Xây dựng hợp tác xã nông nghiệp bền vững ở Việt Nam: Góc nhìn từ thể chế, quản trị tài chính và hành động tập thể
• Tác giả: Trần Lâm Duy, Nguyễn Hoàng Giang, Đào Văn Tuyết
• Số trang: 54-69
• Năm: 2024
• Nơi xuất bản: Tạp chí Khoa học Đại học Cần Thơ
• Từ khoá: Hành động tập thể, hợp tác xã nông nghiệp, khung pháp lý, quản lý tài chính, tính bền vững

2/ Nội dung chính

Bài báo này tập trung nghiên cứu về sự phát triển bền vững của các hợp tác xã nông nghiệp tại Việt Nam, thông qua phân tích ba yếu tố chính: khung pháp lý, quản trị tài chính và hành động tập thể. Nghiên cứu sử dụng phương pháp định tính, bao gồm tổng quan lý thuyết, phân tích văn bản pháp luật và nghiên cứu tình huống tại 6 nhóm hợp tác xã điển hình. Mục tiêu chính của bài viết là làm sáng tỏ những yếu tố then chốt quyết định sự thành công của mô hình hợp tác xã trong bối cảnh kinh tế mới, đồng thời đưa ra các giải pháp ở cả cấp độ vĩ mô và vi mô. Bài viết khẳng định vai trò quan trọng của hợp tác xã trong phát triển kinh tế nông thôn, giúp nông dân tiếp cận thị trường, công nghệ và vốn, đồng thời đối mặt với các thách thức về tài chính, quản trị và năng lực cạnh tranh. Nghiên cứu này cũng đặt ra câu hỏi: các yếu tố pháp lý, tài chính và tập thể tác động như thế nào đến sự phát triển bền vững của hợp tác xã nông nghiệp ở Việt Nam. Các giả thuyết tương ứng được đưa ra bao gồm: khung pháp lý rõ ràng tạo môi trường thuận lợi; quản trị tài chính hiệu quả giúp nâng cao năng lực tài chính; và hành động tập thể tăng vị thế kinh tế của hợp tác xã.

Kết quả nghiên cứu cho thấy khung pháp lý và chính sách hỗ trợ có vai trò quan trọng trong sự phát triển của hợp tác xã. Luật Hợp tác xã năm 2012 đã tạo nền tảng pháp lý ban đầu, tuy nhiên còn nhiều hạn chế trong thực thi. Luật Hợp tác xã năm 2023 được kỳ vọng sẽ khắc phục những bất cập này, tạo môi trường pháp lý thuận lợi hơn cho hợp tác xã phát triển. Tuy nhiên, hiệu quả thực tế của luật này còn phụ thuộc vào quá trình triển khai. Bài báo cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của quản lý tài chính và quản lý rủi ro, các hợp tác xã có cơ cấu vốn hợp lý, nguồn vốn ổn định và biết cách đối phó với rủi ro thường có hiệu quả kinh doanh cao hơn. Các nghiên cứu thực nghiệm chỉ ra rằng quy mô và chuyên môn hóa có ảnh hưởng đến hiệu quả tài chính. Bên cạnh đó, bài báo cho thấy hành động tập thể là yếu tố quan trọng trong việc nâng cao sức mạnh và hiệu quả hoạt động của hợp tác xã. Các hình thức liên kết ngang, liên kết dọc và tham gia vào chuỗi giá trị giúp tăng vị thế trên thị trường, gia tăng giá trị và lợi nhuận cho nông dân.

Nghiên cứu cũng đưa ra các khuyến nghị để phát triển bền vững hợp tác xã nông nghiệp. Cần tiếp tục hoàn thiện khung pháp lý, nâng cao hiệu quả thực thi chính sách; hỗ trợ nâng cao năng lực quản trị tài chính và khả năng tiếp cận vốn; đồng thời tạo điều kiện thuận lợi để thúc đẩy liên kết, hợp tác giữa hợp tác xã với doanh nghiệp. Các nghiên cứu trường hợp tại Việt Nam cũng đã chứng minh sự đa dạng và tiềm năng phát triển của các hợp tác xã nông nghiệp. Các hợp tác xã đã và đang đóng góp vào việc nâng cao năng suất, chất lượng và hiệu quả sản xuất nông nghiệp, cũng như cải thiện đời sống của nông dân. Các yếu tố nội tại như năng lực quản trị, tinh thần hợp tác, cũng đóng vai trò quan trọng để các hợp tác xã tận dụng tốt nhất các cơ hội và đối phó với thách thức. Các hợp tác xã cần chủ động kết nối với các tổ chức tài chính và doanh nghiệp, đồng thời chú trọng nâng cao năng lực tài chính nội tại để tự chủ và phát triển bền vững. Nghiên cứu cũng đề xuất mở rộng phạm vi nghiên cứu, áp dụng các phương pháp định lượng và nghiên cứu so sánh giữa các quốc gia để có cái nhìn toàn diện hơn về sự phát triển của hợp tác xã.