Thực trạng hoạt động đầu tư, thanh toán và quản lý thanh toán tiền ảo Bitcoin ở một số quốc gia trên thế giới – định hướng cho Việt Nam

MỤC LỤC TRANG PHỤ BÌA LỜI CAM ĐOAN MỤC LỤC DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT DANH MỤC CÁC BẢNG DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ, ĐỒ THỊ TÓM TẮT LUẬN VĂN - ABSTRACT CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU ..........................................1 1.1. Sự cần thiết của vấn để nghiên cứu......................................................................1 1.2. Muc tiêu và câu hỏi nghiên cứu ...........................................................................2 1.2.1. Mục tiêu nghiên cứu..........................................................................................2 1.2.1.1. Mục tiêu tổng quát .........................................................................................2 1.2.1.2. Mục tiêu cụ thể...............................................................................................2 1.2.2. Câu hỏi nghiên cứu ...........................................................................................3 1.3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu........................................................................3 1.3.1. Đối tượng nghiên cứu........................................................................................3 1.3.2. Phạm vi nghiên cứu...........................................................................................3 1.4. Phương pháp nghiên cứu......................................................................................4 1.5. Kết cấu của luận văn ...........................................................................................4 1.6. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài ............................................................4 CHƯƠNG 2: TỔNG QUAN VỀ TIỀN ẢO BITCOIN..........................................5 2.1. Lý thuyết chung về tiền ảo và tiền ảo Bitcoin......................................................5 2.1.1. Lý thuyết chung về tiền ảo ................................................................................5 2.1.1.1. Định nghĩa về tiền ảo .....................................................................................5 2.1.1.2. Phân loại tiền ảo .............................................................................................6 2.1.1.3. Đặc điểm ........................................................................................................7 2.1.1.4. Các chủ thể tham gia ......................................................................................9 2.1.2. Tổng quan về tiền ảo Bitcoin ............................................................................9 2.1.2.1. Khái niệm tiền ảo Bitcoin ..............................................................................9 2.1.2.2. Đặc điểm và cơ chế giao dịch ......................................................................11 2.1.2.3. Cơ chế giao dịch Bitcoin..............................................................................13 2.1.2.4. Cơ hội và rủi ro ............................................................................................16 2.2. Các nghiên cứu liên quan đến tiền ảo Bitcoin ..................................................20 2.2.1. Các nghiên cứu nước ngoài.............................................................................20 2.2.2. Các nghiên cứu nước ngoài.............................................................................25 2.3. Tổng quan tiền ảo Bitcoin ở một số quốc gia trên thế giới................................26 2.3.1. Lịch sử hình thành và phát triển Bitcoin.........................................................26 2.3.2. Bối cảnh thế giới về tiền ảo Bitcoin................................................................29 2.3.3. Những đóng góp của tiền ảo Bitcoin ở một số quốc gia trên thế giới ............32 2.3.4. Sự tồn tại của tiền ảo Bitcoin ở một số quốc gia trên thế giới ........................35 KẾT LUẬN CHƯƠNG 2....................................................................................... 