Nội dung hiệu quả kinh doanh của ngân hàng thương mại

Hiệu Quả Kinh Doanh Của Ngân Hàng Thương Mại

Mối quan hệ giữa hiệu quả kinh doanh của ngân hàng thương mại (NHTM) và chi phí ngân hàng được thể hiện rõ trên nhiều khía cạnh trong quá trình hoạt động của NHTM, bao gồm khả năng sinh lời và an toàn tài chính.

1. Khả Năng Sinh Lời

Từ góc độ tài chính, ngân hàng thương mại được xem như một doanh nghiệp, có mục tiêu tối đa hóa lợi nhuận trong quá trình huy động và cung cấp vốn, cùng với các dịch vụ ngân hàng cho khách hàng. Tối đa hóa lợi nhuận không chỉ là mục tiêu cốt lõi mà còn quyết định lớn đến sự phát triển trong tương lai của ngân hàng. Để đạt được điều này, các doanh nghiệp thường tìm cách tối đa hóa doanh thu và tối thiểu hóa chi phí. NHTM sẽ tập trung vào việc đạt được các khoản thu nhập thuần dương (doanh thu bù đắp cho các khoản chi phí đã bỏ ra), từ các nguồn như thu nhập từ hoạt động tín dụng, đầu tư và phi tín dụng.

Để đạt được các khoản thu nhập này, NHTM cần phải hoạt động linh hoạt trong thị trường tiền tệ và tín dụng, từ đó tạo ra các nguồn thu nhập thuần dương. Ngoài ra, việc tối ưu hóa các nguồn huy động vốn giá rẻ cũng giúp ngân hàng giảm chi phí tối đa. Ngân hàng cần đẩy mạnh đa dạng hóa các loại hình dịch vụ cung cấp để đáp ứng nhu cầu của khách hàng, từ đó tăng cường các khoản thu phí và thu nhập từ hoạt động phi tín dụng. Điều này có nghĩa là không chỉ tăng thu nhập mà còn phải tiết kiệm chi phí liên quan.

Xét từ góc độ hiệu quả phi tài chính, khả năng sinh lời còn thể hiện qua việc quản trị giá trị khách hàng: mỗi khách hàng tạo ra bao nhiêu lợi nhuận cho ngân hàng. Việc này buộc ngân hàng phải đánh giá chi phí cho từng nhóm khách hàng, cũng như lợi nhuận mà họ mang lại.

2. An Toàn Tài Chính

Từ góc độ chỉ tiêu tài chính, hoạt động của NHTM thường gắn liền với rủi ro cao và đa dạng (rủi ro tín dụng, rủi ro thanh khoản, rủi ro lãi suất, rủi ro hối đoái và rủi ro môi trường,…). Điều này đòi hỏi yếu tố an toàn phải được ưu tiên trong quá trình hoạt động của NHTM. An toàn và khả năng sinh lời là hai mặt của hiệu quả kinh doanh của ngân hàng. Thông thường, khả năng sinh lời cao thường đi kèm với an toàn thấp, điều này ảnh hưởng lớn đến hiệu quả kinh doanh của NHTM. Do đó, các NHTM không thể chỉ tập trung vào khả năng sinh lời mà còn cần chú trọng đến vấn đề an toàn trong hoạt động của mình.

An toàn của NHTM được phản ánh qua một số khía cạnh như:

Thứ nhất là an toàn tín dụng: Tín dụng là hoạt động kinh doanh truyền thống, cơ bản của NHTM, đồng thời cũng là nguồn thu nhập cao cho ngân hàng. Hoạt động tín dụng phụ thuộc rất lớn vào khả năng thanh khoản của NHTM, từ việc huy động vốn qua tiền gửi của khách hàng cho đến việc thu hồi vốn cho vay. Để đảm bảo hiệu quả trong cả hai hoạt động này, NHTM cần có vốn tự có để phòng ngừa các rủi ro có thể gặp phải trong quá trình hoạt động. Đồng thời, các NHTM cần trích lập dự phòng rủi ro định kỳ để bảo đảm yếu tố an toàn tín dụng.

Thứ hai là an toàn về khả năng thanh khoản: Hệ thống NHTM hoạt động trong lĩnh vực tín dụng và tiền tệ, và niềm tin của khách hàng vào khả năng thanh khoản của ngân hàng là yếu tố sống còn. Niềm tin này xuất phát từ việc ngân hàng đảm bảo khả năng hoàn trả gốc và lãi đối với các khoản tiền gửi. Khả năng thanh khoản là yếu tố không thể thiếu khi đánh giá hiệu quả kinh doanh của NHTM trên thị trường.

Xét từ góc độ phi tài chính, vấn đề an toàn của ngân hàng sẽ được đánh giá qua chi phí mà ngân hàng phải bỏ ra để đảm bảo khách hàng vẫn sử dụng dịch vụ và trả đủ lãi, gốc, phí cho ngân hàng.

3. Trách Nhiệm Xã Hội Của NHTM

Xét từ góc độ trách nhiệm xã hội, hiệu quả kinh doanh của ngân hàng được thể hiện qua việc tạo việc làm cho người lao động, tăng thu ngân sách và nâng cao đời sống cho người lao động. Tạo công ăn việc làm cho người lao động ở nhiều mức độ là một phần quan trọng. Trong bối cảnh Việt Nam là nước đang phát triển, tình trạng kém về kỹ thuật và thất nghiệp vẫn còn phổ biến, việc tạo việc làm cho người lao động và thoát khỏi đói nghèo là một yêu cầu cấp thiết. NHTM cần tự tìm tòi các biện pháp nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh, mở rộng quy mô sản xuất và tăng cường đầu tư công nghệ hiện đại để tạo công ăn việc làm cho người lao động.

Ngoài việc tạo công ăn việc làm, các NHTM còn có trách nhiệm góp phần nâng cao mức sống cho người dân thông qua các hoạt động thiện nguyện, hỗ trợ cuộc sống của người dân ở các vùng xa xôi, hoàn cảnh khó khăn. Đồng thời, trách nhiệm xã hội của NHTM còn thể hiện ở việc tham gia vào các chương trình, hoạt động xã hội vì cộng đồng liên quan đến giáo dục, y tế và môi trường.

Nguồn: Luận án Tài chính ngân hàng “Hiệu quả kinh doanh tại Ngân hàng thương mại cổ phần Kỹ thương Việt Nam”