Hiệu Ứng Dẫn Truyền Từ Tỷ Giá Đến Giá Xuất Khẩu Ở Việt Nam

1. Thông tin Luận văn thạc sĩ

• Tên Luận văn: HIỆU ỨNG DẪN TRUYỀN TỪ TỶ GIÁ ĐẾN GIÁ XUẤT KHẨU Ở VIỆT NAM
• Tác giả: Nguyễn Anh Thư
• Số trang: 74
• Năm: 2017
• Nơi xuất bản: TP. Hồ Chí Minh, Chương trình Giảng dạy Kinh tế Fulbright, Trường Đại học Kinh tế TP. Hồ Chí Minh
• Chuyên ngành học: Chính sách công
• Từ khoá: Tỷ giá, Giá xuất khẩu, Hiệu ứng dẫn truyền, Việt Nam

2. Nội dung chính

Luận văn “Hiệu ứng dẫn truyền từ tỷ giá đến giá xuất khẩu ở Việt Nam” nghiên cứu về mức độ ảnh hưởng của biến động tỷ giá đến giá xuất khẩu của Việt Nam, đặc biệt trong bối cảnh hoạt động xuất khẩu phụ thuộc lớn vào nguyên liệu nhập khẩu. Nghiên cứu này sử dụng phương pháp tiếp cận chuỗi giá cả để phân tích sự dẫn truyền, kết hợp với việc tìm hiểu các đặc điểm của hoạt động xuất nhập khẩu tại Việt Nam. Mục tiêu chính là đánh giá tác động của chính sách điều chỉnh tỷ giá (tăng tỷ giá) lên giá xuất khẩu, từ đó đưa ra các khuyến nghị chính sách nhằm thúc đẩy tăng trưởng xuất khẩu ổn định và bền vững hơn. Luận văn sử dụng khung lý thuyết của Laflèche (1996) về cơ chế dẫn truyền tỷ giá sang giá sản phẩm cuối cùng, kết hợp với mô hình định lượng Véctơ tự hồi quy cấu trúc (SVAR) để đo lường sự truyền dẫn các cú sốc.

Kết quả nghiên cứu cho thấy, khi chưa tính đến cú sốc giá nhập khẩu, cú sốc tỷ giá tăng 1% làm giá xuất khẩu giảm 0,44% ngay trong quý xảy ra cú sốc và giảm dần sau đó. Điều này cho thấy việc điều chỉnh tăng tỷ giá có tác động có lợi đến giá xuất khẩu. Tuy nhiên, khi đưa yếu tố giá nhập khẩu vào mô hình, cú sốc tỷ giá tăng 1% chỉ làm giá xuất khẩu giảm 0,21% tại quý xảy ra cú sốc và sau hai quý, giá xuất khẩu lại tăng lên 0,24%. Kết quả này hàm ý rằng yếu tố nguyên vật liệu đầu vào nhập khẩu đã hạn chế các tác động có lợi của chính sách điều chỉnh tăng tỷ giá sau hai quý khi có cú sốc tỷ giá xảy ra. Một điểm thú vị khác là mặc dù giá nhập khẩu có tác động khá lớn đến giá sản xuất, nhưng giá sản xuất lại có tác động khiêm tốn và chậm chạp lên giá xuất khẩu. Điều này gợi ý rằng tỷ lệ các yếu tố nhập khẩu trong giá hàng hóa xuất khẩu khá lớn, trong khi hàm lượng các yếu tố nội địa và giá trị gia tăng còn thấp, đồng thời thể hiện các nhà xuất khẩu Việt Nam có xu hướng hấp thụ các biến động bất lợi của tỷ giá do lợi thế cạnh tranh nhờ giá thấp.

Luận văn cũng chỉ ra rằng Việt Nam có độ mở kinh tế cao, tăng trưởng xuất khẩu ấn tượng, nhưng lại phụ thuộc nhiều vào nguyên liệu nhập khẩu, đặc biệt ở các ngành xuất khẩu chủ lực như điện tử, dệt may và thủy sản. Tình trạng nhập siêu kéo dài, cơ cấu nhập khẩu chủ yếu là tư liệu sản xuất và giá trị gia tăng thấp trong hàng xuất khẩu cho thấy sự yếu kém của năng lực sản xuất nội địa. Khu vực FDI đóng vai trò quan trọng trong xuất khẩu, nhưng sự liên kết với các doanh nghiệp nội địa còn yếu, dẫn đến tác động lan tỏa công nghệ và hiệu quả quản trị còn hạn chế. Tỷ giá thương mại hàng hóa của Việt Nam có xu hướng tăng, cho thấy giá nhập khẩu đang rẻ đi tương đối so với giá xuất khẩu, gây khó khăn cho các doanh nghiệp nội địa trong việc cạnh tranh.

Từ những kết quả nghiên cứu, luận văn khuyến nghị rằng để thúc đẩy xuất khẩu tăng trưởng ổn định, cần phải gia tăng hàm lượng các yếu tố nội địa và giá trị gia tăng trong hàng hóa xuất khẩu nhằm gia tăng hiệu quả của chính sách tỷ giá đến xuất khẩu. Để đạt được mục tiêu này, chính phủ có thể xem xét các chính sách sau: (i) Đưa tỷ giá về giá trị thực nhằm gia tăng lợi thế cạnh tranh của hàng xuất khẩu, đồng thời giảm cầu hàng nhập khẩu nhằm thúc đẩy các ngành công nghiệp phụ trợ thay thế nhập khẩu, tạo điều kiện để gia tăng hàm lượng nội địa. (ii) Thu hút FDI một cách trọng điểm, gắn kết với chính sách công nghiệp ưu tiên của quốc gia nhằm tạo ra sự lan toả công nghệ và tri thức từ các doanh nghiệp FDI sang doanh nghiệp nội, đưa doanh nghiệp nội vào chuỗi giá trị toàn cầu. Nghiên cứu cũng thừa nhận một số hạn chế về dữ liệu và phương pháp, gợi ý các hướng nghiên cứu tiếp theo để có cái nhìn sâu sắc hơn về vấn đề này.