39 CHƯƠNG 3: THỰC TRẠNG ĐẦU TƯ, THANH TOÁN VÀ QUẢN LÝ THANH TOÁN TIỀN ẢO BITCOIN Ở MỘT SỐ QUỐC GIA TRÊN THẾ GIỚI..........................................................................................................................40 3.1. Một số sàn giao dịch Bitcoin phổ biến trên thế giới và thực trạng đầu tư Bitcoin ở Mỹ ..........................................................................................................................40 3.1.1. Một số sàn giao dịch Bitcoin phổ biến trên thế giới .......................................40 3.1.2. Thực trạng đầu tư tiền ảo Bitcoin ở Mỹ..........................................................49 3.2. Thực trạng thanh toán Bitcoin ở Mỹ..................................................................53 3.3. Thực trạng quản lý thanh toán Bitcoin ở Mỹ.....................................................58 KẾT LUẬN CHƯƠNG 3........................................................................................64 CHƯƠNG 4: ĐỊNH HƯỚNG CHO VIỆT NAM TRONG HOẠT ĐỘNG ĐẦU TƯ, QUẢN LÝ, GIÁM SÁT TIỀN ẢO BITCOIN .............................................65 4.1. Bối cảnh Việt Nam về tiền ảo Bitcoin ...............................................................65 4.1.1. Bitcoin - Những vấn đề tồn tại tại Việt Nam ..................................................65 4.1.2. Bitcoin – Những vấn đề đặt ra đối với Việt Nam ...........................................70 4.1.2.1. Xu hướng phát triển của thị trường thế giới ...............................................70 4.1.2.2. Rủi ro của tiền ảo Bitcoin ............................................................................72 4.2 Định hướng cho Việt Nam trong hoạt động đầu tư, quản lý, giám sát tiền ảo Bitcoin .......................................................................................................................74 4.2.1. Định hướng cho Việt Nam trong hoạt động đầu tư tiền ảo Bitcoin ................74 4.2.2. Định hướng cho Việt Nam trong hoạt động quản lý, giám sát tiền ảo Bitcoin... ...................................................................................................................................75 4.2.2.1. Đối với Chính phủ Việt Nam .......................................................................78 4.2.2.2. Đối với các tổ chức tín dụng ........................................................................79 4.2.2.3. Đối với các nhà đầu tư .................................................................................80 KẾT LUẬN CHƯƠNG 4........................................................................................81 KẾT LUẬN .............................................................................................................82 TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT BTC : Bitcoin FSA : Cơ quan Dịch vụ Tài chính Nhật Bản ICO : Initial Coin Offering (Hoạt động chào bán tiền ảo lần đầu) NHNN : Ngân hàng nhà nước SEC : Ủy ban Thị trường chứng khoán Mỹ TCTD : Tổ chức tín dụng USD : Đồng đô la Mỹ VNĐ : Đồng Việt Nam WTO : World Trade Organization (Tổ chức thương mại thế giới) DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 3.1: Doanh số giao dịch Bitcoin của Mỹ giai đoạn 2013-2018 DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ Hình 2.1: Phân loại tiền ảo theo nền kinh tế thực Hình 2.2: Số lượng các cuộc tấn công bằng mã độc ngày càng có xu hướng gia tăng và Mỹ là quốc gia hứng chịu nhiều cuộc tấn công nhất Hình 3.1: Những quốc gia có thị trường Bitcoin phát triển Hình 3.2: Khối lượng giao dịch