Nghiên Cứu Khoảng Cách Kỳ Vọng Kiểm Toán: Trách Nhiệm Kiểm Toán Viên Trong Kiểm Toán Báo Cáo Tài Chính Ở Việt Nam

1. Thông tin Luận văn thạc sĩ

• Tên Luận văn: NGHIÊN CỨU KHOẢNG CÁCH KỲ VỌNG KIỂM TOÁN: TRÁCH NHIỆM KIỂM TOÁN VIÊN TRONG KIỂM TOÁN BÁO CÁO TÀI CHÍNH Ở VIỆT NAM
• Tác giả: NGUYỄN NGỌC KHÁNH DUNG
• Số trang file pdf: 249 trang
• Năm: 2017
• Nơi xuất bản: TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH
• Chuyên ngành học: Kế toán (Mã số: 62.34.03.01)
• Từ khoá: Khoảng cách kỳ vọng kiểm toán, trách nhiệm kiểm toán viên, kiểm toán BCTC, Việt Nam.

2. Nội dung chính

Luận án tập trung nghiên cứu về khoảng cách kỳ vọng kiểm toán (AEG) liên quan đến trách nhiệm của kiểm toán viên (KTV) trong kiểm toán báo cáo tài chính (BCTC) ở Việt Nam. Mục tiêu chính là khám phá và xác định các trách nhiệm kiểm toán cấu thành nên AEG, từ đó đo lường mức độ của AEG và đánh giá khả năng thu hẹp khoảng cách này. Đối tượng nghiên cứu là nhận thức, đánh giá và kỳ vọng của công chúng về trách nhiệm của KTV trong kiểm toán BCTC. Phương pháp nghiên cứu sử dụng kết hợp cả định tính và định lượng, kế thừa mô hình của Porter (1993) và Turner (2010). Nghiên cứu định tính được thực hiện thông qua phân tích nội dung văn bản pháp lý, chuẩn mực kiểm toán để xác định trách nhiệm hiện hành của KTV. Nghiên cứu định lượng sử dụng khảo sát và kiểm định Chi-square để phân tích, đánh giá.

Kết quả nghiên cứu chỉ ra rằng AEG ở Việt Nam được cấu thành từ ba thành phần chính: khoảng cách hợp lý, khoảng cách hoàn thiện chuẩn mực và khoảng cách tăng cường kết quả, không có khoảng cách dịch vụ. Các yếu tố nghề nghiệp có ảnh hưởng đến các trách nhiệm kiểm toán cấu thành nên các thành phần của AEG. Trong đó, 13 trách nhiệm cấu thành nên khoảng cách hợp lý, 13 trách nhiệm tạo nên khoảng cách hoàn thiện chuẩn mực, và 8 trách nhiệm góp phần vào khoảng cách tăng cường kết quả. Tỷ lệ đóng góp của mỗi thành phần vào AEG lần lượt là 31%, 49% và 20%. Tuy nhiên, do sự khác biệt về vị trí nghề nghiệp và quan điểm giữa các nhóm đối tượng khảo sát, một phần của AEG luôn tồn tại và khó có thể thu hẹp hoàn toàn.

Luận án đã xác định cụ thể các trách nhiệm kiểm toán cấu thành nên từng bộ phận của khoảng cách kỳ vọng – hiện thực kiểm toán và thực trạng phát triển nghề nghiệp kiểm toán ở Việt Nam hiện nay. Bên cạnh đó, kết quả nghiên cứu cũng giúp so sánh và đánh giá được trình độ phát triển kiểm toán độc lập ở Việt Nam so với các nước khác. Các kết quả này mang lại ý nghĩa thiết thực khi cung cấp được những chỉ báo cho các cơ quan liên quan xây dựng, thực thi các chính sách nhằm nâng cao hơn nữa năng lực nghề nghiệp kiểm toán độc lập ở Việt Nam, nhất là trong bối cảnh nghề nghiệp kiểm toán đã mở cửa hội nhập vào cộng đồng Asean.

Nghiên cứu này đã bổ sung thêm bằng chứng thực nghiệm củng cố lý thuyết về AEG là “không có bằng chứng cho thấy các yếu tố kinh tế, chính trị văn hóa có ảnh hưởng trực tiếp đến AEG”. Kết quả nghiên cứu cũng giới thiệu được một bộ “thước đo” để xác định các TNKT cấu thành nên từng thành phần của AEG và mức độ đóng góp cụ thể của từng TNKT vào khoảng cách của mỗi thành phần AEG. Đồng thời khẳng định rằng luôn tồn tại một mức độ AEG nhất định mà không thể có một giải pháp hữu hiệu nhất, ít tốn kém nhất để thu hẹp được chúng qua phân tích mối tương quan giữa nghề nghiệp với các thành phần cấu thành nên AEG ở Việt Nam.