Không Gian Kiến Trúc Cảnh Quan Các Làng Quan Họ Truyền Thống Thích Ứng Với Quá Trình Đô Thị Hóa Của Tỉnh Bắc Ninh

1. Thông tin Luận án
   Tên Luận án: Không gian kiến trúc cảnh quan các làng quan họ truyền thống thích ứng với quá trình đô thị hóa của tỉnh Bắc Ninh.
   Tác giả: Nguyễn Đình Phong
   Số trang file pdf: 152 trang
   Năm: 2024
   Nơi xuất bản: Trường Đại học Kiến trúc Hà Nội
   Chuyên ngành học: Kiến trúc
   Từ khoá: Không gian kiến trúc cảnh quan, làng quan họ, đô thị hóa, thích ứng, bảo tồn, phát triển tiếp nối.

2. Nội dung chính
   Luận án nghiên cứu về không gian kiến trúc cảnh quan các làng quan họ truyền thống tại tỉnh Bắc Ninh trong bối cảnh đô thị hóa ngày càng diễn ra mạnh mẽ. Tác giả bắt đầu bằng việc giới thiệu tổng quan về vùng Kinh Bắc, lịch sử hình thành và phát triển của dân ca quan họ, cũng như các yếu tố văn hóa phi vật thể liên quan. Luận án tập trung khảo sát 44 làng quan họ gốc đã được UBND tỉnh Bắc Ninh công nhận, đồng thời đánh giá tác động của quá trình đô thị hóa đến các yếu tố kiến trúc cảnh quan của các làng. Qua đó, tác giả phân tích sự thay đổi về hình thái không gian làng, nhà ở, không gian tín ngưỡng, công cộng, và không gian sản xuất dưới tác động của quá trình đô thị hóa.

Luận án tiếp theo đi sâu vào cơ sở khoa học của việc tổ chức không gian kiến trúc cảnh quan làng quan họ thích ứng với quá trình đô thị hóa. Tác giả trình bày các lý thuyết liên quan như lý thuyết nơi chốn, chuyển hóa luận, các lý thuyết về tổ chức không gian kiến trúc cảnh quan, bảo tồn và phát triển tiếp nối, cũng như các lý thuyết về thích ứng đô thị hóa. Các cơ sở pháp lý bao gồm các văn kiện quốc tế, văn bản pháp luật Việt Nam, các đồ án quy hoạch và chiến lược của tỉnh Bắc Ninh cũng được đề cập. Bên cạnh đó, luận án cũng phân tích các cơ sở văn hóa quan trọng, vai trò của không gian kiến trúc cảnh quan đối với dân ca quan họ và các yếu tố tự nhiên, kinh tế, xã hội ảnh hưởng đến không gian kiến trúc cảnh quan làng quan họ. Tác giả cũng nhấn mạnh sự cần thiết phải duy trì, phát triển tiếp nối không gian kiến trúc cảnh quan để thích ứng với quá trình đô thị hóa.

Luận án đề xuất các giải pháp tổ chức không gian kiến trúc cảnh quan làng quan họ thích ứng với quá trình đô thị hóa dựa trên những quan điểm và nguyên tắc nhất định. Tác giả nhận diện các thành phần không gian kiến trúc cảnh quan giá trị cần được lưu giữ như: không gian sinh thái-nhân văn tổng thể của làng, di tích công trình công cộng, và cảnh quan mặt nước. Ba hướng tiếp cận thích ứng là từ góc độ bảo tồn, tính chất đô thị hóa, và từ đặc điểm cấu trúc nghề nghiệp. Trên cơ sở đó, luận án đề xuất các giải pháp tổ chức không gian cụ thể cho các làng quan họ, từ quy hoạch tổng thể đến các không gian thành phần như: nhà ở, công trình tín ngưỡng, không gian công cộng, và không gian sản xuất.

Luận án cũng đưa ra ví dụ nghiên cứu tại làng Diềm (Viêm Xá) để minh họa các giải pháp tổ chức không gian. Tác giả trình bày tổng quan về làng Diềm, đặc điểm không gian kiến trúc cảnh quan, và các giải pháp tổ chức không gian thích ứng với quá trình đô thị hóa. Ngoài ra, luận án cũng đề cập đến các bài học kinh nghiệm từ các mô hình tổ chức không gian kiến trúc cảnh quan làng tại Việt Nam và trên thế giới để làm cơ sở cho những giải pháp tổ chức không gian kiến trúc cảnh quan phù hợp tại các làng Quan họ ở Bắc Ninh. Kết luận, luận án nhấn mạnh sự cần thiết của việc kết hợp giữa bảo tồn và phát triển tiếp nối, đồng thời đưa ra các kiến nghị để các cơ quan chức năng, chính quyền địa phương có thể thực hiện hiệu quả công tác bảo tồn và phát huy giá trị của các làng Quan họ.