Biến Đổi Khí Hậu Và Thay Đổi Sinh Kế Của Hộ Nông Dân: Nghiên Cứu Mô Hình Tôm Lúa Tại Huyện An Minh, Tỉnh Kiên Giang

1. Thông tin Luận văn thạc sĩ

• Tên Luận văn: BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU VÀ THAY ĐỔI SINH KẾ CỦA HỘ NÔNG DÂN: NGHIÊN CỨU MÔ HÌNH TÔM LÚA TẠI HUYỆN AN MINH, TỈNH KIÊN GIANG
• Tác giả: Lý Trung Dũng
• Số trang: 75
• Năm: 2017
• Nơi xuất bản: Trường Đại học Kinh tế TP. Hồ Chí Minh
• Chuyên ngành học: Quản lý kinh tế
• Từ khoá: Biến đổi khí hậu, sinh kế, hộ nông dân, mô hình tôm lúa, An Minh, Kiên Giang.

2. Nội dung chính

Luận văn tập trung nghiên cứu về tác động của biến đổi khí hậu đến sinh kế của hộ nông dân tại huyện An Minh, tỉnh Kiên Giang, đặc biệt là những hộ tham gia vào mô hình sản xuất tôm lúa. Nghiên cứu đánh giá sự thay đổi trong sinh kế của các hộ nông dân trong bối cảnh biến đổi khí hậu, từ đó đề xuất các chính sách nhằm ổn định sinh kế cho họ. Luận văn sử dụng khung phân tích sinh kế bền vững để làm rõ các yếu tố ảnh hưởng, bao gồm nguồn vốn con người, tự nhiên, tài chính, vật chất và xã hội. Phương pháp nghiên cứu kết hợp cả dữ liệu thứ cấp và sơ cấp, trong đó dữ liệu sơ cấp được thu thập thông qua khảo sát 120 hộ nông dân tại hai xã Đông Thạnh và Đông Hòa thuộc Đồng bằng sông Cửu Long.

Nghiên cứu đã làm rõ thực trạng sản xuất nông nghiệp tại huyện An Minh, đặc biệt là mô hình tôm lúa. Mô hình này được xem là giải pháp thích ứng hiệu quả với biến đổi khí hậu, giúp người dân giảm thiểu rủi ro và cải thiện thu nhập. Luận văn phân tích sự thay đổi của các nguồn vốn sinh kế dưới tác động của biến đổi khí hậu, ví dụ như diện tích đất trồng lúa bị thu hẹp do xâm nhập mặn, hay sự thay đổi về số lượng lao động trong hộ gia đình. Đồng thời, nghiên cứu cũng chỉ ra những khó khăn mà người dân gặp phải, như thiếu vốn, trình độ kỹ thuật còn hạn chế, và ô nhiễm môi trường. Mặc dù còn tồn tại những hạn chế, mô hình tôm lúa vẫn được đánh giá là mang lại hiệu quả kinh tế tích cực cho người dân địa phương.

Kết quả nghiên cứu cho thấy, mặc dù biến đổi khí hậu gây ra nhiều khó khăn, nhưng mô hình tôm lúa đã giúp các hộ nông dân thích ứng và cải thiện sinh kế. Chi phí sản xuất giảm, doanh thu và lợi nhuận tăng lên so với trước đây. Các nguồn vốn sinh kế cũng có sự thay đổi, ví dụ như số hộ vay vốn tín dụng tăng lên, hay số hộ có thiết bị truyền thông cũng nhiều hơn. Nghiên cứu cũng cho thấy, sự hỗ trợ của chính quyền địa phương, thông qua các chính sách như hỗ trợ giống, vốn, và tập huấn kỹ thuật, đóng vai trò quan trọng trong việc giúp người dân vượt qua khó khăn và phát triển sản xuất. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều vấn đề cần được giải quyết để mô hình tôm lúa phát triển bền vững hơn.

Trên cơ sở kết quả nghiên cứu, luận văn đề xuất một số hàm ý chính sách nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất và cải thiện sinh kế cho người dân. Đối với UBND tỉnh Kiên Giang, cần có quy hoạch hợp lý các vùng luân canh, có chính sách tín dụng hỗ trợ, đồng thời có những biện pháp tuyên truyền và tập huấn sâu rộng về quy trình canh tác bền vững mô hình lúa – tôm. Đối với UBND huyện An Minh, cần sớm có quy hoạch phát triển nông nghiệp – thủy sản phù hợp với tình trạng xâm ngập mặn, đầu tư cải tạo hệ thống thủy lợi, và tăng cường công tác tuyên truyền về bảo vệ môi trường. Đối với hộ nông dân, cần gia cố bờ bao, liên kết và hợp tác trong sản xuất, lựa chọn giống tốt, thường xuyên theo dõi tình dịch bệnh, và tích cực tham gia các lớp tập huấn.