Thể Chế, Năng Suất Yếu Tố Tổng Hợp Và Tăng Trưởng Kinh Tế: Nghiên Cứu Các Quốc Gia Đang Phát Triển

1. Thông tin Luận văn thạc sĩ

• Tên Luận văn: Thể chế, Năng suất yếu tố tổng hợp và Tăng trưởng kinh tế: Nghiên cứu các quốc gia đang phát triển
• Tác giả: Phạm Duy Linh
• Số trang: 234
• Năm: 2017
• Nơi xuất bản: Trường Đại học Kinh tế TP. Hồ Chí Minh
• Chuyên ngành học: Tài chính – Ngân hàng
• Từ khoá: Thể chế, Năng suất yếu tố tổng hợp (TFP), Tăng trưởng kinh tế, Quốc gia đang phát triển

2. Nội dung chính

Luận văn nghiên cứu về mối quan hệ giữa thể chế, năng suất yếu tố tổng hợp (TFP) và tăng trưởng kinh tế tại các quốc gia đang phát triển. Luận văn xuất phát từ câu hỏi vì sao một số quốc gia giàu có trong khi những quốc gia khác lại nghèo, và cho rằng tăng trưởng kinh tế là mục tiêu vĩ mô hàng đầu của chính phủ các quốc gia. Trong bối cảnh tác động của việc gia tăng vốn và lao động đến tăng trưởng đang giảm sút, các quốc gia đang phát triển cần tạo ra năng suất ngày càng cao. Luận văn dựa trên lý thuyết tăng trưởng của Solow, lý thuyết tăng trưởng nội sinh và lý thuyết về kinh tế học thể chế mới để phân tích mối quan hệ giữa các yếu tố này. Trong đó, lý thuyết kinh tế học thể chế mới cho rằng thể chế là yếu tố gốc rễ ảnh hưởng đến hiệu quả của nền kinh tế.

Luận văn chỉ ra rằng, các lý thuyết tăng trưởng còn nhiều tranh luận về yếu tố căn nguyên dẫn đến tăng trưởng và phát triển kinh tế. Các nghiên cứu thực nghiệm từ trước đến nay hầu hết chỉ xem xét vai trò của thể chế và TFP như những yếu tố độc lập trong mô hình mà chưa nhấn mạnh mối quan hệ giữa thể chế, TFP và tăng trưởng để xem chúng tương tác với nhau như thế nào. Luận văn cũng chỉ ra rằng, các nghiên cứu chủ yếu thực hiện trên phạm vi một nước hoặc một nhóm nước, ít có nghiên cứu thực hiện trên nhiều nhóm nước có cùng đặc điểm để có sự so sánh về tác động của các yếu tố thể chế, TFP tới tăng trưởng, và việc xác định biến đại diện nào phản ánh chính xác và đầy đủ nhất về chất lượng thể chế của mỗi quốc gia cũng chưa được một nghiên cứu nào chỉ ra. Vì vậy, luận văn tập trung vào nghiên cứu mối quan hệ giữa thể chế, TFP và tăng trưởng kinh tế tại các quốc gia đang phát triển.

Để thực hiện mục tiêu nghiên cứu, luận văn xây dựng hai mô hình thực nghiệm để đánh giá tác động của chất lượng thể chế lên tăng trưởng TFP và tác động của chất lượng thể chế, TFP và tương tác của chúng lên tăng trưởng kinh tế. Luận văn sử dụng phương pháp ước lượng GMM sai phân cho bộ dữ liệu bảng cân bằng gồm mẫu gộp 71 quốc gia đang phát triển và ba nhóm mẫu khác (thu nhập trung bình thấp, thu nhập trung bình khá và thu nhập cao). Kết quả nghiên cứu cho thấy, chất lượng thể chế có tác động dương đến tăng trưởng TFP và tăng trưởng kinh tế, và có sự khác biệt về mối quan hệ giữa chất lượng thể chế với tăng trưởng TFP và giữa chất lượng thể chế, tăng trưởng TFP với tăng trưởng kinh tế tại các nhóm quốc gia có đặc điểm tương đồng về thu nhập bình quân. Biến tương tác giữa chất lượng thể chế và tăng trưởng TFP cũng có tác động dương đến tăng trưởng kinh tế tại mẫu gộp, mẫu quốc gia thu nhập trung bình thấp và mẫu thu nhập trung bình khá, nhưng tại mẫu các quốc gia thu nhập cao lại thể hiện tác động âm tới tăng trưởng kinh tế.

Dựa trên kết quả nghiên cứu, luận văn đưa ra một số hàm ý chính sách đối với việc cải thiện và nâng cao chất lượng thể chế, thúc đẩy tăng trưởng TFP và nâng cao tỷ trọng đóng góp của TFP đến tăng trưởng kinh tế. Các hàm ý chính sách bao gồm: (i) Thực thi các giải pháp mạnh mẽ để giảm tham nhũng, đồng thời tăng trách nhiệm giải trình của chính phủ; (ii) Cải cách hành chính, áp dụng công nghệ vào quản lý nhằm nâng cao hiệu quả quản trị của bộ máy chính quyền, tạo điều kiện tiếp cận thông tin minh bạch cho người dân; (iii) Hoàn thiện hệ thống pháp luật để xây dựng nhà nước pháp quyền đúng nghĩa, đảm bảo tất cả mọi thể nhân và pháp nhân đều bình đẳng trước pháp luật; (iv) Duy trì ổn định chính trị, hạn chế xung đột và các hình thức bạo lực trong hoạt động đối nội và đối ngoại của chính phủ; (v) Nâng cao hơn nữa quyền tự do, dân chủ, quyền tự do kinh doanh của người dân và các quyền về tài sản; (vi) Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, thúc đẩy hoạt động R&D, áp dụng công nghệ và phương pháp quản lý hiện đại cho sản xuất; (vii) Nâng cao hiệu quả sử dụng vốn đầu tư của cả khu vực tư và khu vực công; (viii) Tăng cường thu hút, tiếp nhận vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài, qua đó học hỏi, tận dụng các công nghệ và phương pháp quản lý hiện đại từ các nước phát triển hơn; (ix) Hiệu chỉnh cơ cấu kinh tế các ngành, các khu vực kinh tế, phân bổ nhiều hơn nguồn lực phát triển cho các ngành hoặc khu vực kinh tế có năng suất cao hơn, từ đó đóng góp vào việc tăng TFP.