Bitcoin trên thế giới bằng các tiền tệ khác nhau thời điểm tháng 10/2017 Hình 3.3: Quy mô giao dịch BTC/USD trên sàn giao dịch Coinbase (giai đoạn 2014- 2020) Hình 3.4: Quy mô giao dịch BTC/USD trên sàn giao dịch BitStamp (giai đoạn 2012- 2020) Hình 3.5: Quy mô giao dịch BTC/USD trên sàn giao dịch Kraken (giai đoạn 2014- 2020) Hình 3.6: Quy mô giao dịch BTC/USD trên sàn giao dịch Gemini (giai đoạn 2015- 2020) Hình 3.7: Biểu đồ doanh số giao dịch Bitcoin của Mỹ giai đoạn 2013-2018 Hình 3.8: Giao dịch Bitcoin bằng USD trên thế giới Hình 3.9: Tỷ lệ giao dịch tiền ảo Bitcoin trên thế giới năm 2018 Hình 4.1: Diễn biến sự quan tâm dành cho Bitcoin tại Việt Nam qua Google Trends TÓM TẮT LUẬN VĂN Đề tài: “Thực trạng hoạt động đầu tư, thanh toán và quản lý thanh toán tiền ảo Bitcoin ở một số quốc gia trên thế giới – Định hướng cho Việt Nam”. Nội dung tóm tắt: + Lý do lựa chọn đề tài nghiên cứu: Thị trường tiền ảo Bitcoin những năm gần đây phát triển rất nhanh tại Việt Nam. Sự bùng nổ mạnh mẽ của các đồng tiền ảo nói chung và đồng Bitcoin nói riêng cùng với sự tăng giá lên tới hàng trăm lần của đồng tiền ảo này trong thời gian qua đã khiến thị trường tiền ảo trở thành thị trường đầu tư hấp dẫn và sinh lời cao, thu hút mạnh sự quan tâm của giới đầu tư, đầu cơ, quỹ đầu tư lớn, các nhà đầu tư cá nhân. Ở Việt Nam hiện nay việc đầu tư Bitcoin được xem là không hợp pháp. Ngân hàng nhà nước cũng đã từng cảnh báo, việc sử dụng Bitcoin và các loại tiền ảo tương tự khác làm phương tiện thanh toán không được pháp luật thừa nhận và bảo vệ. Tuy nhiên, thực tiễn vẫn tồn tại các hoạt động đầu tư, giao dịch với các tài sản ảo và tiền điện tử. Thực tế hiện nay, thị trường đầu tư tiền ảo Bitcoin vẫn đang tồn tại trên các sàn giao dịch không chính thức tại Việt Nam và kéo theo là các hệ lụy và rủi ro ảnh hưởng đến sự phát triển của nền kinh tế nói chung và người dân nói riêng. Động cơ nghiên cứu đề tài này: Tiền ảo Bitcoin không được pháp luật Việt Nam công nhận là đồng tiền thanh toán cũng như tài tài sản hay hình thức đầu tư hợp pháp. Tuy nhiên, thực tiễn vẫn tồn tại các sàn giao dịch Bitcoin không chính thức, các vụ lừa đảo với nhiều hình thức như kêu gọi góp vốn đầu tư, bán hàng đa cấp… nhằm chiếm dụng vốn, lừa gạt, rửa tiền hoặc các hành vi phạm pháp gây một hệ lụy đến nền kinh tế và sự ổn định của xã hội. Hiện nay ở Việt Nam, chưa có nhiều nghiên cứu về tiền ảo Bitcoin để làm luận cứ định hướng cho Việt Nam cũng như đề xuất một số khuyến nghị cho Chính Phủ để quản lý và giám sát tiền ảo Bitcoin. Xuất phát từ yêu cầu nêu trên, tác giả lựa chọn đề tài “Thực trạng hoạt động đầu tư, thanh toán và quản lý thanh toán tiền ảo Bitcoin ở một số quốc gia trên thế giới - Định hướng cho Việt Nam”. + Mục tiêu nghiên cứu: Mục tiêu tổng quát của đề tài: Trên cơ sở nghiên cứu thực trạng đầu tư, thanh toán và quản lý thanh toán tiền ảo Bitcoin ở một số quốc gia trên thế giới, liên hệ thực tiễn ở Việt Nam đề xuất định hướng. Mục tiêu cụ thể của đề tài: Tổng quan thị trường Bitcoin ở một số quốc gia hợp pháp tiền ảo Làm rõ tính chất, đặc điểm, cơ chế hoạt động của thị trường Bitcoin. Thực trạng đầu tư, thanh toán và quản lý, giám sát Bitcoin ở một số quốc gia trên thế giới. Những đóng góp và hạn chế của Bitcoin trên thị trường thế giới Liên hệ thực tiễn Việt Nam những vấn đề về Bitcoin còn tồn tại trong bối cảnh pháp luật không thừa nhận. Định hướng cho Việt Nam trong hoạt động đầu tư, quản lý, giám sát tiền ảo Bitcoin. Khoảng trống nghiên cứu: Hiện nay, Bitcoin vẫn đang tồn tại trong nền kinh tế và xã hội Việt Nam gây ra các hệ lụy như lừa đảo, rửa tiền… làm ảnh hưởng đến sự phát triển của nền kinh tế cũng như sự ổn định của xã hội. Bên cạnh đó, xu hướng phát triển và độ lan tỏa một cách nhanh chóng và rộng lớn của Bitcoin đang là vấn đề khó khăn cho Chính Phủ trong việc kiểm soát và quản lý. Kiến thức cũng như thông tin