Khái niệm, vai trò và hoạt động chuỗi giá trị của doanh nghiệp

Chuỗi giá trị doanh nghiệp – Khái niệm còn xa lạ nhưng quan trọng

Trong thế giới kinh doanh hiện đại, “chuỗi giá trị doanh nghiệp” là một thuật ngữ mà nhiều người còn chưa nắm rõ. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu sâu hơn về khái niệm này, vai trò của nó cũng như các hoạt động cốt lõi trong chuỗi giá trị. Hãy cùng khám phá!

1. Chuỗi giá trị doanh nghiệp: Định nghĩa và tầm quan trọng

1.1 Chuỗi giá trị doanh nghiệp là gì?

Chuỗi giá trị doanh nghiệp là một khái niệm được Michael Porter giới thiệu lần đầu vào năm 1985 trong cuốn sách “Competitive Advantage”. Nó mô tả chuỗi các hoạt động liên kết theo chiều dọc nhằm tạo ra và nâng cao giá trị cho khách hàng.

Mỗi doanh nghiệp đều có một chuỗi hoạt động, từ thiết kế, sản xuất đến bán hàng và hỗ trợ khách hàng. Sản phẩm sẽ đi qua mỗi mắt xích trong chuỗi này, và tại mỗi điểm, nó được cộng thêm giá trị. Trong kinh doanh, giá trị được hiểu là số tiền mà khách hàng sẵn sàng chi trả cho sản phẩm hoặc dịch vụ.

Một doanh nghiệp được coi là có lãi khi giá trị họ cung cấp cho thị trường vượt quá tổng chi phí để tạo ra sản phẩm đó. Điều đáng chú ý là chuỗi các hoạt động này tạo ra giá trị gia tăng lớn hơn tổng giá trị của từng hoạt động riêng lẻ cộng lại.

Ví dụ điển hình là quá trình chế tác kim cương. Chi phí cắt kim cương có thể không quá cao, nhưng giá trị mà nó mang lại cho sản phẩm cuối cùng là rất lớn. Một viên kim cương đã được cắt giũa có giá trị cao hơn nhiều so với một viên kim cương thô.

1.2 Tại sao chuỗi giá trị doanh nghiệp lại quan trọng?

Chuỗi giá trị đóng vai trò then chốt trong việc xây dựng lợi thế cạnh tranh cho doanh nghiệp. Lợi thế này có thể xuất phát từ nhiều hoạt động khác nhau như thiết kế, sản xuất, tiếp thị hay phân phối. Mỗi hoạt động đều có thể góp phần giảm chi phí hoặc tạo ra sự khác biệt, từ đó tăng cường vị thế cạnh tranh của doanh nghiệp.

Ví dụ, một doanh nghiệp có thể đạt được lợi thế về chi phí nhờ hệ thống phân phối hiệu quả, quy trình lắp ráp tối ưu hoặc đội ngũ bán hàng xuất sắc. Trong khi đó, lợi thế từ sự khác biệt có thể đến từ việc sử dụng nguyên liệu chất lượng cao hoặc thiết kế sản phẩm độc đáo, cao cấp.

Chuỗi giá trị là một công cụ phân tích hữu ích, cho phép doanh nghiệp xem xét một cách có hệ thống tất cả các hoạt động và mối quan hệ giữa chúng. Qua đó, doanh nghiệp có thể xác định được điểm mạnh và nguồn lợi thế cạnh tranh của mình.

Bằng cách phân chia doanh nghiệp thành các hoạt động chiến lược có liên quan, chuỗi giá trị giúp hiểu rõ hơn về cấu trúc chi phí, nguồn lực hiện có và tiềm năng để tạo sự khác biệt. Khi một doanh nghiệp thực hiện các hoạt động chiến lược với chi phí thấp hơn hoặc hiệu quả cao hơn đối thủ, họ sẽ đạt được lợi thế cạnh tranh đáng kể.

2. Phân tích chi tiết các hoạt động trong chuỗi giá trị doanh nghiệp

Theo Porter, chuỗi giá trị của một doanh nghiệp bao gồm 9 hoạt động chính, được chia thành hai nhóm: nhóm hoạt động cơ bản và nhóm hoạt động hỗ trợ.

