Cách Thức Xây Dựng Bài Tập Bổ Trợ Môn Tiếng Việt Nhằm Phát Triển Năng Lực Sử Dụng Từ Ngữ Cho Học Sinh Tiểu Học

1/ Thông tin bài báo

• Tên bài báo: CÁCH THỨC XÂY DỰNG BÀI TẬP BỔ TRỢ MÔN TIẾNG VIỆT NHẰM PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC SỬ DỤNG TỪ NGỮ CHO HỌC SINH TIỂU HỌC
• Tác giả: Huỳnh Lê Chi Hải
• Số trang: 190-199
• Năm: 2024
• Nơi xuất bản: Tạp chí Khoa học Đại học Cần Thơ
• Từ khoá: Bài tập môn Tiếng Việt, giáo dục tiểu học, năng lực từ ngữ, tiếng Việt.

2/ Nội dung chính

Bài báo tập trung vào việc trình bày cách thức xây dựng bài tập bổ trợ môn Tiếng Việt nhằm phát triển năng lực sử dụng từ ngữ cho học sinh tiểu học, một yếu tố quan trọng trong năng lực ngôn ngữ tổng thể. Tác giả khẳng định tầm quan trọng của môn Tiếng Việt trong việc trang bị cho học sinh công cụ giao tiếp, tư duy và học tập các môn khác, đặc biệt ở cấp tiểu học. Năng lực sử dụng từ ngữ được nhấn mạnh là khả năng nắm vững vốn từ và vận dụng chúng hiệu quả trong giao tiếp, đồng thời có mối quan hệ tương hỗ với khả năng sử dụng ngôn ngữ. Bài báo không chỉ đưa ra cơ sở lý luận về năng lực, năng lực ngôn ngữ và năng lực sử dụng từ ngữ, mà còn đề xuất các dạng bài tập cụ thể để giáo viên có thể áp dụng trong quá trình giảng dạy.

Bài báo nêu rõ rằng năng lực không chỉ là sự kết hợp giữa kiến thức, kỹ năng và thái độ mà còn là khả năng giải quyết các tình huống thực tế. Năng lực ngôn ngữ, được hiểu là khả năng sử dụng ngôn ngữ phù hợp với bối cảnh giao tiếp, đóng vai trò quan trọng đối với sự phát triển toàn diện của học sinh. Năng lực sử dụng từ ngữ, một thành tố của năng lực ngôn ngữ, là khả năng sở hữu vốn từ phong phú và vận dụng chúng vào các tình huống giao tiếp cụ thể. Để phát triển năng lực này, bài báo đề xuất các dạng bài tập tập trung vào việc sử dụng chính xác hình thức của từ (âm và chữ), hiểu nghĩa của từ, mở rộng vốn từ, và tích cực hóa vốn từ. Các bài tập được thiết kế theo nguyên tắc vừa sức, gợi hứng thú học tập, và gần gũi với môi trường giao tiếp của học sinh, đồng thời được sắp xếp theo mức độ tăng dần từ dễ đến khó.

Tác giả đã đưa ra các ví dụ cụ thể cho từng nhóm bài tập, chẳng hạn như bài tập luyện phát âm, luyện nghe, luyện viết, nhận diện từ có nghĩa, giải nghĩa từ bằng tranh ảnh, nối từ với nghĩa, tìm từ đồng nghĩa/trái nghĩa, mở rộng vốn từ theo quan hệ ngữ nghĩa và cấu tạo từ, và các bài tập tích cực hóa vốn từ như tìm từ phù hợp với ngữ cảnh, đặt câu, hoàn thiện câu/văn bản, viết đoạn. Các bài tập này không chỉ giúp học sinh nắm vững kiến thức về từ vựng mà còn rèn luyện các kỹ năng ngôn ngữ một cách toàn diện. Kết luận của bài báo nhấn mạnh rằng việc sử dụng các dạng bài tập bổ trợ một cách linh hoạt và phù hợp sẽ giúp học sinh tiểu học phát triển năng lực sử dụng từ ngữ, từ đó đáp ứng yêu cầu của môn học và phát triển toàn diện bản thân.