trong bài nghiên cứu của tác giả còn nhiều hạn chế, do đó, bài nghiên cứu không tránh khỏi những thiếu sót. + Phương pháp nghiên cứu: Đề tài sử dụng phương pháp định tính thông qua việc tổng hợp các nghiên cứu trên thế giới và nghiên cứu ở Việt Nam có liên quan đến vấn đề nghiên cứu. Tìm kiếm thông tin, thu thập dữ liệu từ các nguồn đáng tin cậy. Chọn ra một số quốc gia đang thành công trong hoạt động đầu tư, thanh toán và cách quản lý, giám sát thanh toán tiền ảo Bitcoin để đi phân tích và từ đó đưa ra các định hướng cho Việt Nam. + Kết quả nghiên cứu: Kết quả nghiên cứu này có ý nghĩa với nền kinh tế và xã hội Việt Nam. Luận văn này của tác giả góp phần định hướng cho Việt Nam trong hoạt động đầu tư, quản lý, giám sát tiền ảo Bitoin. Bên cạnh đó, hạn chế những rủi ro và hệ lụy cho nền kinh tế - xã hội gây ra bởi tiền ảo Bitcoin. Đồng thời, cảnh tỉnh các nhà đầu tư nên có kiến thức và tỉnh táo hơn trong việc quản lý danh mục đầu tư của mình để hạn chế rủi ro và tránh bị lợi dụng bởi những thành phần lừa đảo. + Kết luận và hàm ý: Hệ thống tài chính – ngân hàng của Việt Nam còn ở giai đoạn đang phát triển, chứa đựng nhiều yếu tố rủi ro có thể xảy ra đổ vỡ. Thêm vào đó, các yếu tố khác như cơ sở hạ tầng, công nghệ thông tin… còn kém xa so với các nước phát triển. Vì vậy, việc chấp nhận đồng bitcoin trong giai đoạn này chưa phù hợp đối với thực tiễn ở Việt Nam. Để hạn chế những rủi ro, hệ lụy cho xã hội và nền kinh tế, kịp thời phát hiện, ngăn chặn, xử lý các hành vi vi phạm pháp luật, Chính Phủ cần phối hợp với các cơ quan chức năng và Ngân hàng nhà nước để đưa ra những giải pháp cụ thể, thiết thực, hợp lý phù hợp với điều kiện phát triển và thực tiễn của Việt Nam trong tương lai không xa. Từ khóa: Tiền ảo Bitcoin, đầu tư, thanh toán, quản lý, định hướng cho Việt Nam. ABSTRACT Title: "Status of Bitcoin investment, payment and payment management activities in a number of countries around the world - Orientations for Vietnam". Abstract: + Reasons for choosing research topics: Bitcoin virtual currency market in recent years has grown very fast in Vietnam. The strong explosion of cryptocurrencies in general and Bitcoin in particular, along with the rise of hundreds of times of this virtual currency, has made the virtual currency market an attractive investment market. and high profitability, attracting the attention of investors, speculators, large investment funds, and individual investors. In Vietnam today, Bitcoin investment is considered illegal. The State Bank has also warned that the use of Bitcoin and other similar virtual currencies as a means of payment is not recognized and protected by law. However, there still exist investments and transactions with virtual assets and cryptocurrencies. In fact, the Bitcoin virtual currency investment market still exists on the unofficial exchanges in Vietnam and entails the consequences and risks affecting the development of the economy in general and people in particular. Motivation to study this topic: Bitcoin virtual currency is not recognized by Vietnamese law as a payment currency as well as property or legal investment. However, the reality still exists unofficial Bitcoin exchanges, scams with many forms such as calling for capital contribution, multi-level sales ... in order to appropriate capital, cheat, money laundering or other illegal acts have consequences for the economy and social stability. Currently in Vietnam, there has not been much research on Bitcoin virtual currency to support Vietnam as well as recommendations for the Government to manage and monitor Bitcoin virtual currency. Stemming from the above requirement, the author chooses the topic "Status of Bitcoin investment, payment and payment management activities in a number of countries around the world - Orientations for Vietnam". + Research objectives: General objective