2.1 Các hoạt động cơ bản

Đây là những hoạt động trực tiếp liên quan đến việc tạo ra sản phẩm, bán hàng và hỗ trợ sau bán hàng. Nhóm này bao gồm 5 hoạt động chính:

a) Quản lý đầu vào (Inbound Logistics): Liên quan đến việc tiếp nhận, lưu trữ và phân phối nguyên vật liệu đầu vào. Bao gồm các hoạt động như quản lý kho, lập kế hoạch vận chuyển và quản lý quan hệ với nhà cung cấp.

b) Vận hành sản xuất (Operations): Bao gồm các hoạt động chuyển đổi đầu vào thành sản phẩm cuối cùng. Ví dụ như gia công, lắp ráp, đóng gói, bảo trì thiết bị và kiểm tra chất lượng.

c) Quản lý đầu ra (Outbound Logistics): Liên quan đến việc thu gom, lưu trữ và phân phối sản phẩm đến người tiêu dùng. Bao gồm quản lý kho thành phẩm, vận hành phương tiện phân phối và xử lý đơn hàng.

d) Marketing và bán hàng: Bao gồm các hoạt động nhằm giới thiệu sản phẩm đến khách hàng và thúc đẩy mua hàng. Ví dụ như quảng cáo, khuyến mãi, định giá và lựa chọn kênh phân phối.

e) Dịch vụ sau bán hàng: Bao gồm các hoạt động nhằm duy trì hoặc nâng cao giá trị sản phẩm sau khi bán. Ví dụ như lắp đặt, sửa chữa, đào tạo sử dụng và cung cấp phụ tùng.

Tùy thuộc vào đặc thù ngành nghề, mỗi hoạt động sẽ đóng góp khác nhau vào việc tạo ra giá trị gia tăng và lợi thế cạnh tranh. Ví dụ, đối với doanh nghiệp bán lẻ, quản lý đầu vào và đầu ra là khâu quan trọng nhất. Trong khi đó, đối với nhà hàng, hoạt động vận hành sẽ mang lại giá trị gia tăng cao hơn so với quản lý đầu ra.

2.2 Các hoạt động hỗ trợ

Các hoạt động này không trực tiếp tạo ra sản phẩm nhưng hỗ trợ cho các hoạt động cơ bản. Chúng bao gồm:

a) Mua sắm (Procurement): Liên quan đến việc thu mua các yếu tố đầu vào cho chuỗi giá trị. Bao gồm mua nguyên vật liệu, máy móc thiết bị, và các dịch vụ cần thiết.

b) Phát triển công nghệ: Bao gồm các hoạt động nhằm cải tiến sản phẩm và quy trình. Có thể là nghiên cứu và phát triển sản phẩm mới, cải tiến quy trình sản xuất, hoặc ứng dụng công nghệ mới trong quản lý.

c) Quản trị nguồn nhân lực: Bao gồm các hoạt động liên quan đến tuyển dụng, đào tạo, phát triển và đãi ngộ nhân sự. Quản trị nguồn nhân lực hiệu quả có thể tạo ra lợi thế cạnh tranh thông qua việc nâng cao kỹ năng và động lực của nhân viên.

d) Cơ sở hạ tầng doanh nghiệp: Bao gồm các hoạt động quản trị chung như lập kế hoạch, tài chính kế toán, pháp lý và quản lý chất lượng. Khác với các hoạt động hỗ trợ khác, cơ sở hạ tầng hỗ trợ cho toàn bộ chuỗi giá trị.

Hiểu rõ và quản lý hiệu quả chuỗi giá trị là chìa khóa để doanh nghiệp tạo ra lợi thế cạnh tranh bền vững. Bằng cách tối ưu hóa từng khâu trong chuỗi, doanh nghiệp có thể nâng cao hiệu quả hoạt động, giảm chi phí và tăng cường khả năng đáp ứng nhu cầu khách hàng.

Nếu bạn còn thắc mắc về chuỗi giá trị doanh nghiệp hoặc cần tư vấn chi tiết, đừng ngần ngại liên hệ với chúng tôi qua số điện thoại 092 4477 999 hoặc email luanvanaz@gmail.com. Chúng tôi luôn sẵn sàng hỗ trợ bạn!