1. Thông tin Luận án
- Tên Luận án: Tranh tụng trong tố tụng dân sự ở Việt Nam hiện nay
- Tác giả: Đặng Quang Dũng
- Số trang file pdf: (Không có thông tin trong văn bản)
- Năm: 2023
- Nơi xuất bản: Học viện Khoa học Xã hội
- Chuyên ngành học: Luật kinh tế
- Từ khoá: Tranh tụng, tố tụng dân sự
2. Nội dung chính
Luận án “Tranh tụng trong tố tụng dân sự ở Việt Nam hiện nay” tập trung nghiên cứu một trong những nội dung quan trọng, mang tính đột phá trong cải cách tư pháp, đó là tranh tụng. Luận án khẳng định tranh tụng là định hướng và yêu cầu thúc đẩy việc nghiên cứu, thực hiện trong hoạt động tố tụng của Tòa án. Hiến pháp năm 2013 đã quy định nguyên tắc bảo đảm tranh tụng trong xét xử, tạo bước đột phá cho việc lựa chọn và đổi mới mô hình tố tụng tư pháp ở Việt Nam. Tuy nhiên, luận án cũng chỉ ra rằng, các quy định pháp luật về tranh tụng trong tố tụng dân sự còn chưa đi vào thực tế, vị trí vai trò và chức năng của người tiến hành tố tụng, người tham gia tố tụng chưa được đánh giá đúng đắn, dẫn đến không được bảo đảm đầy đủ các quyền và lợi ích hợp pháp. Các quy định pháp luật còn chung chung, chưa cụ thể, chưa đi sát vào thực tiễn cuộc sống, gây khó khăn cho quá trình áp dụng pháp luật.
Luận án đi sâu vào nghiên cứu các vấn đề lý luận về tranh tụng trong tố tụng dân sự, bao gồm khái niệm, đặc điểm và ý nghĩa của tranh tụng, cơ sở khoa học của việc quy định tranh tụng, các yếu tố đảm bảo thực hiện tranh tụng và nội dung điều chỉnh của pháp luật về tranh tụng. Luận án cũng phân tích thực trạng pháp luật về tranh tụng trong tố tụng dân sự ở Việt Nam hiện nay, đặc biệt là các quy định về quyền và nghĩa vụ của đương sự, người đại diện và người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự, về chứng minh và chứng cứ, về tranh tụng tại phiên tòa và về quyền và nghĩa vụ của tòa án, viện kiểm sát trong việc bảo đảm tranh tụng. Luận án chỉ ra những kết quả đạt được, hạn chế và nguyên nhân của các hạn chế trong thực tiễn thực hiện về tranh tụng.
Trên cơ sở phân tích lý luận và thực tiễn, luận án đề xuất các định hướng hoàn thiện pháp luật thực hiện tranh tụng trong tố tụng dân sự ở Việt Nam hiện nay, bao gồm: đề cao vai trò và trách nhiệm của tòa án, thiết lập cơ chế phù hợp để hạn chế tối đa việc vi phạm quyền tố tụng của đương sự; thiết lập các cơ chế bảo đảm sự độc lập, khách quan của tòa án; thiết lập một hệ thống chế tài hợp lý để ngăn chặn, xử lý có hiệu quả hành vi vi phạm quyền tranh tụng của đương sự; đáp ứng yêu cầu về cải cách tư pháp và hội nhập kinh tế quốc tế; bảo đảm quyền tiếp cận công lý của công dân; tiếp thu có chọn lọc kinh nghiệm của các nước trên thế giới về tranh tụng; đáp ứng yêu cầu về tính đồng bộ của hệ thống pháp luật và khắc phục những hạn chế, bất cập của hệ thống pháp luật liên quan.
Cuối cùng, luận án đưa ra các giải pháp cụ thể để hoàn thiện pháp luật và nâng cao hiệu quả thực hiện pháp luật về tranh tụng trong tố tụng dân sự ở Việt Nam hiện nay, bao gồm các giải pháp hoàn thiện pháp luật về tranh tụng và các giải pháp nâng cao hiệu quả thực hiện pháp luật về tranh tụng. Luận án nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xây dựng đội ngũ thẩm phán giỏi về chuyên môn nghiệp vụ và có đạo đức nghề nghiệp, nâng cao chất lượng đội ngũ luật sư về cả số lượng và chất lượng, xây dựng cơ sở vật chất, ứng dụng thành tựu khoa học kỹ thuật, công nghệ thông tin vào hoạt động xét xử và tăng cường công tác kiểm tra, giám sát đối với hoạt động tranh tụng, quá trình giải quyết vụ án.