of the topic: Based on the research on the current situation of Bitcoin investment, payment and payment management in a number of countries around the world, practical contact in Vietnam proposes direction. Specific objectives of the project: Overview of Bitcoin market in some countries where virtual money is legal Clarify the nature, characteristics, mechanism of operation of the Bitcoin market. Status of investment, payment and management, monitoring of Bitcoin in a number of countries around the world. Bitcoin's contributions and limitations in the world market Practical contacts with Vietnam about Bitcoin issues still exist in the context of the law does not recognize. Orientation for Vietnam in Bitcoin investment, management and supervision activities. Research gap: Currently, Bitcoin still exists in Vietnam's economy and society causing consequences such as fraud, money laundering ... affecting the development of the economy as well as the stability of society. Besides, the trend of development and spread quickly and broadly of Bitcoin is a difficult problem for the Government to control and manage. The knowledge as well as the information in the author's research is limited, so the paper cannot avoid shortcomings. + Research method: The topic uses qualitative methods through the synthesis of research in the world and research in Vietnam related to the research issues. Search for information, collect data from reliable sources. Select a number of countries that are successful in investing, payment and how to manage and monitor Bitcoin virtual payments to analyze and thereby give directions to Vietnam. + Research results: The results of this study are significant for the economy and society of Vietnam. This thesis of the author contributes to the orientation for Vietnam in Bitoin investment, management and supervision activities. Besides, limiting the risks and implications for the economy - society caused by Bitcoin virtual currency. At the same time, alert investors should be more knowledgeable and alert in managing their portfolios to minimize risks and avoid being taken advantage of by fraudulent components. + Conclusions and implications: Vietnam's financial and banking system is still at a developing stage, containing many risk factors that may occur. In addition, other factors such as infrastructure, information technology ... are far inferior to developed countries. Therefore, the acceptance of bitcoin in this period is not suitable for reality in Vietnam. In order to limit risks and consequences to society and the economy, to promptly detect, prevent and handle law violations, the Government should coordinate with functional agencies and the Bank of Vietnam. countries to offer specific, practical and reasonable solutions suitable to Vietnam's development and practical conditions in the near future. Key words: Bitcoin virtual currency, investment, payment, management, orientation for Vietnam. 1 CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU 1.1. Sự cần thiết của vấn đề nghiên cứu Trong thời đại toàn cầu hóa hiện nay, khi nhu cầu đầu tư, thanh toán và giao dịch ngày càng cao, tiền tệ với chức năng là trung gian trao đổi, đóng vai trò thiết yếu cho sự phát triển bền vững của mỗi nền kinh tế. Lịch sử phát triển của tiền tệ đã chứng kiến nhiều sự thay đổi về hình thái cũng như chức năng của tiền tệ nói chung, gắn liền với từng bước phát triển của kinh tế thế giới. Ngày nay do sự phát triển của các tổ chức tín dụng, cùng với tiến bộ vượt bậc trong lĩnh vực công nghệ thông tin và mạng lưới viễn thông, nhiều hình thái tiền tệ mới đã xuất hiện như tiền tín dụng hay tiền điện tử. Trong đó, phải kể đến sự phát triển mạnh mẽ của tiền điện tử trong những năm gần đây. Điển hình là đồng Bitcoin ra đời với vai trò như một loại tiền tệ thanh toán trực tuyến. Dù mỗi đồng