1. Thông tin Luận án

• Tên Luận án: NGHIÊN CỨU THÀNH PHẦN HÓA HỌC HƯỚNG TÁC DỤNG SINH HỌC CỦA CÂY XÁO TAM PHÂN PARAMIGNYA TRIMERA (OLIV.) BURKILL, RUTACEAE
• Tác giả: TRẦN THỊ THUÝ QUỲNH
• Số trang file pdf: 154
• Năm: 2024
• Nơi xuất bản: ĐẠI HỌC Y DƯỢC THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
• Chuyên ngành học: Dược học cổ truyền
• Từ khoá: Xáo tam phân, Paramignya trimera, coumarin, acridon alkaloid, chống oxy hóa, độc tế bào ung thư, HPLC

2. Nội dung chính

Luận án này tập trung nghiên cứu về thành phần hóa học và các tác dụng sinh học tiềm năng của cây Xáo tam phân (Paramignya trimera), một loại dược liệu được sử dụng trong y học cổ truyền Việt Nam. Nghiên cứu bao gồm phân tích thành phần hóa học của các bộ phận khác nhau của cây (rễ, thân, lá), khảo sát tác dụng chống oxy hóa và độc tính trên tế bào ung thư in vitro, phân lập và xác định cấu trúc các hợp chất có hoạt tính sinh học, đánh giá sơ bộ cơ chế tác dụng của các hợp chất tiềm năng, và xây dựng quy trình định lượng các chất marker bằng HPLC. Mục tiêu của luận án là cung cấp cơ sở khoa học cho việc sử dụng và phát triển Xáo tam phân thành một dược liệu có giá trị trong điều trị ung thư và các bệnh lý khác.

Nghiên cứu đã tiến hành chiết xuất các bộ phận của cây Xáo tam phân bằng các dung môi khác nhau, sau đó khảo sát tác dụng chống oxy hóa bằng phương pháp DPPH và MDA, đồng thời đánh giá độc tính trên các dòng tế bào ung thư gan (HepG2) và ung thư vú (MDA-MB-231). Kết quả cho thấy cao chiết ethanol từ rễ Xáo tam phân có tác dụng ức chế tế bào ung thư và kháng oxy hóa tốt nhất. Tiếp theo, các phân đoạn chiết từ cao rễ bằng các dung môi có độ phân cực khác nhau như n-hexan, cloroform, ethyl acetat và nước được đánh giá hoạt tính tương tự. Các phân đoạn n-hexan và cloroform từ rễ được xác định là có hoạt tính sinh học mạnh nhất và được tiếp tục nghiên cứu chiết xuất phân lập các chất.

Các hợp chất từ cao phân đoạn được phân lập bằng các kỹ thuật sắc ký cột, bao gồm sắc ký cột chân không và sắc ký cột cổ điển. Các hợp chất phân lập được xác định cấu trúc bằng phổ UV, MS và NMR (1H-NMR, 13C-NMR, DEPT, HSQC, HMBC và COSY). Đã có 12 hợp chất được phân lập và xác định cấu trúc, trong đó có các coumarin (ostruthin, 8-methoxyostruthin, demethylsuberosin), flavonoid, acridon alkaloid và triterpenoid. Nghiên cứu cũng đã thiết lập chất chuẩn cho các chất phân lập được để xây dựng quy trình định lượng bằng HPLC.

Luận án cũng đánh giá sơ bộ cơ chế tác động độc tế bào in vitro của ostruthin và 8-methoxyostruthin bằng cách nghiên cứu ảnh hưởng của chúng lên protein KDM2A trong tế bào ung thư. Kết quả cho thấy sự bất hoạt gen KDM2A trong tế bào làm thay đổi tác động của ostruthin và 8-methoxyostruthin, cho thấy protein này có thể liên quan đến cơ chế tác động của chúng. Bên cạnh đó, luận án đã xây dựng và thẩm định quy trình định lượng các chất marker bằng HPLC, đồng thời ứng dụng quy trình này để định lượng ostruthin trong các mẫu Xáo tam phân khác nhau trên thị trường. Kết quả cho thấy có sự khác biệt về hàm lượng ostruthin giữa các mẫu dược liệu. Nghiên cứu này đã đóng góp vào việc chuẩn hóa và kiểm soát chất lượng dược liệu Xáo tam phân.