Đầu Tư Trực Tiếp Nước Ngoài, Chất Lượng Thể Chế Và Tinh Thần Lập Nghiệp: Bằng Chứng Thực Nghiệm Từ Các Thị Trường Mới Nổi

1/ Thông tin bài báo:

• Tên bài báo: ĐẦU TƯ TRỰC TIẾP NƯỚC NGOÀI, CHẤT LƯỢNG THỂ CHẾ VÀ TINH THẦN LẬP NGHIỆP: BẰNG CHỨNG THỰC NGHIỆM TỪ CÁC THỊ TRƯỜNG MỚI NỔI
• Tác giả: Võ Phan Quang Thế, Trần Hoài Nam
• Số trang: 17-32
• Năm: 2019
• Nơi xuất bản: Tạp chí Khoa học Đại học Huế: Kinh tế và Phát triển
• Từ khóa: tinh thần lập nghiệp, lập nghiệp cần thiết, lập nghiệp cơ hội, đầu tư trực tiếp nước ngoài, thể chế chính thức, thể chế quản trị, thị trường mới nổi

2/ Nội dung chính:

Bài báo nghiên cứu về ảnh hưởng của các yếu tố thể chế và đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) đến tinh thần lập nghiệp ở 39 thị trường mới nổi trong giai đoạn 2004-2015. Mở rộng từ các nghiên cứu trước đây về lý thuyết thể chế và tác động lan tỏa của FDI, nghiên cứu này đi sâu phân tích mối quan hệ giữa thể chế, FDI và tinh thần lập nghiệp, đồng thời làm rõ sự khác biệt giữa FDI đi vào và FDI đi ra, cũng như vai trò của thể chế trong việc điều chỉnh các tác động này. Kết quả nghiên cứu cho thấy rằng thể chế chính thức, cụ thể là yếu tố tự do kinh doanh, có tác động tiêu cực đến tinh thần lập nghiệp tổng thể, trong khi vốn FDI lại có vai trò khuyến khích hoạt động lập nghiệp. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng thể chế quản trị không tác động trực tiếp đến tinh thần lập nghiệp mà chỉ thông qua vai trò điều tiết của nó lên cả dòng vốn FDI đi vào và đi ra.

Sự tương tác giữa chất lượng thể chế và FDI tạo ra những hiệu ứng đối lập lên tinh thần lập nghiệp cơ hội và lập nghiệp cần thiết. Cụ thể, ở những thị trường mới nổi có chất lượng thể chế thấp, tinh thần lập nghiệp cơ hội được thúc đẩy bởi dòng FDI đi vào nhưng lại bị suy giảm khi có dòng FDI đi ra. Ngược lại, ở những thị trường có chất lượng thể chế cao, tinh thần lập nghiệp cần thiết không được khuyến khích bởi FDI đi vào mà được thúc đẩy bởi FDI đi ra. Nghiên cứu sử dụng phương pháp định lượng, dựa trên mô hình tác động cố định và mô hình tác động ngẫu nhiên để phân tích dữ liệu bảng. Các biến số được sử dụng bao gồm các chỉ số về tinh thần lập nghiệp tổng thể, lập nghiệp cơ hội, lập nghiệp cần thiết từ cơ sở dữ liệu GEM, các chỉ số về tự do kinh tế từ Heritage Foundation, các chỉ số về quản trị toàn cầu của World Bank và dữ liệu về dòng vốn FDI từ UNCTAD.

Nghiên cứu này có những đóng góp quan trọng vào lý thuyết lập nghiệp bằng cách cung cấp bằng chứng thực nghiệm về vai trò điều tiết của thể chế quản trị đối với ảnh hưởng của FDI lên tinh thần lập nghiệp, đặc biệt là sự phân biệt rõ ràng giữa dòng vốn FDI đi vào và đi ra, cũng như các loại hình lập nghiệp khác nhau. Kết quả nghiên cứu cho thấy rằng việc thu hút FDI có thể thúc đẩy tinh thần lập nghiệp cơ hội, đặc biệt ở các thị trường mới nổi có chất lượng thể chế thấp, nhưng việc này cần được xem xét cẩn trọng vì nó có thể không tạo ra kết quả tương tự ở các loại hình lập nghiệp khác hoặc trong các môi trường thể chế khác nhau. Điều này hàm ý rằng các quốc gia cần xây dựng những chính sách phù hợp để tối ưu hóa lợi ích từ FDI và đồng thời đảm bảo rằng các nguồn lực xã hội được phân bổ hợp lý, không bị ảnh hưởng tiêu cực trong môi trường đầu tư chuyên biệt của từng quốc gia.