1/ Thông tin bài báo
- Tên bài báo: EFFECT OF BUDGET DEFICIT ON INFLATION RATE IN VIETNAM
- Tác giả: Nguyen Thi Thuy Minh, Nguyen Thi Thuy Duong
- Số trang: 117-127
- Năm: 2017
- Nơi xuất bản: Hue University Journal of Science
- Từ khóa: budget deficit, inflation, monetary policy, fiscal policy, public expenditure
2/ Nội dung chính
Bài báo nghiên cứu về tác động của thâm hụt ngân sách đến lạm phát ở Việt Nam, một vấn đề đáng quan tâm trong bối cảnh tăng trưởng kinh tế cao. Các tác giả tập trung phân tích mối quan hệ một chiều, trong đó thâm hụt ngân sách ảnh hưởng đến lạm phát, thông qua năm khía cạnh chính: tác động của chính sách tài khóa, mức độ thâm hụt ngân sách, nguồn tài trợ thâm hụt, tính độc lập của chính sách tiền tệ và hiệu quả chi tiêu công. Nghiên cứu sử dụng phương pháp phân tích định tính và định lượng, dựa trên dữ liệu thu thập từ Tổng cục Thống kê, Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB) và Bộ Tài chính từ năm 1994 đến 2015. Kết quả cho thấy chính sách tài khóa mở rộng và thâm hụt ngân sách kéo dài có tác động làm gia tăng lạm phát tại Việt Nam.
Theo quan điểm của các nhà kinh tế học tiền tệ, thâm hụt ngân sách gây ra lạm phát khi được tiền tệ hóa. Mặc dù một số nghiên cứu trước đó có kết quả trái chiều về mối quan hệ này, bài báo này sử dụng mô hình hồi quy đa biến để kiểm tra tác động của thâm hụt ngân sách lên lạm phát. Mô hình bao gồm tỷ lệ lạm phát là biến phụ thuộc và bốn biến độc lập: tỷ lệ thâm hụt ngân sách, tỷ giá hối đoái, tốc độ tăng trưởng GDP và cung tiền. Kết quả cho thấy, hệ số của thâm hụt ngân sách là âm, có ý nghĩa thống kê ở mức 1%, điều này mâu thuẫn với lý thuyết. Các tác giả giải thích rằng, kết quả này có thể do độ trễ của tác động của thâm hụt ngân sách lên lạm phát, cơ cấu chi tiêu ngân sách và ảnh hưởng của các yếu tố khác thông qua nhiều cơ chế. Ngược lại, cung tiền có hệ số dương và có ý nghĩa thống kê, phù hợp với quan điểm của các nhà kinh tế tiền tệ về mối quan hệ giữa cung tiền và lạm phát.
Nghiên cứu cũng đi sâu vào phân tích các khía cạnh khác nhau của thâm hụt ngân sách. Việc tài trợ thâm hụt bằng phát hành tiền đã gây ra lạm phát phi mã trong giai đoạn 1986-1990. Về mặt chi tiêu công, nghiên cứu cho thấy đầu tư công ở Việt Nam có tỷ trọng lớn nhưng hiệu quả thấp, dẫn đến thâm hụt ngân sách và gây ra lạm phát. Ngoài ra, sự phụ thuộc của chính sách tiền tệ vào chính sách tài khóa cũng ảnh hưởng đến khả năng kiểm soát lạm phát của Ngân hàng Nhà nước. Từ kết quả phân tích, các tác giả đưa ra các giải pháp để kiểm soát lạm phát tại Việt Nam, bao gồm: kiểm soát thâm hụt ngân sách một cách chủ động, quản lý tốt nguồn thu và chi ngân sách, tăng cường tính độc lập của Ngân hàng Nhà nước, và kết hợp hài hòa chính sách tài khóa và tiền tệ.