tiền ảo có ưu điểm và nhược điểm riêng nhưng cùng với xu thế của cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0, tiền ảo ngày càng phổ biến, lan tỏa và thâm nhập vào các quốc gia trên toàn thế giới, trong đó có Việt Nam. Sự xuất hiện của Bitcoin, khởi đầu cho một kỷ nguyên tiền tệ thế hệ mới được hậu thuẫn bằng công nghệ bảo mật tiên phong mang tên BlockChain. Hệ thống này tồn tại song hành với hệ thống tiền giấy truyền thống, lớn mạnh theo từng ngày và gần như ngoài tầm kiểm soát của các Chính phủ. Đó cũng là hàm ý của đoạn Code nằm trong Block khởi nguyên của cha đẻ Bitcoin. Mặc dù còn nhiều khiếm khuyết và non trẻ, nhưng điểm hấp dẫn lớn nhất của Bitcoin nằm trong bản chất “bất tín, ẩn danh và cá nhân tuyệt đối”. Chính đặc điểm nổi trội này ngày càng gieo niềm tin, cắm rễ sâu vào một xã hội hiện đại nhưng không an toàn, bị kiểm soát hoàn toàn và mất niềm tin. Bitcoin đang mang trên mình một sứ mạng chinh phạt, tiềm ẩn một vẻ đẹp đầy quyến rũ và nguy hiểm. Bitcoin nói riêng và hệ thống tiền ảo nói chung có thể thu hút sự chú ý của các nhà kinh tế và các nhà quản trị để tạo ra tiền ảo của thế hệ kế tiếp, thiết lập một hệ thống tài chính mới và hiệu quả hơn. Sự xuất hiện của tiền ảo có thể có tác động tương tự mà các mạng xã hội như Facebook, zalo, webchat, instergram… làm tăng 2 năng suất và giảm chi phí truyền thông của người dùng mà không cần hệ thống viễn thông truyền thống, trong hệ thống tài chính, kinh doanh và thương mại điện tử. Sự bùng nổ mạnh mẽ của các đồng tiền ảo nói chung và đồng Bitcoin nói riêng cùng với sự tăng giá lên tới hàng trăm lần của đồng tiền ảo này trong thời gian qua đã khiến thị trường tiền ảo trở thành thị trường đầu tư hấp dẫn và sinh lời cao, thu hút mạnh sự quan tâm của giới đầu tư, đầu cơ, quỹ đầu tư lớn, các nhà đầu tư cá nhân. (Nguồn: Võ Hữu Phước, 2017). Ở Việt Nam hiện nay việc đầu tư Bitcoin được xem là không hợp pháp. Ngân hàng nhà nước cũng đã từng cảnh báo, việc sử dụng Bitcoin và các loại tiền ảo tương tự khác làm phương tiện thanh toán không được pháp luật thừa nhận và bảo vệ. Tuy nhiên, thực tiễn vẫn tồn tại các hoạt động đầu tư, giao dịch với các tài sản ảo và tiền điện tử. Thực tế hiện nay, thị trường đầu tư tiền ảo Bitcoin vẫn đang tồn tại trên các sàn giao dịch không chính thức tại Việt Nam và kéo theo là các hệ lụy và rủi ro ảnh hưởng đến sự phát triển của nền kinh tế nói chung và người dân nói riêng. Cho đến nay ở Việt Nam vẫn chưa có nhiều nghiên cứu đầy đủ về đồng tiền ảo Bitcoin để làm luận cứ định hướng cho Việt Nam cũng như đề xuất một số khuyến nghị cho Chính Phủ để quản lý và giám sát tiền ảo Bitcoin. Xuất phát từ yêu cầu trên, tác giả lựa chọn đề tài: “Thực trạng hoạt động đầu tư, thanh toán và quản lý thanh toán tiền ảo Bitcoin ở một số quốc gia trên thế giới - Định hướng cho Việt Nam”. 1.2. Mục tiêu và câu hỏi nghiên cứu 1.2.1. Mục tiêu nghiên cứu 1.2.1.1. Mục tiêu tổng quát Mục tiêu tổng quát của đề tài: Trên cơ sở nghiên cứu thực trạng đầu tư, thanh toán và quản lý thanh toán tiền ảo Bitcoin ở một số quốc gia trên thế giới, liên hệ thực tiễn ở Việt Nam đề xuất định hướng. 1.2.1.2. Mục tiêu cụ thể Mục tiêu cụ thể của đề tài: 3 Tổng quan thị trường Bitcoin ở một số quốc gia hợp pháp tiền ảo Làm rõ tính chất, đặc điểm, cơ chế hoạt động của thị trường Bitcoin. Thực trạng đầu tư, thanh toán và quản lý, giám sát Bitcoin ở một số quốc gia trên thế giới. Những đóng góp và hạn chế của Bitcoin trên thị trường thế giới Liên hệ thực tiễn Việt Nam những vấn đề về Bitcoin còn tồn tại trong bối cảnh pháp luật không thừa nhận. Định hướng cho Việt Nam trong hoạt động đầu tư, quản lý, giám sát tiền ảo Bitcoin. 