1. Thông tin Nghiên cứu khoa học
- Tên nghiên cứu tiếng Anh: Analyzing the Characteristics of Green Bond Markets to Facilitate Green Finance in the Post-COVID-19 World
- Tên nghiên cứu tiếng Việt: Phân tích Đặc điểm của Thị trường Trái phiếu Xanh để Tạo điều kiện cho Tài chính Xanh trong Thế giới Hậu COVID-19
- Tác giả: Farhad Taghizadeh-Hesary, Naoyuki Yoshino, Han Phoumin
- Số trang: 24
- Năm: 2021
- Nơi xuất bản: Sustainability (MDPI)
- Chuyên ngành học: Tài chính bền vững, Kinh tế học
- Từ khoá: trái phiếu xanh, kỷ nguyên hậu COVID-19, Châu Á và Thái Bình Dương, tài chính xanh, phát triển bền vững
2. Nội dung chính
Nghiên cứu này tập trung vào việc phân tích thị trường trái phiếu xanh ở các khu vực khác nhau, đặc biệt là khu vực Châu Á – Thái Bình Dương, nhằm đánh giá vai trò của chúng trong việc thúc đẩy tài chính xanh trong bối cảnh hậu đại dịch COVID-19. Đại dịch đã làm giảm đáng kể đầu tư vào các dự án xanh trên toàn cầu, đe dọa việc đạt được các mục tiêu liên quan đến khí hậu. Do đó, việc áp dụng hệ thống tài chính xanh với các công cụ tài chính mới, như trái phiếu xanh, trở nên cấp thiết. Nghiên cứu này nhằm mục đích lấp đầy khoảng trống trong các nghiên cứu hiện có bằng cách so sánh đặc điểm, rủi ro và lợi nhuận của trái phiếu xanh giữa các khu vực khác nhau.
Nghiên cứu sử dụng cả nền tảng lý thuyết và phân tích thực nghiệm dựa trên dữ liệu từ Bloomberg New Energy Finance (BNEF) và Climate Bonds Initiative (CBI). Các phương pháp kinh tế lượng được áp dụng bao gồm ước lượng phân tích dữ liệu bảng bằng phương pháp bình phương tối thiểu tổng hợp (pooled ordinary least squares – OLS) và phương pháp ước lượng hiệu ứng ngẫu nhiên bình phương tối thiểu tổng quát (generalized least squares random effects estimator – GLS RE).
Kết quả nghiên cứu cho thấy trái phiếu xanh ở châu Á có xu hướng mang lại lợi nhuận cao hơn, nhưng cũng đi kèm với rủi ro và tính không đồng nhất cao hơn so với các khu vực khác. Một số chỉ tiêu đánh giá hiệu quả hoạt động huy động vốn Thị trường trái phiếu xanh châu Á chủ yếu bị chi phối bởi lĩnh vực ngân hàng, chiếm đến 60% tổng lượng phát hành. Điều này có ảnh hưởng đáng kể đến lợi nhuận của trái phiếu, vì trái phiếu do các ngân hàng phát hành thường có lợi nhuận thấp hơn mức trung bình. Nghiên cứu đề xuất các chính sách có thể làm tăng tỷ lệ lợi nhuận của trái phiếu do lĩnh vực ngân hàng phát hành, chẳng hạn như sử dụng hiệu ứng lan tỏa thuế (tax spillover). Đồng thời, việc đa dạng hóa các tổ chức phát hành, tăng cường sự tham gia của khu vực công và các chính sách giảm thiểu rủi ro cũng được khuyến nghị. Các dịch vụ chính của ngân hàng thương mại
Nghiên cứu xem xét các yếu tố ảnh hưởng đến thị trường trái phiếu xanh, bao gồm sự phát triển của các nguồn năng lượng tái tạo, nhận thức về môi trường và các mục tiêu phát triển bền vững (SDGs) của Liên Hợp Quốc. Báo cáo từ Ủy ban Liên chính phủ về Biến đổi Khí hậu (IPCC) và Chương trình Môi trường Liên Hợp Quốc (UNEP) nhấn mạnh sự cần thiết phải có các hành động mạnh mẽ hơn để đạt được các mục tiêu khí hậu. SDG 7 (năng lượng sạch và giá cả phải chăng) và SDG 13 (hành động vì khí hậu) liên quan trực tiếp đến các phát triển năng lượng xanh và giảm phát thải carbon.
Một trong những rào cản lớn nhất trong phát triển năng lượng tái tạo là mức đầu tư thấp. Phần lớn đầu tư trên thế giới vẫn đổ vào các nguồn năng lượng phát thải carbon, như nhiên liệu hóa thạch. Đại dịch COVID-19 và suy thoái kinh tế toàn cầu đã làm giảm đáng kể đầu tư vào năng lượng tái tạo, hiệu quả năng lượng và các dự án xanh khác. Giá nhiên liệu hóa thạch giảm cũng làm giảm tính cạnh tranh của năng lượng tái tạo, đe dọa các mục tiêu của Hiệp định Paris và các SDG liên quan.
Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng các dự án cơ sở hạ tầng xanh thường đòi hỏi vốn vay lớn và có liên quan đến rủi ro cao và lợi nhuận thấp ở giai đoạn đầu. Việc tiếp cận tài chính cho các dự án xanh đặc biệt khó khăn ở châu Á, nơi khu vực tài chính do các ngân hàng chi phối. Các nhà đầu tư mạo hiểm còn hạn chế, và các ngân hàng thường coi các dự án xanh là rủi ro. Bên cạnh đó, còn có sự không phù hợp về kỳ hạn giữa các khoản vay ngân hàng ngắn hạn và các dự án xanh trung và dài hạn. Do đó, tài chính truyền thống không cung cấp đủ vốn cho các dự án xanh, đòi hỏi cần có các hình thức tài chính sáng tạo hoặc hệ thống tài chính xanh.
Trái phiếu xanh là một công cụ tài chính quan trọng trong hệ thống tài chính xanh. Chúng là các chứng khoán có thu nhập cố định, được sử dụng để tài trợ cho các dự án xanh. Khu vực Châu Á – Thái Bình Dương đã tăng cường sử dụng công cụ này để thu hẹp khoảng cách giữa các dự án cơ sở hạ tầng và khả năng tiếp cận tài chính. Mặc dù trái phiếu xanh được ưa chuộng ở châu Á, nhưng đặc điểm của khu vực tài chính châu Á, do các hình thức ngân hàng truyền thống chi phối, có thể ảnh hưởng đến lợi nhuận và rủi ro của trái phiếu xanh. Vai trò của vốn chủ sở hữu trong hoạt động ngân hàng thương mại
Các nghiên cứu gần đây cho thấy trái phiếu xanh có xu hướng có lợi nhuận thấp hơn so với các trái phiếu thông thường. Điều này là do các dự án xanh thường ở giai đoạn phát triển ban đầu và không phải lúc nào cũng khả thi về mặt thương mại so với các dự án “nâu” dựa trên nhiên liệu hóa thạch. Ngoài ra, các dự án xanh thường đắt đỏ hơn do các chính sách hỗ trợ nhiên liệu hóa thạch và việc thiếu thuế hiệu quả đối với các công ty nhiên liệu hóa thạch. Một số nghiên cứu cũng cho thấy thị trường trái phiếu xanh biến động mạnh hơn và rủi ro hơn thị trường trái phiếu thông thường.
Tuy nhiên, các nghiên cứu hiện tại thường thực hiện phân tích toàn cầu, trong khi đặc điểm khu vực có thể đóng vai trò quan trọng trong việc xác định rủi ro và lợi nhuận của các công cụ này. Hiệu suất của các công cụ có thu nhập cố định phụ thuộc nhiều vào các biến kinh tế vĩ mô như thay đổi thị trường tài chính, bất ổn kinh tế và hoạt động kinh tế hàng ngày. Do đó, hiệu suất và rủi ro của trái phiếu xanh có thể khác nhau tùy thuộc vào hoạt động kinh tế của khu vực hoặc đánh giá rủi ro của nhà đầu tư. Sự khác biệt trong các đặc điểm vốn có của thị trường tài chính, dựa trên khu vực, cũng có thể ảnh hưởng đến trái phiếu xanh.
Nghiên cứu này tìm cách xác định liệu sự thống trị của ngân hàng truyền thống có tác động đến lợi nhuận của trái phiếu xanh được phát hành ở Châu Á – Thái Bình Dương hay không. Các câu hỏi nghiên cứu bao gồm: (i) Trái phiếu xanh ở châu Á so với các khu vực khác về quy mô và thời gian đáo hạn như thế nào? (ii) Về mặt lợi nhuận và rủi ro, trái phiếu xanh ở châu Á so với phần còn lại của thế giới như thế nào? (iii) Loại hình tổ chức phát hành có ảnh hưởng đến hiệu suất của trái phiếu hay không?
3. Kết luận
Nghiên cứu đã chỉ ra rằng trái phiếu xanh được phát hành ở khu vực Châu Á – Thái Bình Dương có những đặc điểm khác biệt so với trái phiếu xanh ở Châu Âu và Bắc Mỹ. Trái phiếu xanh ở Châu Á có xu hướng mang lại lợi nhuận cao hơn, nhưng đi kèm với rủi ro cao hơn và tính không đồng nhất lớn hơn. Lĩnh vực ngân hàng và tài chính chi phối thị trường phát hành trái phiếu xanh ở Châu Á, và trái phiếu do các ngân hàng phát hành thường có lợi nhuận thấp hơn.
Nghiên cứu khuyến nghị các chính sách để tăng tỷ lệ lợi nhuận của trái phiếu do lĩnh vực ngân hàng phát hành, chẳng hạn như sử dụng hiệu ứng lan tỏa thuế, đa dạng hóa các tổ chức phát hành, tăng cường sự tham gia của khu vực công và các chính sách giảm thiểu rủi ro. Các biện pháp khác bao gồm thiết lập hệ thống xếp hạng tín dụng xanh, giảm trợ cấp cho nhiên liệu hóa thạch và thiết lập các công cụ giảm thiểu rủi ro công cộng. Những thay đổi này có thể giúp trái phiếu xanh của Châu Á trở nên hấp dẫn hơn đối với các nhà đầu tư và đẩy nhanh cuộc chiến chống biến đổi khí hậu trong khu vực. Ngoài ra, cần có một định nghĩa rõ ràng và thống nhất về trái phiếu xanh và xếp hạng tín dụng xanh để đo lường tỷ lệ xanh của các dự án. Trong các hệ thống tài chính do ngân hàng định hướng như ở Châu Á, việc chỉ dựa vào phát hành trái phiếu xanh có thể không đủ để lấp đầy khoảng trống tài chính xanh, cần có các cơ chế và công cụ bổ sung.