1. Thông tin Nghiên cứu khoa học
- Tên nghiên cứu tiếng Anh: How to Write and Publish a Research Paper for a Peer-Reviewed Journal
- Tên nghiên cứu tiếng Việt: Cách Viết và Công bố Bài báo Nghiên cứu trên Tạp chí Khoa học Bình duyệt
- Tác giả: Clara Busse & Ella August
- Số trang file pdf: 5
- Năm: 2020
- Nơi xuất bản: Journal of Cancer Education (2021) 36:909–913
- Chuyên ngành học: Không đề cập cụ thể, liên quan đến giáo dục về ung thư, sức khỏe cộng đồng, và phương pháp nghiên cứu khoa học.
- Từ khoá: Manuscripts, Publishing, Scientific writing
2. Nội dung chính
Bài viết “How to Write and Publish a Research Paper for a Peer-Reviewed Journal” (Clara Busse & Ella August, 2020) hướng dẫn chi tiết quy trình viết và công bố một bài báo khoa học trên các tạp chí bình duyệt, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc truyền đạt kết quả nghiên cứu một cách hiệu quả. Bài viết đặc biệt hữu ích cho những nhà nghiên cứu chưa được đào tạo bài bản về cách viết bài báo khoa học, nhất là trong bối cảnh nguồn lực hạn chế. Các tác giả cung cấp cấu trúc cơ bản của một bài báo khoa học, hướng dẫn nội dung cần có trong từng phần, chỉ ra những lỗi thường gặp và đề xuất các chiến lược để tránh những lỗi này. Ngoài ra, bài viết còn đưa ra lời khuyên về cách chọn tạp chí mục tiêu và xác định vai trò tác giả.
Một trong những lời khuyên quan trọng là chọn tạp chí mục tiêu ngay từ đầu quá trình viết. Việc này giúp định hướng bài viết phù hợp với đối tượng độc giả của tạp chí đó. Chẳng hạn, một bài báo về việc sử dụng thuốc lá điện tử (vaping) trong thai kỳ cần giải thích rõ khái niệm “vaping” nếu gửi đến một tạp chí về thai sản, nhưng không cần thiết nếu gửi đến một tạp chí về thuốc lá. Thông tin về độc giả mục tiêu có thể tìm thấy trên trang web của tạp chí, thường ở mục “About this journal” hoặc tương tự.
Việc xác định vai trò của từng tác giả cũng rất quan trọng ngay từ đầu. Các tác giả nên thảo luận và thống nhất về thứ tự tên tác giả, trách nhiệm của mỗi người (dựa theo tiêu chuẩn của The International Committee of Medical Journal Editors – ICMJE), và phân công cụ thể công việc như viết bản nháp, tóm tắt, nộp bài, và viết thư giới thiệu. Nên lập một trang bìa liệt kê tên tất cả tác giả theo thứ tự đã thống nhất và cập nhật khi có thay đổi.
Phần giới thiệu nên dài khoảng ba đến năm đoạn, bắt đầu với bối cảnh chung và thu hẹp dần đến trọng tâm cụ thể của bài báo (hình tam giác ngược). Phần này cần nêu rõ tầm quan trọng của nghiên cứu, những gì đã biết về chủ đề, “khoảng trống” kiến thức, lý do cần thiết phải tìm hiểu thông tin mới mà nghiên cứu mang lại, và mục tiêu nghiên cứu cụ thể. Tác giả cần cung cấp đủ thông tin nền để độc giả hiểu được nghiên cứu. Để có thêm kinh nghiệm viết bài, bạn có thể tham khảo thêm bài viết về kinh nghiệm viết tiểu luận ở trường đại học.
