1/ Thông tin bài báo
- Tên bài báo: ẢNH HƯỞNG CỦA HÌNH THỨC TỔ CHỨC QUẢN LÝ THUỶ LỢI CƠ SỞ ĐẾN NĂNG SUẤT LÚA Ở VIỆT NAM
- Tác giả: Trần Hạnh Lợi, Nguyễn Lê Hiệp, Trần Thị Thu Hiền
- Số trang: 109-125
- Năm: 2024
- Nơi xuất bản: Tạp chí Khoa học Đại học Huế: Kinh tế và Phát triển
- Từ khoá: tổ chức quản lý thuỷ lợi cơ sở, năng suất lúa, quản lý thuỷ lợi có sự tham gia, VARHS, Việt Nam
2/ Nội dung chính
Bài báo nghiên cứu về ảnh hưởng của các hình thức tổ chức quản lý thủy lợi cấp cơ sở đến năng suất lúa ở Việt Nam, sử dụng dữ liệu từ Điều tra Tiếp cận Nguồn lực Hộ gia đình Việt Nam (VARHS) năm 2016 và mô hình hồi quy tuyến tính. Mục tiêu của nghiên cứu là đánh giá tác động của việc chuyển giao quản lý thủy lợi cho cộng đồng đến năng suất lúa trên phạm vi toàn quốc. Kết quả cho thấy sự tồn tại của các tổ chức quản lý thủy lợi cơ sở, đặc biệt là các Hợp tác xã (HTX) có tổ thủy nông và các Tổ thủy nông độc lập, có ảnh hưởng tích cực đến năng suất lúa so với các địa phương không có tổ chức quản lý thủy lợi cơ sở. Tuy nhiên, các HTX không có tổ thủy nông lại có xu hướng làm giảm năng suất lúa, điều này cho thấy sự khác biệt trong hiệu quả hoạt động giữa các hình thức tổ chức quản lý. Nghiên cứu này chỉ ra rằng việc có một bộ phận chuyên trách về thủy lợi là yếu tố quan trọng để đảm bảo cung cấp dịch vụ tưới tiêu hiệu quả, giúp nâng cao năng suất lúa.
Bên cạnh yếu tố tổ chức quản lý thủy lợi, nghiên cứu cũng chỉ ra rằng chất lượng công trình thủy lợi, khả năng tiếp cận nguồn nước và vị trí địa lý cũng ảnh hưởng đáng kể đến năng suất lúa. Các hộ gia đình có công trình thủy lợi chất lượng tốt và tỷ lệ sử dụng nước từ công trình thủy lợi công cao thường có năng suất lúa cao hơn. Ngoài ra, vị trí của xã trên hệ thống kênh thủy lợi cũng có tác động đến năng suất lúa, các xã nằm ở đầu kênh thường có năng suất cao hơn so với các xã ở cuối kênh. Tình trạng thiếu hụt nước tưới cũng làm giảm năng suất lúa, điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đảm bảo nguồn nước tưới ổn định cho cây lúa. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng mức độ đầu tư vào các yếu tố đầu vào trực tiếp như giống, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật và dịch vụ thuê máy móc đều có tác động tích cực đến năng suất lúa. Diện tích canh tác cũng cho thấy mối quan hệ thuận chiều với năng suất lúa, các hộ có diện tích canh tác lớn hơn thường có năng suất cao hơn.
Từ kết quả nghiên cứu, bài báo đưa ra một số khuyến nghị chính sách nhằm nâng cao hiệu quả quản lý thủy lợi và năng suất lúa ở Việt Nam. Các địa phương nên khuyến khích việc hình thành các tổ chức thủy lợi cơ sở có bộ phận chuyên trách về thủy lợi, đồng thời tăng cường công tác duy tu bảo dưỡng công trình thủy lợi để đảm bảo chất lượng và hiệu quả cung cấp dịch vụ tưới tiêu. Ngoài ra, bài báo cũng khuyến nghị các địa phương nên khuyến khích việc mở rộng diện tích canh tác, thông qua dồn điền đổi thửa và các mô hình cánh đồng lớn để nâng cao năng suất lúa. Điều này cũng cho thấy tầm quan trọng của việc đầu tư vào hệ thống thủy lợi và khuyến khích người nông dân tham gia vào công tác quản lý nhằm đảm bảo an ninh lương thực và phát triển nông nghiệp bền vững.