1.2.2. Câu hỏi nghiên cứu Hoạt động tiền ảo Bitcoin trong bối cảnh thế giới như thế nào? Lịch sử hình thành, đặc điểm và cơ chế hoạt động của thị trường tiền ảo Bitcoin là gì? Thực trạng hoạt động đầu tư, thanh toán tiền ảo bitcoin ở một số quốc gia trên thế giới thế nào? Một số quốc gia trên thế giới chấp nhận Bitcoin quản lý và giám sát hoạt động đầu tư và giao dịch bitcoin như thế nào? Tiền ảo Bitcoin mang lại những đóng góp và hạn chế như thế nào cho thế giới? Định hướng Việt Nam về đồng bitcoin như thế nào trong bối cảnh pháp luật không thừa nhận Bitcoin? 1.3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 1.3.1. Đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu là thị trường Bitcoin ở một số quốc gia trên thế giới. 1.3.2. Phạm vi nghiên cứu Phạm vi nghiên cứu: + Không gian: Một số quốc gia trên thế giới nổi bật trong hoạt động đầu tư, thanh toán và quản lý thanh toán tiền ảo Bitcoin. + Thời gian: Giai đoạn 2013-2019. 4 1.4. Phương pháp nghiên cứu: Đề tài sử dụng phương pháp định tính thông qua việc tổng hợp các nghiên cứu trên thế giới và nghiên cứu ở Việt Nam có liên quan đến vấn đề nghiên cứu. Tìm kiếm thông tin, thu thập dữ liệu từ các nguồn đáng tin cậy. Chọn ra một số quốc gia đang thành công trong hoạt động đầu tư, thanh toán và cách quản lý, giám sát thanh toán tiền ảo Bitcoin để đi phân tích và từ đó đưa ra các định hướng cho Việt Nam. 1.5. Kết cấu của luận văn: Luận văn có kết cấu gồm 4 chương: Chương 1: Giới thiệu vấn đề nghiên cứu. Chương 2: Tổng quan về tiền ảo Bitcoin Chương 3: Thực trạng đầu tư, thanh toán và quản lý thanh toán tiền ảo Bitcoin ở một số quốc gia trên thế giới. Chương 4: Định hướng cho Việt Nam trong hoạt động đầu tư, quản lý, giám sát tiền ảo Bitcoin. 1.6. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài: Đề tài nghiên cứu nhằm phân tích hoạt động đầu tư và thanh toán Bitcoin; sự quản lý và giám sát thanh toán đồng tiền này; những đóng góp và mặt tồn tại của Bitcoin ở một số quốc gia trên thế giới, qua đó định hướng cho Việt Nam. Liên hệ thực tiễn ở Việt Nam để đưa ra các khuyến nghị cho Chính Phủ hạn chế sự phát triển và tồn tại của Bitcoin và lời khuyên cho các nhà đầu tư. 5 CHƯƠNG 2: TỔNG QUAN VỀ TIỀN ẢO BITCOIN 2.1. Lý thuyết chung về tiền ảo và tiền ảo Bitcoin 2.1.1. Lý thuyết chung về tiền ảo 2.1.1.1. Định nghĩa về tiền ảo Theo Sia Partners, (2015): “Tiền ảo có thể được định nghĩa như là một đại diện của tiền kỹ thuật số mà giá trị của nó được phát hành và kiểm soát bởi các nhà đầu tư, được sử dụng và chấp nhận trong một cộng đồng các thành viên sử dụng tiền ảo cụ thể nào đó”. Không giống như tiền tệ thông thường, tiền ảo dựa vào một hệ thống đáng tin cậy và không phải do ngân hàng trung ương hoặc một cơ quan ngân hàng nào phát hành. Tiền ảo là một đơn vị trao đổi số hóa, không được đảm bảo bởi một đồng tiền chính thức do chính phủ phát hành. Tiền ảo có thể được sử dụng rộng rãi trong một nền kinh tế ảo (là nền kinh tế được định nghĩa bao gồm các hoạt động kinh tế giữa các nhóm cộng đồng, tương tác với nhau thông qua các thiếp lập ảo) hoặc có thể được sử dụng thay cho đồng tiền chính phủ để mua bán hàng hóa, dịch vụ trong một nền kinh tế thực. (Theo Văn phòng trách nhiệm chính phủ Mỹ - United States Gorverment Accountability Office, 2014). Tiền ảo là một loại tiền kỹ thuật số, không được quản lý, do người sáng lập phát hành và thường do người sáng lập kiểm soát, được sử dụng và chấp nhận bởi các thành viên của một nền kinh tế ảo cụ thể (Theo ECB - European Cetral Bank, 2012 – Ngân hàng trung ương Châu Âu). Theo FICEN (Financial Crimes Enforcement Network -Mạng lưới thực thi tội phạm tài chính), là một cục trực thuộc Kho bạc Hoa Kỳ định nghĩa tiền ảo là một phương tiện trao đổi, hoạt động như tiền tệ trong một số môi trường nào đó, nhưng không có tất cả thuộc tính của tiền thật cũng như không có tư cách pháp lý. Theo FATF (Financial Action Task Force, 2014 – Lực lượng đặc nhiệm hành động tài chính về rửa tiền), tiền ảo là một giá trị kỹ thuật số có chức năng và hoạt động như một phương tiện trao đổi; một đơn vị tài khoản và lưu trữ giá trị,