Phần phương pháp cần giải thích chi tiết cách thực hiện nghiên cứu để có thể tái tạo, đồng thời cung cấp đủ thông tin bối cảnh để độc giả hiểu và giải thích kết quả. Các yếu tố chính bao gồm: mô tả địa điểm và người tham gia, thiết kế và thời gian nghiên cứu, tuyển chọn và lấy mẫu, thu thập dữ liệu, bộ dữ liệu, biến phụ thuộc và độc lập, các biến đồng biến, phương pháp phân tích cho từng mục tiêu nghiên cứu, và phê duyệt đạo đức. Điểm quan trọng là phải giải thích lý do sử dụng từng phương pháp. Để hiểu rõ hơn về các bước thu thập dữ liệu, bạn có thể đọc thêm về phương pháp thu thập dữ liệu sơ cấp trong nghiên cứu khoa học.
Phần kết quả nên tập trung vào các mối liên hệ (hoặc thiếu liên hệ), không chỉ là các kiểm định thống kê. Kết quả cần trả lời từng phần của mục tiêu nghiên cứu và phải nhất quán với phương pháp đã nêu. Bắt đầu bằng cách mô tả số lượng người tham gia trong mẫu cuối cùng và các chi tiết như số người được tiếp cận, tỷ lệ đủ điều kiện và tham gia, và số người bỏ cuộc. Tiếp theo là mô tả đặc điểm của người tham gia. Kết quả có thể được trình bày theo mục tiêu hoặc theo thứ tự quan trọng nhất. Các liên hệ không có ý nghĩa thống kê cũng cần được báo cáo. Bảng biểu và hình vẽ nên truyền đạt thông tin chính một cách hiệu quả và bổ sung cho văn bản, không lặp lại.
Phần thảo luận nên có dạng hình tam giác thuận, bắt đầu với việc giải thích kết quả và mở rộng đến các ý nghĩa chung. Phần này thường bắt đầu bằng việc nhắc lại những phát hiện chính. Sau đó, giải thích ý nghĩa hoặc tầm quan trọng của kết quả, so sánh với các nghiên cứu khác, và đặt kết quả vào bối cảnh rộng hơn của các tài liệu khoa học. Cần đề cập đến những điểm mạnh và hạn chế của nghiên cứu, đồng thời tóm tắt các tác động và ứng dụng tiềm năng của nghiên cứu. Cuối cùng, đưa ra các đề xuất cụ thể cho công việc trong tương lai.
Bài viết cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tuân thủ hướng dẫn dành cho tác giả của tạp chí về định dạng và trích dẫn. Không nên gửi bài báo cho nhiều hơn một tạp chí cùng một lúc.
Tiêu đề cần hấp dẫn và cung cấp thông tin, mô tả các biến độc lập và phụ thuộc, quần thể và bối cảnh, thiết kế nghiên cứu, thời gian và kết quả chính. Nên viết tiêu đề sau khi đã hoàn thành bài báo.
Bài viết cung cấp một danh sách kiểm tra (checklist) để hướng dẫn việc sửa đổi và biên tập bản nháp. Để hỗ trợ quá trình viết bài nghiên cứu khoa học của bạn, bạn có thể tham khảo 15 prompt chatgpt hỗ trợ viết các bài nghiên cứu khoa học, giúp bạn tận dụng AI để nâng cao hiệu quả công việc.
3. Kết luận
Nghiên cứu này cung cấp một hướng dẫn toàn diện và thiết thực về quy trình viết và công bố một bài báo khoa học trên tạp chí bình duyệt. Bằng cách cung cấp cấu trúc rõ ràng, xác định các lỗi thường gặp và đưa ra các khuyến nghị cụ thể, bài viết trang bị cho các nhà nghiên cứu, đặc biệt là những người mới bắt đầu hoặc làm việc trong môi trường thiếu nguồn lực, những công cụ cần thiết để truyền đạt kết quả nghiên cứu của họ một cách hiệu quả và chuyên nghiệp. Việc tuân thủ các nguyên tắc được trình bày trong bài viết sẽ giúp tăng cơ hội được chấp nhận đăng bài trên các tạp chí khoa học uy tín, góp phần vào sự tiến bộ của tri thức trong lĩnh vực nghiên cứu. Hơn nữa, bài viết nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đạo đức nghề nghiệp trong quá trình viết và công bố, đảm bảo tính minh bạch và tin cậy của nghiên cứu.