Bảo Tồn Di Sản Văn Hoá Vì Sự Phát Triển Bền Vững: Trường Hợp Bảo Tồn Và Phát Triển Sản Phẩm Du Lịch Ở Hoàng Thành Huế

1/ Thông tin bài báo

• Tên bài báo: BẢO TỒN DI SẢN VĂN HOÁ VÌ SỰ PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG: TRƯỜNG HỢP BẢO TỒN VÀ PHÁT TRIỂN SẢN PHẨM DU LỊCH Ở HOÀNG THÀNH HUẾ
• Tác giả: Phan Thị Diễm Hương
• Số trang: 171-188
• Năm: 2020
• Nơi xuất bản: Tạp chí Khoa học Đại học Huế: Kinh tế và Phát triển
• Từ khoá: phát triển bền vững, bảo tồn di sản văn hoá với phát triển du lịch, Hoàng Thành Huế

2/ Nội dung chính

Bài báo tập trung phân tích thực trạng bảo tồn di sản văn hóa tại Hoàng Thành Huế trong mối quan hệ với việc phát triển các sản phẩm du lịch, đặc biệt là trong giai đoạn từ năm 1996 đến 2020. Tác giả đánh giá các hoạt động trùng tu, tôn tạo di tích, cũng như việc phát triển các dịch vụ du lịch, từ đó chỉ ra sự mất cân bằng giữa việc bảo tồn các giá trị lịch sử, văn hóa đích thực của di sản và việc khai thác lợi ích kinh tế từ du lịch. Cụ thể, bài báo chỉ ra rằng, trong hai giai đoạn quy hoạch bảo tồn (1996-2010 và 2010-2020), phần lớn nguồn lực và kinh phí tập trung vào việc trùng tu, tôn tạo các công trình liên quan đến đời sống, sinh hoạt, giải trí của hoàng gia, các công trình thờ cúng, tâm linh và cảnh quan, trong khi các công trình thuộc không gian hành chính, vốn là trung tâm quyền lực của triều Nguyễn, lại ít được quan tâm. Điều này dẫn đến việc du khách có cái nhìn phiến diện về vai trò lịch sử của Hoàng Thành Huế, chỉ xem nơi này là nơi sinh sống của hoàng gia mà quên đi vai trò là trung tâm chính trị, hành chính quan trọng của đất nước vào thế kỷ 19.

Một vấn đề nữa được đề cập trong bài báo là cách tiếp cận của các nhà quản lý di sản và ngành du lịch. Thay vì tập trung vào việc làm nổi bật các giá trị lịch sử, văn hóa cốt lõi của di sản, họ lại có xu hướng ưu tiên phát triển các sản phẩm du lịch mang tính giải trí, thu hút du khách hơn. Điều này dẫn đến việc các sản phẩm du lịch tại Hoàng Thành Huế trở nên đơn điệu, thiếu hấp dẫn, không đáp ứng được nhu cầu khám phá và trải nghiệm sâu sắc về lịch sử, văn hóa của du khách. Nhiều du khách không hài lòng với những gì họ trải nghiệm được ở di tích, đặc biệt là về các thông tin diễn giải về di sản, sự thiếu hụt những trải nghiệm mang tính “chân xác” của di sản, từ đó khiến tỷ lệ du khách quay lại lần hai khá thấp. Tác giả nhấn mạnh rằng, sản phẩm lõi của du lịch di sản không phải là các yếu tố hữu hình, mà chính là giá trị lịch sử, văn hóa và cảm xúc mà du khách có được khi tương tác với di sản.

Từ những phân tích trên, bài báo đưa ra đề xuất định hướng nhằm đảm bảo tính bền vững trong bảo tồn di sản và phát triển du lịch ở Hoàng Thành Huế. Theo đó, các nhà quản lý di sản cần thay đổi cách tiếp cận, không nên chỉ tập trung vào các yếu tố hữu hình, mang tính giải trí, mà cần chú trọng quảng bá vai trò lịch sử của Huế như là một trung tâm quyền lực, hành chính của Việt Nam thế kỷ 19. Bài báo cũng đề xuất việc số hóa di sản, tạo ra các chương trình diễn giải bằng công nghệ thực tế ảo để giúp du khách hiểu rõ hơn về các công trình kiến trúc, hoạt động của triều đình, từ đó mang lại những trải nghiệm có chiều sâu và thỏa mãn hơn. Ngoài ra, các chương trình cần tập trung vào việc tái hiện lịch sử, quá trình điều hành đất nước của các vua triều Nguyễn, không chỉ tập trung vào các hoạt động giải trí, sinh hoạt. Như vậy, du khách có thể có cái nhìn đầy đủ hơn về Hoàng Thành Huế, hiểu được giá trị lịch sử và văn hóa cốt lõi của di sản, từ đó hướng tới một sự phát triển bền vững cho cả di sản và du lịch.